آوای وشتــــــــــــــــــــــــــــان

سید محمد حسین دریاباری هستم، روزنامه نگار ، نویسنده و مدیرمسئول نشریه گو یه در استان قم .تلفن تماس 09127625987 کانال تلگرام https://t.me/daryabary1339

آوای وشتــــــــــــــــــــــــــــان

سید محمد حسین دریاباری هستم، روزنامه نگار ، نویسنده و مدیرمسئول نشریه گو یه در استان قم .تلفن تماس 09127625987 کانال تلگرام https://t.me/daryabary1339

سید حسین مومنی استاد حوزه علمیه قم درگفت وگوباگویه:

   سید حسین مومنی استاد حوزه علمیه قم درگفت وگوباگویه:

 چرا باید در انتخابات شرکت کنیم؟

مقصران وضعیت فرهنگی از زبان استاد حوزه علمیه قم

گفت وگو از سید محمد حسین دریاباری وابو الفضل جعفری

متاسفانه افرادی که شناختی از قم ندارند در جایگاه متخصص فرهنگی روی کار آمده اند و این ضربه زیادی به فرهنگ قم زده است. این درحالی است که در قم افراد کار آمد و توانمند بسیاری هستند که بهتر می توانند از پس کار فرهنگی برآیند‌.

روزنامه گویه به مناسبت انتخابات مجلس شورای اسلامی به سراغ این استاد و سخنور قمی رفته تا درباره انتخابات ومسایل گوناگون دیگربا وی به گفت وگو بنشیند. در  ادامه مشروح مصاحبه این روزنامه با این ا ستاد و سخنور قمی را می خوانید:

گویه:استاد درصورت امکان خوتان را برای خوانندگان روزنامه گویه معرفی واندکی ازفعالