سرنوشت فرودگاه قم را به مطامع اقتصادی گره نزنیم
با گذشت بیش از دو سال از آغاز احداث فرودگاه قم توسط سرمایه گذار خصوصی، این فرودگاه هر روز کمتر از دیروز به راه اندازی نزدیک میشود! سرمایه گذار بخش خصوصی این فرودگاه، احداث آن را به پروژهای رویایی تبدیل کرده است و به جای تکمیل فرودگاه، به سراغ ساختن شهر تفریحی رفته است! آن هم شهری که زمین هایش مال خودش نیست! شهر مقدس قم، در نزد مردم ایران و جهان از اهمیت خاصی برخوردار است. از یکسو انقلاب اسلامی ایران که تاثیر شگرفی بر جهان گذاشته است، از حجرههای مدرسه فیضیه آن آغاز شده است. چسبیده به همین مدرسه، حرم کریمه اهل بیت فاطمه معصومه (س) قرار دارد که در واقع دلیل وجودی مدرسه فیضیه از آن اخذ شده است.
پایتخت مذهبی جهان تشیع و زادگاه انقلاب اسلامی ایران اما تنها دلایل اهمیت قم نیستند. هر ساله میلیونها نفراز اقصی نقاط جهان برای زیارت مسجد مقدس جمکران که به امر امام زمان(عج) ساخته شده است، به قم سفر میکنند.
اهمیت اقتصادی قم نیز به دلیل واقع شدن در چهار راه ارتباطی ایران و برقرار کردن راه ارتباطی۱۷ استان بر کسی پوشیده نیست. در واقع قم شهری است که دلایل مذهبی، اقتصادی و سیاسی به آن موقعیتی منحصر به فرد بخشیده است.
امالقرای جهان تشیع اما از دیرباز مشکلات متعددی داشته است که حمل و نقل درون شهری و برون شهری، یکی از مهمترین آنهاست. جمعیت کلانشهر قم به بیش از یک میلیون نفر رسیده است و ۲۰ میلیون نفر زائر هر سال به این شهر سفر میکنند. در چنین شرایطی بهرهگیری از تمام امکانات حمل و نقل درون شهری و برون شهری ضروری به نظر میرسد.
با چنین دیدگاهی مجموعه مدیریت شهری قم، در سال ۱۳۸۷ دو پروژه کلان مترو و مونوریل را با استفاده از اعتبارات ملی و استانی کلید زد که با توجه به سیر کنونی این دو پروژه، از پیشرفت بیش و کم مطلوبی برخوردار بودهاند. در حوزه حمل و نقل برون شهری هم پروژه قطار سریعالسیر برقی تهران ـ قم ـ اصفهان در حال پیگیری است تا سرعت دسترسی مردم را به قم، تهران و اصفهان کمتر کند.
حمل و نقل هوایی اما گزینه دیگری است که شهر قم به دلایل متعددی تاکنون از آن محروم بوده است. در سالهای گذشته، نزدیکی به تهران، عامل اصلی عدم وجود توجیه اقتصادی برای فرودگاه قم بوده است و وعده داده میشد که با راه اندازی فرودگاه امام خمینی، مردم قم نیز به حمل و نقل هوایی نزدیکتر خواهند شد اما با اختصاص این فرودگاه به پروازهای خارجی و ترافیک روز افزون تهران، عملا دسترسی مردم قم به فرودگاههای تهران بسته شده است.
از سوی دیگر وجود فرودگاه در شهرهایی کوچکتر از قم بوده و دلایل مهم ذکر شده برای اهمیت قم را نیز ندارند، باعث نارضایتی مردم قم شده بود. با ورود گردشگران مسلمان به قم به ویژه پس از سقوط صدام حسین، باز هم بحث لزوم ساخت فرودگاه در قم زنده شد.
در چنین شرایطی با صدور مجوز از مراجع نظامی و غیر نظامی ذیربط که حاصل تلاش نمایندگان قم و موافقت رییس محترم ستاد کل نیروهای مسلح انجام شد، باعث به جریان افتادن بحث فرودگاه قم شد. فرودگاهی که در صورت به راه افتادن هم مشکلات مردم را حل میکند و هم منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان را رونق میبخشد.
اما با گذشت بیش از دو سال از آغاز احداث فرودگاه قم توسط سرمایه گذار خصوصی، این فرودگاه هر روز کمتر از دیروز به راه اندازی نزدیک میشود! ظاهرا سرمایه گذار بخش خصوصی این فرودگاه، احداث آن را به پروژهای رویایی با عنوان ۵۰ هتل و مجموعههای بزرگ تفریحی گره زده است. پروژهای که اساسا از احداث باند و ساختمانهای فرودگاهی جداست و نیازمند مجوزهای لازم از ادارات مسئول است.
مسئولان استان قم و مجموعه مدیریت شهری قم که به اهمیت فرودگاه قم واقف هستند، هر روز تلاش میکنند تا مشکلات احداث فرودگاه را حل کنند اما مشکلات احداث مجموعه ۵۰هتل و تاسیسات تفریحی، آن طوری که توسط سرمایه دار بخش خصوصی عنوان میشود، فراتر از فرصت و اختیارات قانونی مسوولین است.
به نظر میرسد هم اکنون سرنوشت فرودگاه شهر قم با یک پروژه اقتصادی خصوصی گره خورده است و فرودگاهی که در ماه بهمن سال گذشته وعده بهره برداری باند آن داده شده بود، تاریخی برای راه اندازی ندارد. بهتر نیست این زیرساخت ضروری برای قم از یک پروژه خصوصی تفکیک شود و مطامع اقتصادی به نیازهای اساسی مردم قم گره نخورد؟کسی منکر اصل راه اندازی یک فرودگاه در قم نیست اما چرا این فرودگاه به یک باره به شهر فرودگاهی تبدیل شد و در کنار آن زمین هایی به مردم فروخته شده است که اصلا معلوم نیست از کجا خریداری شده اند؟به نظر می رسد باید طوری عمل شود که فرودگاه در اسرع وقت به نتیجه برسد ولی جلوی کسی که بدون رعایت ضوابط قانونی در حال فروش زمین های دولتی است، گرفته شود. زمین هایی که معلوم نیست از کجا خریداری شده اند و با کدام قیمت کارشناسی فروخته می شوند؟در این میان، نقش جناب آقای امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی و استاندار محترم به همراه مدیر کل منابع طبیعی استان مهم تر است و باید دقت کنند که حق مردم پایمال نشود و کسی با تبلیغات خیابانی و تلویزیونی، منابع طبیعی را به اسم فرودگاه ساختن صاحب نشود!
سید علی پورطباطبایی
چاپ شده درهفته نامه گویه شماره 400
سرنوشت فرودگاه قم را به مطامع اقتصادی گره نزنیم
http://gooyeh-qom.com/?p=42&n=52&s=253&id=2679
http://gooyeh-qom.com/pdf/newspaper_pdf/6-400.pdf
متن کامل جوابیه مجری طرح فرودگاه بین المللی قم به مقاله «سرنوشت فرودگاه قم را به مطامع اقتصادی گره نزنیم»
موضوع: اجتماعی
در شماره 400 نشریه گویه مطلبی با عنوان «سرنوشت فرودگاه قم را به مطامع اقتصادی گره نزنیم» به چاپ رسید که به دنبال آن فرودگاه قم ضمن شکایت از نویسنده و مدیرمسئول هفتهنامه گویه، جوابیهای را تنظیم نموده و به دفتر هفتهنامه گویه ارسال کرده است. متن کامل جوابیه و توضیح هفتهنامه گویه به شرح ذیل میباشد:
بسمه تعالـی
مدیر مسئول محترم هفته نامه گویـه
سلام علیکم
احتراماً ؛ عطف به سرتیتر صفحه اول و متن مندرج در صفحه شش 400 امین شماره مورخ 16/03/92 دستور فرمائید برابر ماده 23قانون مطبوعات جوابیه ذیل در همان صفحه و ستون و با همان حروف منتشر گردد در غیر اینصورت از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد .
جوابیـه :
با تشکر از نویسنده مطلب مذکور که با علاقمندی خاص اهمیت و جایگاه مشکلات این پروژه عظیم ، زیربنایی و ملی را مورد کند وکاو قرار داده اند و بخش زیادی از دفاعیات ما را خواسته و ناخواسته پاسخ داده اند و در عین حال مشکلات مجری و سرمایه گذار را در رابطه با بخشهای حاکمیتی و دولتی ، سازمانها ، نهادها و ارگانهای مسئول بطور ضمنی و سربسته بیان نموده اند . برای روشن شدن اذهان مردم عزیز قم پاسخ مطالب ایشان را به دو بخش تقسیم می کنیم :
الف) مطالب واقعی که حاکی از انجام وظیفه و رسالت اطلاع رسانی نشریه می باشد و جنبه مثبت نگارش تلقی می گردد .
ب) مطالب غیرواقعی که احتمالاً با اطلاعات غلط یا خدای ناکرده با هدف حاشیه سازی و ناآگاهانه نگاشته شده است و موجب تشویش اذهان عمومی می گردد .
الف: اهم آنها بشرح ذیل است :
1. بیان نقش و جایگاه شهر مقدس قم از نظر تاریخچه انقلاب اسلامی و عنوان بین المللی برنامه چشم انداز قم و رسیدن به مرکز جهان تشیع و اطلاعات و آمار خوب زوار سالیانه واقعیتی انکار ناپذیر است .
2. مقایسه پروژه های عمرانی شاخص استان مانند مترو و منوریل که از محل اعتبارات ملی و استانی با تحمیل هزینه های سنگین به دولت انجام میشود با پروژه عظیم تری که بدون یک ریال بودجه دولتی توسط بخش خصوصی و سرمایه گذاری های مردمی انجام میشود نشانه مظلومیت این پروژه و سرمایه گذار میباشد .
3. مقایسه زمانی پروژه های مترو و منوریل که مطالعات آنها از سال 1377 و اجرای آنها از سال 1387 (10 سال مطالعه و طراحی – 7 سال اجرا با پیشرفت فیزیکی کمتر از 40درصد) با بودجه دولتی شروع شده اند پاسخ مستندی است به شتاب خوب پروژه فرودگاه بین المللی قم و منطقه نمونه گردشگری طرلاب که نگارنده محترم ناخواسته به ما کمک کرده اند .
4. پروژه فرودگاه بین المللی قم یکی از اجزا و ارکان شهر فرودگاهی سلفچگان و منطقه نمونه گردشگری بین المللی طرلاب رکن دیگر شهر فرودگاهی که با تصویب هیئت محترم وزیران ، سازمان محترم هواپیمائی کشوری ، سازمان محترم میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور و استان تصویب شده است ، با مطالعات طرح جامع توسط مشاورین ذیصلاح موجب تحولات استان قم و مناطق همجوار با حوزه نفوذ 220 کیلومتری در کنار ابرشهر تهران خواهد شد که نگارنده محترم در پاراگراف سوم بخوبی پاسخ آن را داده اند .
5. از آنجا که اهداف دولت با اهداف بخش خصوصی بسیار متفاوت است قطعاً اولین فرودگاه بخش خصوصی باید در کنار خدمات هوانوردی زیان ده به ارائه خدمات غیرهوانوردی سود ده با مقیاس بزرگ و بین المللی بپردازد و به همین دلیل فرودگاه قم با درجه بین المللی با دو باند بطول 4600 متر و عرض 60 و 75متر و تاکسی ویها و اپرون بزرگ برای هواپیماهای پهن پیکر B747 طراحی و اجرا میشوند وا لا اگر هدف فقط شهر قم بود می بایست طول باند 2000 متر برای هواپیمای فوکر 100 می بود !
بنایراین سرنوشت اقتصادی فرودگاه با سرنوشت صنایع بالادست و پائین دست صنعت هوانوردی و فعالیت های توریستی ، گردشگری ، تجاری و تفریحی گره خورده است تا سرنوشت فرودگاه قم به سرنوشت فرودگاههایی که در هفته 2 پرواز دارند دچار نشود .
ب: پاسخ موارد خلاف واقع نگارنده مقاله بشرح ذیل به آگاهی عموم می رساند :
1. اجرای پروژه فرودگاه بین المللی قم با توافق نامه رسمی با استانداری محترم قم ، برابر ضوابط و مقررات و صدها مجوز کوچک و بزرگ انجام میشود و تمام سازمانها و نهادها و ارگانهای دولتی ذیمدخل حمایتهای لازم را می نمایند ، ولی بزرگی پروژه و اهمیت و جایگاه فرودگاه و پیچیدگی صنعت هوانوردی و تعدد سازمانهای درگیر و عدم سابقه احداث فرودگاههای غیردولتی و همچنین عدم وجود مقررات شفاف و کافی ، فرآیند اجرای این کار بزرگ را با بوروکراسی شدید اداری و طولانی شدن فرآیند صدور مجوزهای دولتی و واگذاری قطعی زمین مواجه ساخته است . که الحمدا... در حال پیگیری و حل شدن است .
2. ابعاد و مقیاس پروژه برابر مطالعات طرح جامع توسط مشاورین و متخصصین برای یک افق زمانی 20 ساله با بینش علمی مطالعه ، امکان سنجی ، ارزیابی و پیش بینی شده و بزرگنمایی ورویاپردازی نیست .
3. سرمایه گذاری صورت گرفته برابر طرح توجیه فنی – اقتصادی صورت میگیرد و مشارکتهای مردمی در این پروژه مهم با خلاقیت بخش خصوصی قطعاً در میان مدت و درازمدت سود خوبی خواهند برد در این مورد ضمانت های لازم در قراردادها وجود دارد ، لذا نه تنها حق کسی پایمال نخواهد شد بلکه منافع شان با سایر پروژه ها غیرقابل مقایسه خواهد بود .
4. فروش زمین به هیچ عنوان صحت ندارد بلکه منافع پروژه و اعیانی که توسط سرمایه گذار احداث شده برای مردمی کردن این پروژه و تأمین بخش کوچکی از هزینه های سنگین این پروژه ملی واگذار می شود و اگر دولت بموقع زمین و مجوزها را واگذار می کرد و به تعهدات خود در بخش تأمین مالی و تسهیلات بانکی عمل می نمود نیازی به فروش حق السهم پروژه و واگذاری زودهنگام منافع پروژه به مردم شریف قم نبود . لذا این امر از جانب ما بعنوان اقدامی مثبت تلقی می گردد نه منفی .
5. عدم تحقق برنامه بهره برداری و افتتاح فرودگاه بخشی به سرمایه گذار و بخش اعظم آن به دولت و اوضاع اقتصادی کشور مربوط می شود .
افزایش 3 تا 5 برابری قیمت مصالح ، خدمات و کالا در 18 ماه اخیر و طولانی شدن فرآیندهای صدور مجوزها و واگذاری زمین در بخشهای دولتی و عدم استفاده از تسهیلات دولتی و بانکی قطعاً خارج از اختیارات سرمایه گذار است .
با وجود موانع فراوان زیرساخت های اصلی مانند آب ، برق ، گاز ، مخابرات ، سوخت هواپیما و راههای دسترسی که در اختیار دولت است ، تأمین آن برابر برنامه و بودجه دولت باید تأمین شود و زمان بر است و هم اکنون از مشکلات اساسی این پروژه محسوب میشود .
بنابراین زمان بهره برداری این پروزه هم مانند تمام پروژه های عمرانی کشور به یکسری متغیرهای اساسی وابسته است که عدم تأمین آنها قطعاً زمان بهره برداری را تغییر میدهد ولی ما با تلاش شبانه روزی ، عملیات اجرایی را پیش می بریم تا با دعای مردم و شاغلینی که مستقیماً در این پروژه درگیر هستند در سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی در اسرع وقت بهره برداری نمائیم تا خدمتی به مردم شریف قم خصوصاً ذینفعان پروژه ارائه کرده باشیم .
در پایان جوابیه با تشکر از مدیر مسئول محترم و سایر کارکنان آن نشریه دعوت می نمائیم با ایفای نقش موثر رسانه ای خود از این پروژه بازدید و از نزدیک با واقعیات امور اجرایی و مشکلات بخش خصوصی آشنا شده تا با درج مطالب واقعی تر در ایجاد انگیزش مثبت برای فعالیتهای توسعه و عمرانی استان سهیم شوید . انشاا...
با تشکر
رجب مهرجوئی
مجری طرح فرودگاه بین المللی قم
رونوشت :
- جناب آقای مهندس دهناد ،معاون محترم برنامه ریزی استان قم – جهت استحضار
- جناب حاج آقا شفیعی
- جناب آقای نادعلی
توضیحات مدیرمسئول هفتهنامه گویه
در یادداشت شماره 400 هفتهنامه گویه، پرسشهایی نسبت به پروژه احداث فرودگاه بینالمللی قم مطرح گردید که در اذهان عمومی مردم و شماری از مسئولان بوده است.
متن جوابیه مدیر اجرایی پروژه فرودگاه بین المللی قم که از نظر خوانندگان گذشت، کوشید به آن پرسشها پاسخ دهد ولی افکار عمومی و هفتهنامه گویه انتظار داشتند مقامات ذیربط درباره یادداشت مزبور اظهار نظر کرده و به چراییهای موجود پاسخ مقتضی دهند؛ چرا که گزارش مزبور از مقامات مسئول خواسته است در خصوص تخلفات احتمالی و فراتر رفتن از قوانین و مقررات توسط دستاندرکاران احداث فرودگاه واکنش نشان دهند که تا این لحظه اتفاق نیفتاده است.
برخی رسالت مطبوعات را با سلیقه خویش تفسیر و توجیه میکنند و بر این باورند که مطبوعات و نشریات موظفند مانند تابلوی اعلانات با درج تصاویر مدیران و مسئولان اعم از دولتی و خصوصی به مداحی بپردازند.
اینها به پیامد این باور نمیاندیشند که با داوری تاریخ چه میتوان کرد! در مقابل بسیاری از اندیشمندان، نخبگان و مدیران کارآمد و روشن ضمیر هستند که مطبوعات را بسان آینه میپندارند که میتواند همه خوبیها و بدیها را بنمایاند و با طرح مشکلات و پرسشهای مردم، مسئولان را در اجرای برنامهها یاری دهند.
پس بر مجریان فرودگاه لازم است برای تنویر افکار عمومی و پاسخ به سئوالات مردم و جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی، ضمن انتشار تفاهمنامههای فرودگاه بینالمللی قم با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، استانداری قم، منابع طبیعی و تشکیل کنفرانس مطبوعاتی با حضور مدیرکل منابع طبیعی، سازمان بازرسی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استاندار قم و خبرنگاران به پرسشها و شبهات موجود در این زمینه پاسخ مناسب ارائه دهند.
لازم به ذکر است جوابیه مجری فرودگاه بینالمللی قم توسط وکیل فرودگاه در روز خبرنگار، پنجشنبه مورخ 17/5/92 در اداره آگاهی استان قم تحویل مدیرمسئول نشریه گویه گردید و حال آنکه انتظار آنان این بود در اولین شماره بعد از انتشار یادداشت، این جوابیه منتشر میشد در حالی که از طرق قانونی و معتبر حقوقی، این جوابیه به دست ما نرسیده بود و علت تأخیر در انتشار عدم وصول به موقع آن بوده است.
گفت و گوی تبیان با حجه الاسلام و المسلمین شاهرودی نماینده ی ولی فقیه در استان کردستان به مناسبت هفته ی وحدت و دهه فجر انقلاب اسلامی
در آستانه ی هفته ی وحدت و دهه ی مبارکه ی فجر هستیم ، در صورت امکان مبانی وحدت و تلاش هایی که جمهوری اسلامی و رهبران آن برای وحدت بین شیعه و سنی انجام می دهند را توضیح بفرمائید؟
ابتدا این ایام ، ایام ولادت با سعادت پیامبر گرامی اسلام و دهه ی فجر انقلاب اسلامی را به همه ی مسلمانان بویژه مردم عزیز استان کردستان تبریک و تهنیت عرض می کنم. هفته ی وحدت امسال با دهه ی مبارکه ی فجرتقارن پیدا کرده است. یک بحث بسیار ارزشمندی که وجود دارد و باید به آن توجه کنیم این است که بین مسلمان ها خودِ خداوند یک انس و الفتی ایجاد کرد و بر پایه ی برادری بنا نهاد و آن ها را امت واحده خواند و امت اسلامی را بالاتر از وحدت فیزیکی و مواضعی که در وحدت مطرح می شود فرمود که مسلمانان برادراند . «فاذکروا نعمة الله» نعمت خدا را یادآور شوید آن نعمت چیست ؟ که شما دشمن بودید «إذ کنتم اعداء فالّفَ بین قلوبکم فأصحبتم بنعمته إخوانا » خداوند به نعمت اسلام شما را برادر کرد این عقد اخوت را حتی پیامبر بین مسلمانان و مهاجر و انصار خواند و این برادریست . نسبت مسلمان ها را به هم چنین دانست که اگر هر مسلمانی در هر جای جهان مشکلی داشته باشد یک مسلمان از یک طرف دیگر باید نسبت به آن مسؤولیت داشته باشد . فرمود «من أسلم و لم یهتم بأمور المسلمین فلیس بمسلم ». کسی که به فکر مسلمانان دیگر نباشد مسلمان نیست این ها نشان می دهد که خداوند نظرش این است که این مسلمان ها باید این چنین به فکر هم باشند، این چنین دلسوز هم باشند و آن اتحاد و برادری ما ، اتحاد و وحدتمان بر مبنای برادری باشد چرا ؟ چون برادری به این است، که از یک جا گرفته شده اند و این ها همه یک پدر دارند . پدر معنوی امت اسلامی کیست ؟ پیامبر گرامی اسلام است لذا پیامبر اساس وحدت ماست . پیامبر شده مبنای وحدت ما و حالا این بهانه ای شده بر این که چون در مشهور اهل سنت روز دوازدهم ربیع الاول را روز ولادت پیامبر می دانند و مشهور شیعه هفدهم ربیع را روز ولادت پیامبر می دانند این را گفته اند که این هفته شود هفته ی وحدت . الان ما هم این را ولادت می گیریم و هم آن را ، و الحمد لله در این استان به گونه ای است که باید بگویم کل ماه مولود را ربیع المولود می کنند، ماه ولادت پیامبر و همه اش را جشن می گیرند . این بسیار خوب است . این شد بهانه ای که ما بدانیم از یک جا هستیم و نسبت به هم وحدت نظر داریم . این طور نیست که همه ی اهل سنت بگویند دوازدهم یا همه ی شیعه بگویند هفدهم، از شیعه هم کسانی هستند از بزرگانی که دوازدهم را روز ولادت پیامبر می دانند، از اهل سنت هم کسانی هستند، هفدهم می دانند، حالا مشهور این است . این شد عنوان وحدت . یک نکته ی اساسی تر را من می خواهم عرض بکنم که این اساس وحدت از کجا نوشته شد و اساس مفسده ای دشمن ایجاد کرده بود در گذشته ، که دشمن تلاشش بر این است، منفعتش بر اختلاف است، حتی نه تنها اختلاف بر اساس مذهب ، یک بحثی را که حالا می گوییم که اختلافات مذهبی نه اصلا بین خود یک مذهب هم باز شما در همین مردم شیعه مذهب می بینید این آذری زبان است این فارس زبان است این لر است آن ترک است هم به عنوان قومیت ها اختلاف می اندازند، هم به عنوان زبان ها اختلاف می اندازند هم به عنوان نژادها اختلاف می اندازند، و حتی گاهی شده اختلاف بین دوتا شخص ، این برایش فرق نمی کند که حالا این اختلاف باید بر چه اساسی باشد، منتها این است که آن ها احساس کردند، اگر بخواهند بین مسلمان ها اختلاف بیاندازند که سودشان را ببرند بهترینش این است که بیایند عنوان شیعه و عنوان سنی را برگزینند وگرنه همان کسانی هم که اساس اختلاف هستند می بینید که نه به سنی معتقدند، نه به شیعه معتقدند هیچ کدام را قبول ندارند، لذا دشمنان انقلاب اسلامی توانسته بودند واقعا اختلاف عمیقی را بین شیعه و سنی ایجاد کنند تا حدی که این ها همدیگر را به عنوان دشمن تلقی می کردند و این احساس می کرد آن دشمن است و او نیز احساس می کرد این دشمن است . انقلاب اسلامی یکی از ثمرات ارزشمندش همین بود که آمد وحدت را در جهان اسلام مطرح کرد و مبنا را خود اسلام و خود قرآن و خود پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت قرار داد، گفت همه مسلمانند باهم ما برادریم با هم متحدیم روبه یک قبله نماز می خوانیم به یک قرآن اعتقاد داریم، ما به یک پیامبر اعتقاد داریم، به سنت پیامبر هردو معتقدیم، اهل بیت را هردو دوست داریم، بنابراین اساس فکر حضرت امام و نهضت حضرت امام بر این بود، لذاشما به خطاباتش نگاه کنید، ببینید از همان سال 41-42 وقتی که حضرت امام در حقیقت اعلام انقلاب می کند می فرماید علمای اسلام به داد اسلام برسید، نمی گوید علمای شیعه ، علمای اسلام به داد اسلام برسید، تکیه اش این است بلاد اسلامی چرا باید زیر یوغ دشمن باشد، چرا ثروت های مسلمانان را دشمن ببرد، چرا فلسطین عزیز باید در دست صهیونیست باشد، ببینید؛ اولین کسی که می آید از فلسطین دفاع می کند، فلسطین اهل سنت اند،فلسطین از اهل سنت است، ولی مدافعش حضرت امام است، ببینید تمام تکیه کلامش باز اسلام است، ملت اسلامی است، مسلمانان است این بر مبنای اعتقادی است که مسلمان ها یکی اند، شما نسبت به مقام معظم رهبری هم ببینید، در طول این مدت فرقی هم نکرده، یعنی از سال 41- 42 که شروع کرد بعد هم حضرت امام آنچه که فرمود این جا فرمود، اولین دستوراتش برای کردستان این بود که بروید، حساب مردم از حساب ضد انقلاب جداست، بروید به مردم خدمت کنید، به کی ؟ به همین کردستانی که اکثریت اهل سنت اند، بعد هم جهاد سازندگی آمد، تلاش هایی که شد. همین طور که مقام معظم رهبری همین تأکیدرا دارند،ببینید جوانان کشورهای اسلامی که آمده بودند برای کنفرانس بیداری اسلامی، آن جا فرمود،اختلاف بین شیعه و سنی و این مذهب و آن مذهب نیست، همه ی امت اسلامی باید در کنار هم باشند، یعنی منادی وحدت است، لذا اثر گذاشت. امام با آن اخلاصی که داشت وحدت را مطرح کرد، بعد هم آمد به عنوان نماد وحدت، پیامبر اسلام و مولود پیامبر را این هفته را، نماد هفته ی وحدت اعلام کرد، ما اگر آثار عملی اش را ببینیم در گذشته های همین بیست سال، سی سال پیش که نگاه کنیم مسلمان ها کنار هم نمی نشستند با هم نماز نمی خواندند، الان وقتی که می روی در مسجد الحرام، مسجد النبی، دیگر نمی بینی که یکی جور دیگر نماز بخواند، همه می ایستند، صف ها همه با هم متحد است، این از برکت همین انقلاب و این شعار وحدت و همبستگی است بین مسلمانان ایران و مسلمانان مصر ، بین مسلمان مصر با مسلمان لیبی ، بین مسلمان لیبی با یمن ، تونس و... شما می دانید اکنون همه ی مسلمان ها به هر مذهبی در کنار هم هستند این خیلی هنر است، خیلی کار بزرگی انجام شد که آن نگاه دشمنانه به هم تبدیل شده، الان به نگاه برادرانه نگاهی است که باید همدیگر را دوست داشته باشیم، نگاهی است که باید به هم مودت و محبت داشته باشیم، نگاهی است که مشکل تو مشکل من است و مشکل من مشکل تو است، این چیزهایی که الان در جهان اسلام مطرح است، در کشورهای اسلامی مطرح است، در این همبستگی مطرح است این ها از برکت چیست ؟ از برکت همین است که انقلابی شد مبنایش وحدت مسلمان ها بود، قدرت مسلمان ها بود عزت مسلمان ها بود و به این جا رسیده است، الحمد لله که الان بگوییم وحدت ، واقعا یک وحدتی است، واقعا بین این ها یک پیوستگی و وابستگی است که باید خدا را بر این شکر بکنند .
*ما علاوه بر هفته وحدت در آستانه ی دهه ی فجر انقلاب اسلامی هستیم، اگر مطلبی در این زمینه هم هست،مشتاقیم بشنویم.
حضرت امام فرمود: «انقلاب ما انفجار نور بود»، این خیلی معنا دارد، انقلاب ما انفجار نور بود، نور از یک جهت که یک مرکزیتی که دارد، نور وقتی که شروع می کند به تشعشع مثل خورشید می آید جاهای مختلف را می گیرد، بعد هم با گردش زمین می بینید که جاهای مختلف را روشن می کند و خیلی از چیزها واضح می شود، خیلی از چیزها راکه در تاریکی نمی دیدند،الان آن ها را می بینند. نور باعث آگاهی بخشی می شود، نور باعث گرما می شود، نور باعث حیات می شود، نور باعث ثمردهی می شود، انقلاب اسلامی این چنین است. هم در کشور تغییرات اساسی ایجاد کرد، هم در همین استان. فرمودید در این استان چه اتفاقی افتاده؟ ببینید سال گذشته چه داشتیم امسال چه داریم، فرض کنید، مثلا از سال گذشته بحث دانشجوییمان روی 58 هزار بود، الان آمار می گوید 65 هزار، این گونه رشد پیدا کرد، مراکز فرهنگی چند تا داشتیم، الان چه تعداد شده، زیاد شده است، از نظر کمیت از نظر کیفیت حوزه هامان چه بوده ؟ حوزه هامان هم حوزه های اهل سنت و هم اهل تشیع، می بینیم که همه بحمد الله رشد داشته، یک سری مشکلاتی که در گذشته بوده در همین سال جدید تعدادی از آن ها حل شد، مدارس ما چطور؟ نوسازی مدارس، ساخت مدارس، رسیدگی به مسائل آموزشی. در هر قسمتی نگاه کنید رشد وجود داشته در بخش کشاورزی سدهایی که دارد ساخته می شود و راه هایی که دارد ساخته می شود، مسکنی که ساخته می شود، احتمالا افتتاحیه در همین دهه ی فجر است، شش هزار و پانصد واحدش افتتاح می شود، این کم نیست، این ها جنبه های مادی قضیه است، جنبه های معنوی آن هم همین طور است، یعنی آن تلاشی که می شوددر زمینه ی رشد فکری، رشد فرهنگی، رشد معنوی. شما در این مراسم و مناسبت ها هم ببینید، در ایام محرم، در ایام ربیع، می بینیم باز همین طور است، این شادی ها، نشاط ها خودِ این روحیه ی آرامش که دارد بر استان حاکم می شود، امنیتی که بر استان حاکم شده و بحمد الله این امنیت امنیتی پایدار است این ها به برکت پیشرفت انقلاب است که این روحیه ها ، روح هایی، روحیه ی جهادی، روحیه انقلابی، روحیه ی فداکاری، روحیه ی ایثار، روحیه ی اخلاص، روحیه ی کار، روحیه ی خدمت دارند، این ها هر کدام یک مبنایی دارد، یعنی در گذشته می بینید که این مسؤولیت ها خرید و فروش می شد، یکی از آن ها حاکم می شد، می خواست جیبش را پر کند، اما الان استاندار که می آید تمام افتخارش این است که بگوید من خدمتگزارم، رئیس جمهور هم تمام افتخارش این است که می گوید من خدمتگزارم، رهبر هم تمام افتخارش این است که بگوید من خدمتگزارم این خدمتگزاری به مردم افتخار شده، نه این که مسؤولیتی دست آورند، پولی جمع کنند، فخر فروشی بکنند که من فلانم، الان عزیز ترین افراد چه کسانی هستند ؟ آن هایی که خدمتگزار بهتری برای مردم هستند، مردم می فهمند که مقام معظم رهبری واقعا خدمتگزارند، صادقانه دارند خدمت می کنند به این کشور، به این ملت و نگاهش به این استان و توجهی که دارد، چه در سفرش بعد از آن می بینید حتی در این حد که وقتی حج هم مطرح می شود، سوغاتی می خواهد بیاورد همه اجناسش ایرانی است، یک سجاده می خواهد بخرد، می گوید سجاده ی سنندجی بخرید، چرا این جا می آیید برای خرید، چرا از آنجا نمی خرید، این نگا هی است که به این استان عنایت و توجه دارد. وقتی خدمات مطرح می شود برای طلاب می گوید به طلاب اهل سنت هم توجه کنید، این ها چیزهایی است که باید مورد توجه قرار بگیرد، این ها تبعات انقلاب است، نگاه را عوض کرده، حالا ببینیم آمارهایی که الان است در سطح کشور هم مشخص است، در این جا هم همین طور یک زمان این استان 29% باسواد داشت، آن هم در حد دیپلم و زیر دیپلم، کسانی در حد فوق دیپلم و لیسانس بسیار محدود بود، الان روی 90% است این کارِ چیست ؟ کار انقلاب است. که امیدواریم ما در همه ی زمینه ها اقتدار داریم، ایران، الان اقتدار نظامی دارد، حتی اقتدار اقتصادی دارد، در زمانی که دیگران ورشکست می شوند، مشکل اقتصادی دارند بدهکاری دارند، و کسری بودجه دارندما مشکل نداریم. الان که بودجه رفته مجلس رشد بسیار بالایی دارد، رشد کشور ما روی 8 است، این بسیار چیز خوبی است، از نظر معنوی هم رشد کرده، آنچه که به عنوان سرمایه گذاری و عمران و آبادانی و این هاست کلی رشد کرده، بیشتر شده، این توسعه ای است که برای مردم می شود، لذا اگر دقت کنیم می بینیم انقلاب، نور بود که هم برای خودمان نورانیت آورد، عزت آورد، هم این نور دارد می رود مسلمان ها ی جهان را هم فرا گیرد و این نور به آن ها هم دارد می رسد، چون نور همان نور خداست « الله نور السموات و الأرض » و این انقلاب هم دنبال بیان کردن دین خداست، همان نور الهی را می خواهد ترویج کند، دارد روشنایی می بخشد به خود مردم مسلمان ایران که منشأ انقلاب است و نورش به مسلمان های دیگر هم می رسد این بیداری اسلامی نتیجه ی این انقلاب است و ان شاء الله مسلمان های عالم هم از دست ظالمان و استکبار نجات پیدا کنند و بشوند امت واحده ای که بتوانند حکومت جهانی اسلام را برپا کنند .*شما ازطریق معمولی ترین ابزار ارتباطی تا مدرن ترین ابزار آن، با مردم استان در تماس هستید، توقع مردم را چه می بینید ؟ احساسات مردم را چگونه ارزیابی می کنید و چه توصیه ای به آنان دارید ؟
عرض کنم که مردم در این استان توقع زیادی ندارند،یک بخشی از توقعات مردم از آن همین زندگی مادی است، طبیعتا باید مسکن تأمین شود، کارو اشتغال باید تأمین گردد همان چیزی که مقام معظم رهبری فرمودند، باید سرمایه گذاری شود برای اشتغال و ان شاء الله برویم به این سمت که بیکار نداشته باشیم، هرکسی درآمدی داشته باشد که عزت مندانه زندگی کند، زندگی اش اداره شود، این باید دغدغه ی همه ی باشد، باید همکاری داشته باشیم، بعد هم در حوزه ی فرهنگی توقع مردم همین است که باید تلاش بیشتری شود و جامعه امنیت و سلامت فرهنگی پیدا کند این سلامت است که باعث سلامت روحی می شود ،باعث نشاط روحی می شود، باعث رشد خصلت های عالی در انسان می شود رشد موجب معنویت می شود. این ها چیزهایی است که مردم خواسته هایشان همین است، مردم واقعا حق شناسی هستند، همان مقداری که کار شده حق شناسی دارند، کوچکترین کاری که می شود، سپاسگزاری می کنند، نسبت به آن کاری که انجام شده. برای این چنین مردمی باید مسؤولان واقعاً هم سنگ تمام بگذارند، تمام وقتشان را بگذارند، تلاش جدی داشته باشند که به این برسند. مردم ما بحمد الله یک بصیرت خوبی دارند، در مراحل مختلف، در صحنه های مختلف واقعا آن جایی که وجودشان لازم است، سریع حاضر می شوند، مثلا حالا 22 بهمن در پیش است می آیند، می بینید که مردم خیلی عاشقانه می آیند، در صحنه حضور دارند، صحنه ی انتخابات می شود می آیند، در صحنه هستند و باید هم تلاش بکنند، هم حضورشان شرط است و هم این که به نماینده ای و کاندیدایی رأی دهند که اصلح باشد، و بتواند هم برای کشور مفید باشد در قانون گذاری و مسائل دیگر نماینده هم برای استان مفید باشد، هم برای حوزه ی انتخابیه مفید باشد، این مفید و اصلح
بودن و آن صلاحیت های لازم را داشتن این چیزی است که باید توجه کنند و انتظار هم این است، هم مردم، هم مسؤولین به هم کمک کنند تا مشکلات برطرف شود، ولی گاهی مردم با اطلاع رسانی که می کنند با بعضی حمایت هایی که دارند موجب می شوند که مسؤولین بتوانند بهتر به آن ها خدمت کنند، باید این کمک از هردو طرف باشد که ان شاء الله مشکلاتی هم که وجود دارد این مشکلات را با کمک هم بتوانیم برطرف کنیم .
سرمقاله ویژه نامه تبیان شماره 83
بیست و دوم تا بیست و نهم اردیبهشت ماه سال 88 تاکنون هر سال در استان کردستان یادآور شور و شعف، وحدت و همدلی و بالاخره اتحاد و انسجام مردمی است که در گذشته های دور، مورد بی مهری حاکمان قرار گرفته و با وجود همه ی استعدادها و توانمندی ها، در محرومیت مضاعف روزگار می گذراندند. این محرومیت در تمام ابعاد زندگی مردم استان کردستان نمایان بود. رویکرد و جهت گیری سازندگی و پایان دادن به محرومیت مردم استان کردستان، پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی رقم خورد. اگر چه بدخواهان ایران اسلامی در خارج و داخل با تحمیل جنگ و توطئه های مخرّب و زیان آور بعضا" آهنگ پیشرفت و سازندگی را کند و ملایم ساختند، امّا هرگز نتوانستند خدمت صمیمانه و عاشقانه به مردم را متوقف سازند. رویکرد سازندگی و پروسه ی پایان دادن به محرومیت از چهره ی استان کردستان و مردم مهربان و باوفایش در قالب برنامه ها و بودجه های ویژه شتاب یافته و با سفر پر خیر و برکت مقام معظم رهبری به این استان به اوج و کمال خویش نایل گردید. بیانات گوناگون معظم له در استان کردستان در جمع اقشار مختلف مردم و مسوولان نشان می دهد، همه ی راهکارها و رهنمودها و نحوه ی مواجهه ی مسوولان با مسایل و حل مشکلات آنان تبیین شده است. در بیانات رهبر انقلاب اسلامی، سیاست های کلی نظام، خطاب به مسوولان و مردم ارایه گردید. سخنان ایشان در مقاطع مختلف سفر منشور عظیمی است که مقامات ارشد کشور باید به آن توجه کرده و در اعمال آن تلاش و کوشش مضاعف به عمل آورند عمده ترین محورهای سخنان ایشان را می توان به عناوین ذیل دسته بندی کرد « وحدت و انسجام اقشار مختلف مردم»، « نفی اختلاف میان اقوام ومذاهب اسلامی »، « خدمت بی وقفه ی مسوولان به آحاد ملت ایران » « آمادگی نیروهای مسلح و مردم در برابر توطئه ها و دسیسه های دشمنان ایران اسلامی»، « تنوع اقوام در ایران به عنوان یک فرصت» ، « مبارزه با دشمنان و رسانه های آنان با اندیشه » ،«تلاش و کار مضاعف مسوولان برای ساختن استان» و بالاخره حضور همیشگی و مستمر مردم در صحنه. هنگامی که سفر مقام معظم رهبری به استان کردستان در دست مطالعه و بررسی بود و خبر آن بتدریج در رسانه ها اعلام می گردید، شور و شعف و خوشحالی زاید الوصفی در میان آحاد مردم موج می زد، زیرا مردم در انتظار دیدار ایشان بودند و بر این باور بودند که این سفر به کردستان بسیاری از غوامض و پیچیدگی ها را حل کرده و در نتیجه شکوفایی استان به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و امکانات زیر بنایی را به همراه خواهد داشت، امور فوق الذکر و ده ها موضوع دیگر، مردم را بر آن داشت تا از معظم له استقبالی بی نظیر، کم سابقه و به یاد ماندنی در تاریخ ایران به عمل آورند. بیگانگان از این استقبال پرشور مردم شگفت زده و مأیوس شده و ایران و ایرانی نسبت به هر زمان دیگر امیدوارتر و سرافرازتر گردید، چرا که مردم اندک امید دشمنان را هم به یاس مبدل ساختند. در سفر مقام معظم رهبری در بخش های گوناگون از جمله فرهنگ و هنر، رسانه های جمعی و گردشگری، مسکن، عمران شهری، روستایی، عشایری، بهداشت و سلامت، انرژی، تربیت بدنی، آموزش ، حمل و نقل ، صنعت و معدن، کشاورزی و منابع طبیعی، بازرگانی، رفاه و تامین اجتماعی، قضایی، منابع آب و اقتصادی 1258پروژه در قالب ،116 طرح 17فصل، 24برنامه و 115 فعالیت با اعتبار مصوب 8300 میلیارد ریال، طی سه سال به تصویب رسید. مجموعه ی مصوبات سفر مقام معظم رهبری در همین ویژه نامه چاپ شده است. متن مصوبات و گزارش های مربوطه این امکان را به مردم خواهد داد تا به ارزیابی دقیق بپردازند که چه گام های مؤثری در خصوص اجرا، پیشرفت و بهره برداری طرح ها برداشته شده است. قبل از آن که به بررسی مصوبات پرداخته شود، به نکاتی چند که از اهمیت فوق العاده برخوردار است می پردازیم. مقام معظم رهبری در سخنانش به ابعاد گوناگون استان کردستان اشاره کرده و این استان را استانی فرهنگی قلمداد کرد. در بخشی از سخنان ایشان در میدان آزادی سنندج آمده است: « استان کردستان یک استان فرهنگی است شما به طبیعت سرسبز و زیبای این استان نگاه کنید، به روحیه ی مهربان و با صفای مردم این استان نگاه کنید، به تاریخ این استان – که علما و شعرا و اهل فرهنگ و اهل هنر در همین تاریخ نزدیک این استان فراوانند- نگاه کنید همه ی این ها نشان می دهد که این استان یک استان فرهنگی است». اکنون پرسش اساسی مردم و خوانندگان و به عبارت دیگر افکار عمومی این است، در حوزه ی هنر و مقوله ی فرهنگ چه کار اساسی و مؤثری صورت پذیرفته است؟ آیا شمار مطبوعات استان به لحاظ کمیت و کیفیت از رشد بالایی برخوردار شده است؟ آیا تیراژ کتاب و نیز تنوع موضوعی آن نسبت به گذشته افزایش را نشان می دهد؟ آیا تلاش های فرهنگی استان موجب گردید تا مردم از رسانه های برون مرزی کمتر بهره جویند؟ آیا برنامه ریزی های فرهنگی مسوولان، تداخل در کار یکدیگر، موازی کاری و تصمیم سازی های متعدد و متنوع را سامان دهی کرده است، تا از هدر رفتن بودجه جلوگیری نماید؟
این سوالات و ده ها سؤال دیگر در عرصه های فرهنگی، هنری و دینی برای مردم وجود دارد که مقامات ارشد استانی باید به مردم پاسخ داده به خواست ها و نیازهای به حق مردم جامه ی عمل بپوشانند. آیا رسانه ی ملی در سطح ملی و در سطح استان، توانسته به وظایف تعریف شده ی خویش در برابر تهاجم فرهنگی بیگانگان عمل کرده و نقشه های مخرب و توطئه های از پیش تدارک دیده شده ی آنان را خنثی سازد؟ بسیاری از مردم و خانواده ها اکنون با صراحت از تهاجم فرهنگی دشمن ابراز نگرانی کرده و همه ی امیدشان به تلاش و کوشش رسانه های ملی و منطقه ای معطوف شده است. بدون تردید، مصوبات سفر رهبری در حوزه ی فرهنگی و هنری برای ارتقاء فکر و اندیشه و خنثی سازی نقشه ها و نیات شوم دشمنان و پاسخگویی به خواسته ها، توانمندی ها و نیازهای بحق مردم بوده است. انتشار متن کامل مصوبات و گزارش های مربوطه توسط نهادهای ذیربط، فاصله ی میان سخن تا عمل را برای مردم روشن خواهد ساخت، در کشورمان اقوام متنوع با آداب و رسوم گوناگون در کنار هم در کمال صلح و صفا، عشق و محبت و انسجام و یکرنگی به زندگی مشغول هستند و به عنوان ملت ایران در دفاع از ایران و پیشرفت و شکوفایی برای ایران مشارکت دارند. رهبر معظم انقلاب در سال 88 در میدان آزادی چنین تنوع قومی را فرصت برای کشور تلقی نمودند. در بخشی از بیاناتشان آمده است: « عزیران من! این را همه بدانند نظام اسلامی تنوع اقوام را در کشور بزرگ و سرافرازمان یک فرصت می داند. سنت های مختلف آداب و عادات مختلف و استعدادهای گوناگون و متنوع یک فرصت است که اجزاء گوناگون این ملت بتوانند یکدیگر را تکمیل کنند، با مراودات درست و با همزیستی و اتحاد کامل، برای ملت ما یک افتخار است که چنین نگاهی به مسأله ی تنوع اقوام دارد، علت هم این است که اسلام منبع الهام این نظام است و در میان نگاه اسلامی، بین نژادهای مختلف و زبان های مختلف ولو از ملت های گوناگون تفاوتی نیست. چه رسد به اقوام مختلف در میان یک ملت
نگاه اسلام این است و نگاه نظام اسلامی هم این است، لذاست ما به منطقه ی کردی – استان کردستان و مناطق اقوام دیگر با نگاه اسلامی، نگاه کنیم، نگاه اسلامی برادری و اتحاد و همدلی و صمیمیت است هر کسی که با این نگاه مخالفت کند و شیوه ی دیگری را انتخاب بکند، بر خلاف سیاست نظام اسلامی رفتار کرده است. همه این حقیقت را دریافته اند که نظام اسلامی، مردم این استان را مردم خود و وفاداران به انقلاب و سربازان انقلاب می داند.»
با این بیانات صریح و استدلال شرعی و عقلی هرگونه رفتار و کردار مخالف با این منطق از سوی تصمیم سازان در عرصه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در واقع مخالفت با خط مشی رهبری است. مهمترین موضوع که باید در میان مسوولان به رویه تبدیل شود این است که اشخاصی که دارای دیدگاه و نظر مخالف با نظر رهبری و قانون اساسی هستند، در تصمیم سازی مشارکت داده نشوند تا هزینه های مضاعف بر ملت تحمیل کنند.
به هر تقدیر، اگر بیانات مقام معظم رهبری در استان کردستان مورد تحلیل و تفسیر قرار گیرد، می تواند موجب شناخت و معرفت برای همگان باشد. به نظر می رسد، محافل علمی، فرهنگی و پژوهشی باید با توجه به شرایط منطقه و نگاه صریح ایشان به مصالح منطقه به مطالعه ی همه ی ابعاد آن پرداخته و با واقع بینی به تحلیل و تفسیر کاربردی آن مبادرت ورزند. معظم له در میدان آزادی یک بار دیگر به عنوان عالی ترین مقام کشور و فرمانده ی کل قوا و کسی که در عرفان و ادب فارسی همپای بسیاری از بزرگان است، آسایش دوگیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا را تفسیر کرده و به آن معنای واقعی بخشیده، آن جا که فرمود: همان کسانی که می خواستند به نام مردم کرد حرف بزنند، به مردم کرد ضربه زدند، امروز ما هم با خانواده هایی مواجه هستیم که فرزندانشان در راه این مبارزه ی مقدس شهید شده اند. هم با خانوادهای دیگری مواجه هستیم که فرزندانشان فریب دشمن را خورده اند آن ها هم داغ دیده اند و مورد ترحم و همدردی ما هستند، آن خانواده هایی که دشمن توانست جوان آن ها را فریب بدهد و خون او را در راه اغراض فاسد آمریکا و صهیونیسم به کار بگیرد. اکنون وقت آن است که اندکی به تحلیل وضعیت مصوبات سفر پرداخته شود. حال که متن کامل مصوبات سفر و گزارش های مربوط به پیشرفت آن انتشار یافت، مردم می توانند به عنوان داوری واقع بین میزان پیشرفت های آن را ارزیابی کرده و نمرات شایستگی را به مسوولان استانی به خاطر نحوه ی انجام کار و سرعت وجدیت اعطا نمایند. بدون شک، مصوبات سفر از نرخ بیکاری کاسته و موجب توسعه ی استان در عرصه های گوناگون شده است. آیا به نظر می رسد، شرایط موجود نتوانست رضایت مقامات ارشد کشورمان را در تهران و مردم شریف استان را فراهم سازد. حال توپ در زمین مسوولان استانی است و آن ها هستند که باید با این مصوبات و وجوه اختصاص یافته، گلی وارد دروازه کنند. تا از این رهگذر موجب خوشحالی مردم گردند
سیدمحمدحسین دریاباری
سردبیر نشریه ی تبیان
پل شکسته
هفدهم مرداد درایران،روز خبرنگار نامیده می شود.دراین روز،مقامات ذی ربط تلاش می کنند بنحوی از انحاء از خبرنگاران تجلیل کرده واز حرفه ی خطیر آنان سخن برانند.در تعبیر مدیران و مسئوولان، خبرنگاران پل ارتباطی بین آنان ومردم به حساب می آیند.مردم ، مسئوولان و خبر نگاران همگی می دانند که این پل شکستگی فراوان دارد که تنها با حمایت و وضع قوانین می تواند خطیر بودن این حرفه را تعریف کرده و چارچوب آن را مشخص کند. بدیهی است مدیران ،مسئوولان و خبرنگاران انتظاراتی از یکدیگر دارند که بسیار متفاوت است.اگر خبرنگاران بتوانند به وظیفه ی خطیر خویش که بیان حقایق،خواسته های مردم و یافته های خویش است را تبیین وبازگو کنند مدیران ومسئوولان تلاش خواهند کرد پاسخگو بوده وقانون ومقررات را نصب العین خویش قرار دهند.
روزخبرنگار درهمه ی استان های کشور به تناسب ظرفیت آن ها برگزار گردید دراستان قم نیز چند نهاد تأثیرگذار به منظور تجلیل از خبرنگاران و حرفه ی خبر نگاری مراسمی برگزار کردند. برپایه خبرهای موجود شهرداری،نیروی انتظامی و استانداری استان قم از آن جمله بوده اند.بدون شک تجلیل از حرفه ی خبرنگاری بخودی خود ارزشمند، مفید و مؤثراست.در سخنرانی سخنرانان نهادهای فوق الذکر که اکثر آنان طبق روال همیشگی مدیران یا مسئوولان استانی اند همواره همان نکات کلی و کلیشه ای به چشم می خورد. نظیر عبارات ذیل . تعامل اصحاب رسانه وخبر نگاران با نهادها و مدیران باعث کاهش مشکلات جامعه شده و به سلامت جامعه کمک می کند.پردازش و نشر اخبار از رسالت مهم خبرنگاران بوده و اطلاع رسانی به موقع این قشر،بستر ساز رشد و تعالی جامعه می گردد.
از این موضوع با احتیاط عبور کرده و نیم نگاهی به مراسم بزرگداشت اصحاب رسانه که به مناسبت همین روز برگزار شد می افکنیم که ارتباط تنگاتنگ با مقدمه مزبور دارد مراسم فوق به همت اداره کل روابط عمومی استانداری قم برگزار گردید. این مراسم در سالن معصومیه ی استانداری قم با حضور استاندار مهندس پیریایی،فرماندار قم،شماری از مدیران ادارات،مدیران مسئوول مطبوعات استانی،سردبیران نشریات وخبرنگاران جراید مختلف برگزار گردید.در این مراسم گویندگان که از چند نشریه وخبرگزاری گزینش شدند،مشکلات و کاستی های موجود مطبوعات و رسانه های قم را فهرست کرده وبه تجزیه وتحلیل آن پرداختند. تعداد وشمار این مشکلات هم کم نبوده ونیست.با این فهرست بلند وطولانی گوشه هایی از شکستگی آن پل که برای مسئوولان پنهان بوده و یا که خواستند پنهان ونامعلوم باشد هویدا وآشکار گردید.یکی از مباحث مهم اصحاب مطبوعات عدم استقبال از مطبوعات محلی و استانی است.در این مراسم لازم بود این موضوع وموضوعاتی از این قبیل بطور جدّی مطرح ومورد نقد و بررسی و ریشه یابی قرار می گرفت. امّا متأسفانه چنین اتفاقی نیافتاده است.امّا در خلال مباحث مربوط به حوزه ی خبر و نشریات یک طرح در خصوص روزنامه بین المللی مطرح شده است که بسیار پسندیده ومنطقی بوده است وآن اینکه استان قم به دلیل ظرفیت های فوق العاده ای که دارد یک روزنامه ی بین المللی که در سراسر جهان انتشار یابد، داشته باشد.نظیر الحیات،طرح مزبورشاید مکرر در مکرر ابراز شده ولی با این اوصاف طرحی قابل ملاحظه می باشد.امّا پرسش اساسی این است که مقامات استان قم نتوانستند نیازهای مطبوعات و رسانه های محلی و استانی را برآورده سازند آیا می توانند نیازها وامکانات روزنامه بین المللی را برآورده وتأمین نمایند ؟
درآن مراسم باتوجه به اینکه تلاش گردید از هر نشریه اعم از مکتوب، الکترونیکی، شنیداری و دیداری از سه نفر دعوت به عمل آید تا در این جمع منسجم و کیفی از مشکلات خبر نگاران، مدیران مسئوول نشریات وعدم اقبال مردم نسبت به آن مورد بحث وتبادل نظر قرار گیرد با این وصف جمعیّت زیادی گرد هم آمده که نشان از تکثر رسانه و فقدان کیفیت دارد. بنظر می رسد همین امر موجب جمله ی طنزآمیز یکی از حضار گردید که گفت:همه ی اینان یعنی حضارحاضر در مراسم،نویسنده، گرداننده و خبرنگار مطبوعات هستند؟ پس خوانندگان قمی کیانند؟مراد و مقصود طنز پرداز این است که همه ی آن ها که درآنجا دور هم جمع شدند چه می نویسند؟ وبرای چه کسانی می نویسند ؟به عبارت واضح تر آنها مداح و توجیه گر اعمال و کردار مدیران و مسؤولان هستند یا خواسته ها، پرسش ها، نیازها و دغدغه های مردم را بازتاب می دهند؟یک نظر سنجی که با اسلوب و روش متعارف بعمل آمده وبلحاظ علمی اعتبار چندانی ندارد نشان می دهد مردم قم مطبوعات محلی را یا نمی شناسند ویا اگر می شناسند کمتر به مطالعه ی آن مبادرت می ورزند.نظر سنجی فوق الذکر که از نقاط مختلف قم بعمل آمده علت آن را فقدان سرمقاله در امور گوناگون که بیانگر خط مشی نشریه محسوب می شود،عدم وجود یادداشت های تخصصی ،نداشتن گزارش های منتقدانه وبالاخره یک سویه بودن مطبوعات ونشریات بجای اطلاع رسانی می داند به عبارت دیگر پاسخ مردم این بود که مطبوعات ونشریات استان مشکلات،معضلات ونیازهای مردم را که گریبان آنان را می فشارد بازتاب نمی دهند.بلکه سرگرم درج سخنان تکراری مدیران و مسؤولان استان و کسانی که خود ،آنها را بزرگ و متنفذ می پندارند هستند.هنگامی که متون سخنان وحرف های مدیران ومسؤولان اعم از بلند پایه و دون پایه مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد چنین معنا ومفهومی به ذهن تبادر می کند و در نتیجه صحت آن نظر سنجی را برغم علمی نبودن مقرون به صحت می سازد.البته این تصور و برداشت در حوزه ی خبر و خبرنگاری واصحاب رسانه واضح تر و نمایان تر است.اینان در حوزه ی فوق همواره خود را ارشد پنداشته وهمیشه درصدد جهت دهی و تعیین خط مشی و تشریح وتبیین وظایف و تکالیف خبرنگاران هستند.بطوری که احساس می گردد اینان هیچ وظیفه ای در قبال رویدادها و اتفاقات پدید آمده برای خبرنگاران و مدیران مطبوعات ندارند.شماری از مقامات مسؤول رابطه ی خوبی با خبر نگاران نداشته و ندارند اگر خبرنگار یا رسانه ای اقدام به تمجید وستایش از حوزه کاری وی بنماید محبوب واگر اقدام به انتقاد وطرح نقاط ضعف کند مغضوب ومطرود خواهد بود. در نتیجه ملاک ومعیار خوبی و بدی رسانه و خبرنگارعلی الظاهر با سلیقه، برداشت وخلق وخوی این دسته از مقامات تعبیر و تفسیر می گردد.استان قم بدلیل وجود افکار، اندیشه، سلیقه، برداشت ونوع تلقی از مفاهیم دینی ،موجب پیدایش حساسیت های گوناگون ومتنوعی هم شده است. به عقیده تحلیل گران همین حساسیت ها موجب کندی آهنگ آزادی بیان شده است. همه ی دست اندر کاران امور اجتماعی، فرهنگی، اجرایی، مطبوعاتی و رسانه ای بخودی خود می کوشند ضمن رعایت دقیق مفاد قوانین و مقررات،آن اصول نانوشته را نیز مراعات کنند.اصول نانوشته که از آن به سانسور تعبیر می شود بسیاری برای پاره ای از مسائل و مصالح، فراتر از سانسور متعارف به خود سانسوری هم روی آورده و می آورند. مطبوعات هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیست.اصحاب مطبوعات می کوشند ضمن اجرای قوانین ومقررات واحترام به همه ی سلایق به بیان حقایق ، خواسته ها و پرسش های مردم و بالاخره درج یادداشت وگزارش منتقدانه مبادرت ورزند.این شیوه با ساختار جامعه ی موصوف همخوانی چندانی ندارد.شاید همین امور ومسایلی از این دست ، پای مدیران مطبوعات را به دادسرا و مراکز قضایی می کشاند.بدون شک و تردید مدیران مسئوول نشریات ونویسندگان همگی حق قانونی اشخاص حقیقی وحقوقی شهروندان را پذیرفته و به رسمیّت می شناسند و در صورت تضییع حقوق آنان به هر نحوی از انحاء از شکایت آنان به مراجع قضایی نگران نشده وهمواره بر اساس ماده 23قانون مطبوعات آماده دفاع از حیثیت و حقوق آنان وچاپ مطالب آن ها خواهند بود. مضافا براین قانون اساسی هم در اصل 34 شکایت ومراجعه به محاکم قضایی را حق شهروندان دانسته است.شکایتی درسال گذشته توسط یکی از اعضای شورای شهر قم از مدیر مسئوول هفته نامه گویه به عمل آمده که نفس شکایت براساس قوانین مذکور از حقوق شهروندی است وهیچ اعتراض وخدشه ای به آن وارد نیست، اما پرسش اساسی آن است که چرا و به چه دلیل پرونده ی مطبوعاتی جهت تفهیم اتهام ویا تحقیق اولیه به اداره آگاهی ارسال می گردد؟! شکایت دیگری اخیرا از مدیر مسئوول هفته نامه گویه ونویسنده آن به دلیل چاپ گزارشی از روند احداث فرودگاه بین المللی قم در شماره (400) هفته نامه مذکور تحت عنوان«سرنوشت فرود گاه قم رابه مطامع اقتصادی گره نزنیم»توسط مجری طرح فرودگاه شده است.شکایت مذکوروهر شکایتی ازاین قبیل از حقوق شهروندی است واعتراضی به آن وارد نیست امّا ارجاع پرونده به اداره آگاهی با توجّه به اینکه این پرونده مطبوعاتی است سووال برانگیز است.پنج شنبه هفدهم مرداد همزمان با گرامیداشت روز خبر نگار بر پایه ی احضاریه ی اداره آگاهی مدیر مسئوول هفته نامه گویه به اتفاق نویسنده ی گزارش فوق الذکر جهت تفهیم اتهام به آن اداره مراجعه و ضمن تفهیم اتهام به پرسش های مطروحه پاسخ گفتند.این موضوع یعنی ارجاع پرونده مطبوعاتی به اداره آگاهی در جلسه ی بزرگداشت روز خبرنگار که توسط استانداری قم برگزار گردید مطرح شده است.مسئوولان حاضر در جلسه که غالبا اصحاب مطبوعات، مدیران اجرایی وخبرنگاران بودند نسبت به این موضوع واکنشی نشان نداده اند و در رسانه های محلی هم بازتاب چندانی نیافت. معاون مطبوعاتی اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی قم به مشکلات عدیده خبرنگاران مانند مسأله بیمه، درآمد محدود، دوشغله بودن و قردادهای نامناسب اشاره کرده است واز مسئوولان خواست تا در رفع این مشکلات مجدانه تلاش کنند.هیچ یک از گویندگان به محدودیت های خبرنگاران، خطوط قرمز پیدا و پنهان و بالاخره فشارها و توصیه هایی مبنی بر این که این را بنویس و آن را ننویس نکرده اند.نویسندگی و تهیّه خبر در عرصه های گوناگون فشارهای روحی وروانی خاص خویش را در پی دارد این موضوع مستلزم وجود آزادی پس از نوشتن است بنابر این امنیت شغلی خبرنگاران موضوع مهمتری است که به تبع آن در ذهن تبادر می کند چنین موضوع وموضوعاتی از این قبیل دردستور کار برگزار کنندگان آن اجلاس نبوده است.آخرین واعظ و سخنران آن نشست مهندس کرم رضا پیریایی استاندار قم بود.وی با شیوه ای ماهرانه والگوگیری از گویندگان قبل از خویش به مشکلات حوزه ی خبرنگاری پرداخت.او با توجه به این که تنها یک سال استاندار قم بوده و از عدم انسجام روزنامه نگاران آگاهی کامل یافته اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم را مورد خطاب قرار داده و از آنان خواست مجدانه مطالبات خبرنگاران و اصحاب رسانه را پیگیری کند.او در بخشی از سخنان خویش باتوجه به همان شکاف ها خطاب به آنان به این نکته اشاره کرد که شما از من چه خواستید که من به شما پاسخ منفی داده باشم. وی همانند سایر مسئوولان، حرفه ی خبرنگاری را سخت و دشوار تلقی کرده و آنان را پل ارتباطی بین مردم ومسئوولان ارزیابی نمود. ایشان هیچ اشاره به این که مطبوعات رکن چهارم دموکراسی اند و وظایف ویژه وخاصی در برابر جامعه دارند نکرد. او از این که رسانه های استان قم انتقاد سازنده را سر لوحه کار خویش قرار داده اند واز تخریب وبی انصافی پرهیز می کنند ابراز خرسندی نمود.او خاطر نشان ساخت مدیران باید به پرسش های خبر نگاران پاسخگو بوده واطلاعات لازم را جهت نقد و بررسی در اختیار آنان قرار دهند.از مجموع مباحث مطرح شده می توان دریافت جلسات محدود استانی که مقامات آن از اختیارات کافی برخوردار نیستند نمی توان انتظار معجزه وتوقع شگفت انگیز در حل مشکلات خبرنگاران و اصحاب مطبوعات داشت.بعید بنظر می رسد اینگونه اقدامات آن پل شکسته را ترمیم سازد. بلکه باید تحول اساسی وتغییر شگرف در رویکرد مقامات بلند پایه کشور ایجاد گردد تا با وضع قوانین ومقررات ونگاه نونسبت به تاثیر مطبوعات بر جامعه و ارایه راهکارهای فراگیر زمینه ی توسعه ی مطبوعات وگردش آزاد اطلاعات تضمین و فراهم گردد.در این صورت مشکلات خبرنگاران و اصحاب جراید ساماندهی خواهد شد.
سیدمحمدحسین دریاباری
گفت و گوی تبیان با حجت الاسلام فراشی مدیر مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور و مدیر مسؤول نشریه ی تبیان درباره ی عملکرد مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور
مصاحبه از:سید محمد حسین دریاباری
تبیان :جناب آقای فراشی، مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور قریب یک سال است که دستخوش تغییراتی شده است، در این تغییر و دگرگونی ودرساختار جدیدمهمترین کارهایی که انجام شده چیست؟
ج: بسم الله الرحمن الرحیم در ایام دهه ی آخر صفر المظفر،ایام حزن و اندوه اهل بیت عصمت و طهارت و در آستانه ی رحلت جانگداز پیامبر اعظم (ص) و سبط اکبرش حضرت امام مجتبی و در آخر صفر و در آستانه ی شهادت ولی نعمت همه ما ایرانیان حضرت امام رضا (ع) قرار داریم این ایام را تسلیت و تعزیت،عرض می کنم. بنده هم خدا قوت و خسته نباشید به شما عرض می کنم، تشکر می کنم از این زحمتی که متحمل می شوید. همان طور که اشاره فرمودید، چیزی حدود یک سال است که در پی انتصاب نماینده ی محترم ولی فقیه در استان کردستان و مسؤول مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور، سرور ارجمندم جناب حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا حسینی شاهرودی، یک دگرگونی در روند برنامه ها ایجاد شده و ایشان با رویکرد جدیدی که عمیقاً برخاسته از شرایط دو استان کردستان و آذربایجان غربی است،این مجموعه را هدایت و مدیریت می کند و الحمد لله نگاه حاج آقای شاهرودی نگاه فرهنگی است و رویکردشان رویکرد توجه به علم و هنر و اندیشه و رشد و تعالی است. در این زمینه توجه به نخبگان و نخبه پروری و ارتقاء علم و دانش از مهمترین دستاورد این فصل جدید است و جزو دستور کار مرکز بزرگ بوده و در حال اجراست. از مهمترین برنامه های قابل تغییر در سال جاری و بنده حدوداً هفت ماه است در حوزه مدیریت مرکز بزرگ انجام وظیفه می کنم که الان قابل احصاء و قابل بیان است همین برنامه های ابلاغی از دبیرخانه ی شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور است. ساختار جدید در قالب،مدیریت آموزش و پژوهش، مدیریت فرهنگی و امور روحانیون امور شعب، و مدیریت اداری مالی و برنامه ریزی پشتیبانی مرکز بزرگ در هر دو استان ابلاغ و در حال فعالیت و انجام آنها هستیم.
تبیان: باتوجه به برنامه های اشاره شده که نشان دهنده ی تغییرات عمیق است، کارهای انجام شده در این زمینه چه بوده است؟
ج: از کارهای عمده ای که به طور جد داریم دنبال می کنیم بحث سامان دهی به مدارس علوم دینی اهل سنت است، رسیدگی به وضعیت متون آموزش و اساتیدی که مشغول تدریس اند و رسیدگی به وضعیت مدیریت مدارس طبق ساختار و سازمان ابلاغی جدید که برای مدارس تعریف شده متشکل از مدیر ، هیأت امنا، ناظر و طلاب در حال تحصیل است مراحلی از سطوح ابتدایی تا عالی برای طلاب تعریف شده است. از دیگر اقداماتی که به طور جد داریم دنبال می کنیم توجه به افرادی است که هویت طلبگی ندارند، در گذشته به جهاتی مسؤولین قبلی به این نتیجه رسیده بودند کسانی که به نحوی همکاری با ارگان های دولتی، نهادهای انقلابی یا مرکز بزرگ دارند، از خدمات طلاب و روحانیون بهره مند شوند و در آمارها جزو این قشر آورده شده بودند. ما داریم توجه می کنیم، این ها را در جایگاه خودشان تعریف کنیم، مثلا خادم مسجد ، قاری قرآن ، مؤذن ، نیروها و عنصرهای فرهنگی ، رابطین نماز جمعه هر کدام جایگاهی دارند . عرض کردم، به جهاتی این ها را جز آمار قرار داده بودند، ولی ما این ها را جدا می کنیم.داریم به وضعیت حجره های سنتی رسیدگی می کنیم و حجره های تحت پوشش را هم سازماندهی می کنیم که هم به وضعیتشان رسیدگی شود هم در مدار یک برنامه ی منظم قرار گیرند و براساس برنامه ی سال حرکت کنند.
تبیان: یکی از مهمترین مشکلات ماموستاها و روحانیون که از دیرباز بوده ،موضوع مدرک تحصیلی آن هاست، در این زمینه و برای حل این مشکل چه اقداماتی شده است ؟
ج:خوشبختانه در این خصوص طی فرآیندی، دبیرخانه ی شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت، در دو مرحله اقدام به صدور مدرک تحصیلی و مدرک استخدامی کردند دبیر خانه طی ابلاغیه ای درسال 88 اعلام کرده بود که کلیه مدارکی که از طرف مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور صادر شده از درجه ی اعتبار ساقط است، هدف سامان دادن به وضعیت مدارک و تبدیل آنها به مدارک رسمی کشوری بود که مرحله ی اول آن با موفقیت انجام شد و مرحله دوم هم اکنون در حال ثبت نام اینترنتی است. هم آزمون جامع علمی است، هم آزمون استخدامی که هرکس به نوعی اینجا امتحان داده، مدرکی دارد، با یک برنامه ریزی مشخص این مدرک تبدیل می شود به مدرک رسمی کشوری که معادلی هم ندارد، یعنی همین مدارکی که الان متداول است در کشور و برای سطوح فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، و دکترا، برنامه ریزی شده است. الحمدالله این نگرانی که طلاب و روحانیون عزیز داشتند برای مدرک حل شده است. ثبت نام مرحله ی دوم تا پایان دی ماه ادامه دارد و ان شاءالله در اوایل سال 91 آزمونی برگزار می شود با استقبال خوبی هم که طلاب و روحانیون عزیز ما داشتند پیش بینی ما این است که در خود کردستان یک حوزه ی برگزاری آزمون سراسری داشته باشیم، چون گفتند اگر تعداد به حد نصاب رسید آزمون در استان برگزار می شود.
تبیان: این حد نصاب که اعلام شده چه تعدادی است؟
ج: حد نصاب ابلاغی صد و چند نفر به بالا بوده، خوشبختانه با استقبال بسیار خوبی که ماموستاها داشته اند ما تاکنون بالغ بر چهار صد نفر ثبت نام داشته ایم.
تبیان: یکی از موضوعات دیگری که قبلاً مطرح بود ظاهرا نشانه هایی در دست است که این موضوع حداقل در این مناطق در حال حل است، سربازی روحانیون و ماموستاهاست، در این زمینه هم توضیح بفرمایید؟
ج: همان طور که شما خودتان مطلع هستید، طلبه ای که وارد مدرسه ی علوم دینی تعریف شده ی مناطق استان کردستان و آذربایجان غربی می شود، در حال تحصیل معافیت تحصیلی برخوردار است، سال به سال که این ها تحصیل می کنند کارت معافیتشان تمدید می شود، یک سهمیه ای را هم دبیرخانه ی شورای برنامه ریزی با هماهنگی مسؤولین حوزه ی نظام وظیفه ی کشور و مسؤولین حوزه های علمیه سراسر کشور تخصیص داده اند، اگر اشتباه نکنم، سالانه چهل نفر از این ها می توانند از این سهمیه سربازی استفاده کنند، به این معنا که این ها بیایند در طول مدت خدمتی که انجام می دهند، هم جزو خدمتشان حساب شود هم یک حقوقی به آن ها پرداخت شود و به این ها پایان خدمت داده می شود و در واقع دیگر نگرانی این که سربازیشان را انجام نداده اند، وجود ندارد یا آن ده سالی که باید منتظر باشند تا معافیت تحصیلی تکمیل شود ندارند، و افرادی که در بسیج زحمت کشیدند دوره های آموزشی دیده اند، دوره های تکمیلی دیده اند و اکنون می خواهند که خدمت سربازیشان را حل بکنند، با پایان خدمت وارد حوزه شوند، این امکان را هم دبیرخانه فراهم کرده است .
تبیان: کم و بیش گفته می شود در فراخوان برای جذب طلبه استقبال آقایان کاهش یافته و خانم ها بیشتر به این امر علاقه نشان می دهند علت یا علل آن چیست ؟
ج: بعضی از علت ها می تواند نداشتن برنامه ی مدون، عدم وجود مدارس تعریف شده ی تحت پوشش ، نداشتن مدرک تحصیلی مناسب، روشن نشدن وضعیت خدمت سربازی باشد به نظر من این ها دست به دست هم داده بود و رغبت و انگیزه را در طلاب برادر پایین آورده بود. البته این را بگویم، در کل کشور این وضعیت وجود دارد، آمار نشان می دهد، جامعه ی زنان و دختران علاقه و حضورشان در مجامع علمی و مباحث دانش افزایی بیشتر از برادران و آقایان است. اما اختصاصاً در این موضوع این نگرانی وجود داشت که حالا مثلاً ما آمدیم و 5 سال 10 سال وارد شدیم و دورنما و سرانجام کار معلوم نبود این نگرش موجب کم استقبالی آقایان شده بود. ولی در استقبال از ثبت نام جدید، الحمد لله این نگرانی رفع شد، به همان شکلی که خواهران ثبت نام کردند، برادران هم ثبت نام کردند و احساس می کنم اگر این موضوع امسال خودش را نشان ندهد قطعاً سال آتی این تفاوت را خواهیم دید و این که آن مشکلات و نگرانی ها که قبلا بوده الان یکی پس از دیگری دارد حل می شود، این خودش موجب ایجاد انگیزه و رغبت بیشتری می شود. حالا اگر گوییم رشد برادران از خواهران بیشتر خواهد بود حداقل شاهد تساوی بین آن ها خواهیم بود .
تبیان: در حوزه ی معاونت فرهنگی چه کارهایی انجام شده است و در آینده در این حوزه چه برنامه هایی دارید ؟
ج: در بحث فرهنگی، همان طور که اشاره فرمودید، آن چیزی که ما به دنبالش بودیم و برای همه ی ما ارزشمند است و باید جز اصلی ترین کارهای همه ما قرار بگیرد توجه به مباحث قرآنی است که خوشبختانه ما غیر از این که یک فرصتی پیش آمد، در ماه مبارک رمضان، حلقه های قرآنی را تشکیل دادیم در هر دو استان استان کردستان و آذربایجان غربی حلقه ای معرفتی را از دیدگاه قرآن هم تشکیل دادیم. یک برنامه ریزی هم کردیم که طلاب و روحانیون عزیز بیشتر با علوم قرآنی آشنا شوند، در حال تدوین تفاهم نامه ای هستیم با سازمان تبلیغات اسلامی استان کردستان، برای دخالت دادن طلاب و روحانیونی که بتوانند در بحث تجوید قرآن، تفسیر قرآن و به عنوان مربی و استاد آزموده قرآنی ایفای نقش بکنند. از کارهایی که در حال اجرا ست کارهای فرهنگی است که درشهرستان ها برای خانواده ی بزرگ مرکز بزرگ اسلامی انجام می شود.مسابقات متنوعی را مانند بحث حجاب و عفاف و مناسبت ها و ایام الله را بنا گذاشته ایم که ادامه بدیم خیلی هم خوب جواب داده و دومین مرحله اش را می خواهیم بین شهرهای بانه دیواندره و سقز به مرکزیت سقز انجام دهیم. همایش های فصلی ما است که الحمدلله اولین دوره اش در سنندج انجام شد، همایش دوممان که توأم است با دهه ی فجر و هفته ی وحدت در سقز انجام می شود البته این ما را قانع نمی کند، ما به این مقدار نباید دلمان خوش باشد ما برنامه های بهتری را داریم. یکی از کارهای ما پرداختن به نخبه های فرهنگی است، در هر دو استان داریم شناسایی می کنیم، این ها را دعوت می کنیم و از آن ها به تناسب هنرهایی که دارند استفاده می کنیم و یکی از کارهای فرهنگی که توسط مدیریت آموزش در حال اجرا ست تجلیل از ممتازین است در زمینه های فرهنگی، هنری، علمی و آموزشی .
تبیان: مرکز بزرگ اسلامی برنامه اش صرفا برای ماموستاها خواهد بود یا برای خانواده های آن ها یا سایر اقشار جامعه؟ اگر قرار است برای کل جامعه برنامه داشته باشد به چه شکلی است ؟
ج: همان طور که از اسم این مرکز پیداست در مرحله ی اول عمده کار ما، تحت پوشش قرار دادن طلاب و روحانیون استان آذربایجان غربی و استان کردستان است، در مرحله ی بعدی می توانیم برای خانواده های این ها برنامه داشته باشیم، اما آن چیزی که از ما خواسته اند، تحت پوشش قرار دادن آنهاست، یعنی طلاب ما طبق آن برنامه ریزی مشخص باید رشد بکنند، روحانیون ما که خیلی گسترده تر از مدارس علوم دینی در حال انجام فعالیت هستند، ائمه ی جمعه، ائمه ی جماعات، شورای روحانیت، جامعه ی اساتید را داریم، برای این ها کارهای خوبی را در نظر گرفته ایم. اما چیزی که می خواهم تاکید کنم این که جامعه ی هدف ما طلاب و روحانیون محترم هستند.
تبیان: تقریباً در جامعه ی ما یک بخشی از کارهای فرهنگی به مسابقه اختصاص داده شده، ما در نشریه ی تبیان و شما در اداره ی فرهنگی این کار را انجام می دهیم آیا فکر نمی کنید این موضوع کارایی خودش را از دست داده است ؟ جایگزینی برای این امر پیش بینی کرده اید یا نه ؟
ج: فکر می کنم بیشتر دلیل عدم موفقیت ها پرداختن به جنبه های مادی است، مسابقه ای که طرح می شود، بیشتر به بعد مادی جوایز آن اهمیت داده می شود، اگر واقعا بیشتر به جنبه ی معنوی، علمی و آموزشی توجه شود بهره ی بیشتری از آن خواهیم برد. بنده هم اعتقادم همین است که می فرمایید، بالاخره ما باید این وضعیت را تغییر دهیم، درست است کسی که شخص زحمت می کشد باید مورد لطف و تفقد قرار گیرد، اما نباید همه اش این باشد. متاسفانه فعلاً این وضعیت در جامعه ی ما حاکم است. تا بحث مسابقات می شود، حرف این است که نتیجه اش چه می شود، از بابت این که هدیه اش نقدی است، سفر زیارتی است، اما این که یکی بیاید، بگوید من انصافا به خاطر این شرکت کردم که خودم را ارزیابی کنم، ببینم چه مقدار می توانم سؤوالات عمومی و فقهی و مذهبی و اعتقادات و احکام را جواب دهم این ارزشمند است. امیدوارم به این سمت برویم، شما هم باید در نشریه ی تبیان این معنا را دنبال کنید که ان شاءالله جامعه ی ما بیشتر به مسایل علمی بپردازند تا به نتایج مادی آن.
تبیان: یکی از فعالیت های عمده ی مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور در امور مساجد و حوزه های مربوط به آن است، برنامه های مساجد هم مانند گوشت قربانی بین اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل اوقاف و سازمان تبلیغات تقسیم شده است آیا مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور نیز از آن سهمی دارد ؟ سهم مرکز کجا و چه مقدار است ؟
ج: اخیراً شورای برنامه ریزی، طی هماهنگی با سازمان اوقاف و امور خیریه، ابلاغ کرده اند که کار نرم افزاری مساجد با مرکز بزرگ اسلامی است،چون مبنای آن فرهنگی است. کار سخت افزاری آن با اداره ی کل اوقاف استان است، پس در نتیجه در اداره مساجد ما هستیم و اداره ی اوقاف، نصب امام جماعت یا جابجایی امام جماعت، احیانا عزل آن ها توسط مرکز بزرگ انجام می شود، تعیین هیأت امنا یا به قولی بگویم انتصاب هیأت امنا با معرفی مرکز بزرگ توسط اداره ی اوقاف انجام می شود، خادمین مساجد و دیگر برنامه های مساجد را خود اوقاف انجام می دهد حفظ و نگهداری و مرمت و بازسازی مساجد با اداره ی اوقاف است، کارهای اقامه ی جماعت و امور فرهنگی و کارهای ایام الله و اعیاد توسط مرکز بزرگ انجام می شود،این گونه تقسیم کار شده است.
تبیان: به نظر شما آیا این نحوه ی تقسیم بندی مباحث مربوط به امور مساجد که شاید در استان های متعدد هم همین طور باشد، پاسخ مناسب و منطقی می دهد ؟
ج: امروز یک فضایی در استان حاکم است، جو همدلی، هم فکری، یک وحدت رویه ای را ما شاهدش هستیم با حضور نماینده ی محترم ولی فقیه در استان و مسؤولین مرتبط فرهنگی و استاندار محترم. و مدیران کل ادارات هیچ مشکلی نیست، اگر خدای نکرده این جو شکسته شود و به سمت دیگری حرکت کنیم، موفقیت کم است، اما در حال حاضر جناب آقای رستمی مدیرکل محترم اوقاف می گویند هر مقداری که می خواهید ما تفویض اختیار کنیم خودتان انجام دهید، ولی من احساس می کنم، ما اگر بتوانیم به اداره ی مساجد در راستای سرو سامان دادن به ائمه ی جماعات و نمازهای جمعه که نوعاً در مساجد برگزار می شود، بپردازیم این خود دنیایی کار است و دیگر بعید می دانم وقتی باشد به آن مسائل سخت افزاری بپردازیم .
تبیان: یکی از کارهایی که مرکز بزرگ انجام داده است، تاسیس وب سایت و پایگاه اطلاع رسانی است، مرکز بزرگ به عنوان یک کار فرهنگی برای امور اهل سنت یا اطلاع رسانی چند سالی است اقدام به تاسیس این سامانه کرده است، با توجه به این که این سامانه متعلق به مرکز و مرکز هم پایگاهی برای ارائه ی دیدگاه های روحانیون ، ماموستاها و پایگاهی برای اهل سنت است آیا شما از عملکرد این پایگاه راضی هستید ؟
ج: همان طور که عرض کردم کار دارد انجام می شود، زحمت هم می کشند، اما برابر انتظاری که در ذهن شما و بنده است راضی نیستیم، به همین خاطر مسؤول اداره ی فرهنگی مان، یک طرحی را اجرا کردند، مدت ها دنبال می کردند، دو سه روزی است در حال انجام است و آن هم گسترش دادن سایت آوای امین است که تقریبا یک تغییرات محتوایی در آن دادند و گزینه هایی را که باید مطالب بگذاریم در این سایت اضافه شده، شکل و سیاقش تغییر پیدا کرده، می شود گفت سایت به سمتی می رود که چیزی شبیه پورتال شود. اتفاقا همین انتظار را ما داشتیم که باید بیشتر از این ها به سایت مراجعه شود و ما بهره برداری کنیم. امیدوارم با این تغییراتی که در این چند روز اخیر انجام شده در این زمینه به حد قابل قبولی برسیم. در شرایط فعلی پیگیری تمام امور ما دارد از طریق همین شبکه های اینترنتی و سایت ها انجام می شود، مثلاً الاًن ثبت نام آزمون ما اینترنتی است، ثبت نام طلاب جدید الورود هم ثبت نام اینترنتی است، لذا ما سایت هایی را که معرفی می کنیم، خودشان مراجعه می کنند. انتظارات ما بیشتر از این هاست و امیدواریم این مسأله ارتقاء پیدا کند. البته مشکلاتی در این زمینه وجود دارد مانند نداشتن جایگاه، ساختار و سازمان و نیروی تعریف شده،اکنون همین مشکل را کتابخانه ی ما هم دارد، کتابخانه ای با آن عظمت و آن حجم مراجعه، اما متأسفانه در ساختار تعریف نشده است. این ها اموریست که در حال برنامه ریزی برای آن هستیم و ان شاءالله در آینده شاهد حل مشکلات آن ها خواهیم بود .
تبیان: اگر بخواهید اطلاع رسانی کند،باید به روز باشد و این مستلزم یک تیم قوی است،آیا در نظر دارید نیرو و بودجه برای آن پیش بینی کنید یا خیر؟
ج: من یک بشارتی بدهم، تیم قوی را درخواست کردیم، تقریبا در حال آخرین رایزنی ها هستیم که مستقر شوند. ما به این نتیجه رسیدیم، که علی رغم تلاش دوستان ما در اداره ی فرهنگی و امور روحانیون به دلیل گستردگی حوزه ی مأموریت و حجم بالای کار لذا می طلبد یک تیم قوی، مجرب و کار آزموده ی تمام وقت اداره ی سایت و مباحث اطلاع رسانی را عهده دار شوند، مقدمات کار مهیا شده است و امیدواریم در هفته ی وحدت که با دهه ی فجر هم تقارن پیدا کرده است، این تیم کار خود را آغاز کنند.
تبیان: در هر حال ما این جا در مرکز بزرگ به عنوان یک محیط ستادی عمل می کنیم حال این که چقدر قوی هستیم یا نه بحث دیگری است، ولی به نظر می آید شعب ما متناسب با خواست و انتظار نظر حاج آقا شاهرودی فعال نیستند، در این زمینه چه برنامه ای دارید؟
ج: در بحث مدیریت شعب ما باید بپذیریم بالاخره یک مدیر توانش در یک دوره ی مسؤولیت در دو دوره ی مسؤولیت و نهایت در سه دوره ی مسؤولیت می تواند بروز کند برابر تعاریف ارائه شده دوران مسئوولیت حداکثر سه سال تا چهار سال است، سه سالش معمول است، سه تا سه سال هم حساب کنیم می شود نه سال. ما مدیرانی را داریم که بیش از نه سال است مدیرند، به نظر می رسد، اولین خدماتی که می شود به مرکز کرد، جابجایی مدیران و فعال کردن مدیران است. مدیرانی که 10 سال 15 سال در یک شهری بوده هر طوری که می توانسته طرح و برنامه و انگیزه و کارایی اش را ارائه داده، دیگر یک حالت یکنواختی در آن ایجاد شده، برای برون رفت از این معضل، ایجاد تنوع لازم است از اولویت های سال 91 برنامه ی جابجایی مدیران است، خصوصاً مدیرانی که دوره های مسؤولیتشان بیش از دو سه مرحله طی شده است .
تبیان:مرکز بزرگ یکی از اهدافش نشر معارف اسلامی است، نشر معارف راه های متعددی دارد، از جمله ی وب سایت ، مطبوعات ، سخنرانی ، یکی از آن ها هم داشتن مؤسسه ی انتشاراتی یا امثال آن است، مرکز بزرگ در خصوص این موضوع و ایجاد یک مؤسسه ی انتشاراتی و کمک به روحانیون برای چاپ کتاب اقدامی کرده است ؟
ج: خوشبختانه هم در پروژه های سفر پر خیر و برکت مقام معظم رهبری حمایت از مؤلفین و ناشرین و کسانی که اهل قلم اند واقعا ذوق نوشتن دارند دیده شده، هم یک بخشی را ما در مدیریت آموزش و پژوهش داریم تحت عنوان پژوهش که به هر پژوهشی که در راستای کار باشد هم برای چاپش اقدام می کنیم هم حمایت بکنیم مورد تشویقشان قرار می دهیم، اما در بحث مؤسسه ی انتشاراتی که اشاره فرمودید خوشبختانه نماینده ی محترم ولی فقیه در استان در این زمینه ها سوابق بسیار درخشانی دارد و این را به عنوان یک ضرورت در استان می بیند و بحث هایی در این زمینه داشته ایم و ان شاءالله در برنامه های سال آتی پیش بینی خواهیم کرد.
تبیان: یکی از کارهایی که کم و بیش در طول این 20 سال اخیر به طور مداوم انجام پذیرفت انتشارنشریه ی تبیان بود در این مسیر با فراز و نشیب های مختلف هم مواجه بود ولی با توجه به حضور حاج آقای شاهرودی و علاقه ی ایشان به چاپ و نشر و گسترش معارف و فرهنگ اسلامی اولا تبیان ماهنامه شد، بعد ویژه نامه های متعدد منتشر کرد، حالا شما در خصوص انتشار دائم این نشریه به طور مرتب و ویژه نامه ها و هزینه ها و امکانات مربوط به آن چه اقدامی را قرار است به عمل آورید ؟
ج: من عرض کردم که رویکرد یک رویکرد اساسی است نسبت به علم و هنر و فرهنگ و ارتقاء دانش، یکی از راه هایش همین است که ما در این ماهنامه ی تبیان، در این مجله که تقریبا می شود گفت یک نشریه ی تخصصی برای طلاب و روحانیون اهل سنت در منطقه است باید هزینه کنیم، این یک کار ماندگار است از بهترین برنامه های ما به روز کردن این مجله است و هفته نامه ی پیام محراب که نوعاً جنبه ی اطلاع رسانی دارد و ویژه نامه هایی مرتبی که نماینده ی محترم ولی فقیه در استان تاکید و اصرار دارند که حتما همراه هر مجله ای ویژه نامه تدوین و توزیع شود و آن فصلنامه ای که خودتان در جریان هستید برای سال 91 در حال طراحی است، این ها همه اش گویای این است که واقعا در انتشار مجدد دو ماهنامه ی تبیان که تبدیل شد به ماهنامه باید به متن و محتوا بیشتر پرداخته شود، چون ما به دنبال شکل ظاهری نیستیم، ما یک ویژه نامه ای را به مناسبت شهادت امام صادق (ع) منتشر کردیم مسؤولین صدا و سیمای کشور به نماینده ی محترم ولی فقیه نامه ای نوشته بودند - که نامه اش موجود است- تشکر کرده بودند از این ویژه نامه با این به روز بودن و خواستشان این بود که امیدواریم این ویژه نامه تبدیل شود به روزنامه یعنی تبیان روزانه نشریه داشته باشد. در این زمینه خلاء وجود دارد. وقتی مقام معظم رهبری می فرماید که کردستان استان فرهنگی است این ریشه در خیلی مسایل دارد، این تعارف و تمجید ظاهری نیست، حضرت آقا رسیده است به این، شما الان نگاه کنید در کارهای علمی، فرهنگی و اجتماعی، ما در کردستان هر کجا که وارد می شویم می بینیم که اهل ذوق و هنر و سلیقه زیاد است و لذا ، هم بنده و هم مسؤول محترم مرکز بزرگ، حاج آقا حسینی شاهرودی، تاکید فراوان داریم که روز به روز مطالب کاربردی تر ، به روز تر و بومی سازی تر شود. این خیلی مهم است، یعنی ما باید بدانیم که مردم خوب ما، طلاب و روحانیون ما نیازمند چه چیزی هستند همان را تولید کنیم . یکی از نیازمندی های که ما احساس می کنیم گرفتن مقاله از خود طلاب و روحانیون است و پرداختن به آن و چاپ و نشر آن مقالات و نوشته های خودشان در همین ماهنامه و ویژه نامه ها چاپ شود. من با شناختی که از شخصیت حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا حسینی شاهرودی دارم مطمئن هستم که چاپ این نشریه از اولویت های کاری ایشان است،حتی اگر بعضی از کارها را هم تعطیل کند باز در تقویت تبیان خواهد کوشید.البته ممکن است تبیان نقص ها و نارسایی های هم داشته باشد بله، تا زمانی که ننویسی املای نانوشته غلط ندارد، احتمال هم دارد که بالاخره در یک جایی اشتباهی، خطایی غلط تایپی هم باشد، اما این که این چیزی که ما داریم به آن توجه می کنیم و از تمام سلایق و علایق و افرادی که با مرکز در ارتباط هستند مقاله می گیریم و چاپ می کنیم این کار بزرگ و سنگینی است من فکر می کنم بهترین کار مجله همین است که توجه دارد به این معنا. نماینده ی محترم ولی فقیه با این که مشغله ی زیادی دارند.
تبیان: ظاهراً کارهایی برای روحانیون هم انجام شده رضایت آن ها نشانه هایش پیدا است، عمده ترین کار رفاهی که برای روحانیون انجام شده یا در دست انجام است را بیان فرمایید؟
ج: از بهترین کارهایی که در حال انجام است کارت یکسان سازی خدمات و شهریه طلاب و روحانیون است، یعنی یک ماموستا الان براحتی می تواند بداند، ماهانه مرکز بزرگ چه مقداری به او شهریه می دهد، تمام مبالغ به حساب آن ها واریز شود و همه ی خدمات هم از طریق این کارت انجام می گیرد، لذا به تعبیری حساب و کتاب طلاب و روحانیون ما برای خودشان از این به بعد کاملاً مشخص است. الان خدماتی که دارد به طلاب عزیز اهل سنت در منطقه ارائه می شود، می توانم بگویم که به طلاب سراسر حوزه های علمیه اهل تشیع ارائه نمی شود. به ما اجازه داده اند یک ماموستا حداکثر می تواند سه تا دریافتی داشته باشد، هم می تواند امام جماعت باشد، هم می تواند مدرس باشد، هم می تواند امام جمعه باشد. از جمله خدمات دیگر خدمات بیمه ای است، تقریبا تا چند روز قبل، بیمه مان بیمه ی معمولی بود، معمولی نسبت به اقشار جامعه، تقریبا چیزی حدود 80% کمتر یا بیشتر بیمه را مرکز خدمات می داد، ولی امروز بیمه ی تکمیلی را هم ابلاغ کردند، شاید در این یکی دو ماه آخر سال به آن نرسند، ولی از اول سال 91 به طور قطع و یقین اجرایی می شود، یعنی یک ماموستایی اگر خدای نکرده مشکلی داشته باشد، برای بیماری خود، خانواده، فرزند 100% هزینه های بیمارستانش را مرکز خدمات پرداخت می کند، این بهترین توجه و خدمت به طلاب و روحانیون ما است که کسی که دارد درس می خواند کسی که دارد امامت جمعه می کند، کسی که جزو شورای روحانیت یا امام جماعت است دیگر نباید دغدغه ای داشته باشد. به فرمایش مقام معظم رهبری اگر کسی مریض می شود ناراحتی جسمی دارد فقط نگران جسمش باشد نه نگران هزینه های رفع بیماری. این بزرگترین خدمت است، از دیگر خدمات که دارد انجام می شود توجه به کتب و منابع درسی طلاب و روحانیون است، حتی ما در دستور کارمان داریم کتاب هایی که این ها نمی توانند تهیه کنند تهیه می کنیم و کتاب های کمک آموزشی، کتاب های مطالعاتی فقهی، کلامی، تفسیری را هم اگر درخواست بکنند برایشان تهیه می کنیم تا در مدارس داشته باشند. سفری که خدمت حاج آقا شاهرودی به مناطق می رفتیم، اعم از کردستان و آذربایجان غربی، نوعا طلاب و روحانیون ابراز می کردند که ما فاقد مسکنیم طی هماهنگی که با نماینده ی محترم ولی فقیه به عمل آمد، ایشان از وزیر محترم مسکن و شهرسازی برای دو استان درخواست مسکن مهر کردند، برای طلاب و روحانیون 1700 واحد برای استان آذربایجان غربی و 1500 واحد برای کردستان، وزیر محترم هم در سفری که تشریف آورده بودند به کردستان دستور دادند به مدیران دو استان در مسکن و شهرسازی که اقدام کنند که اکنون داریم، شهر به شهر این ها را معرفی می کنیم، تشکیل پرونده می دهند، و این خدمات تماماً با تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت العظمی امام خامنه ای (مدظله العالی) انجام می پذیرد. امیدواریم شاهد حضور توانمند مجله ای علمی،فرهنگی و آموزشی باشیم، مجله ای برای طلاب و روحانیون و پلی برای ارتباطبا جامعه ی هدف و تشکر از دست اندرکاران ماهنامه ی تبیان.
چاپ شد ه درتبیان شماره ۸۰
ماهنامه تبیان
ماهنامه تبیان دوره انتشار: ماهنامه موضوع: علمی، فرهنگی، اجتماعی زبان: فارسی شروع انتشار: 31/1/71 صاحب امتیاز: سید محمد حسینی شاهرودی مدیر مسئول: محرم علی فراشی سردبیر: سید محمد حسین دریاباری هیئت تحریریه: دکتر محسن پیشوایی، محمد فائق فرجی، سعید عبدالملکی، سید محمدحسین دریا باری، ایوب احمد پور، یوسف کریمی، محمود صفی زاده ویراستار فارسی: محمد فائق فرجی محل انتشار: سنندج تلفن: 13-2253011 (0871) نمابر: 2267850 (0871) نشانی: سنندج، خیابان امام (ره)،مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور صندوق پستی: سنندج، 66514-66139 سایت اختصاصی: nashriehtebyan.ir نشانی الکترونیک: tebianavayahoo.com
ماهنامه تبیان
ماهنامه علمی، فرهنگی، اجتماعی
شماره 43، آذر و دی ماه 137992 صفحه
سخن تبیان ص 2 سکوت و سلوک ص 3 قرآن و رایانه ص 6 قبله و برنامه ریزی های تاسیس شهر اسلامی ص 13 برگردان متن سخنان رئیس جمهور خاتمی به زبان کردی ص 16 توبه از نگاه قرآن ص 19 نگرشی کوتاه بر تربیت عبادی جوانان ص 23 قرآن پژوهی ص 28 راه یابی برخی از واژه های زبان فارسی در زبان عربی ص 32 تاثیر تمدن اسلامی بر تمدنهای بشری ص 41 حدود مالکیت در اسلام ص 43 نیم نگاهی بر زندگی، آراء عقاید و افکار امام محمد غزالی ص 46 رویکردی جدی به توسعه ی پایدار از منظر فرهنگ زیست محیطی ص 51 سیستمهای هشدار سیل و مدیریت سیل ص 54 نیکوتین چیست ص 58 حکومت مردمی و ضرورت پرهیز از آفت ها ص 59 آشنایی با کشورهای همسایه ایران ص 65 جادوگران مومن ص 72 هیچستان ص 74 خفاش شب ص 79 گزیده ی طبه های امامان جمعه ی منطقه کردستان ص 85 خواندنی هایی از لابه لای مطبوعات ص 88 روزنه ی ارتباط ص 91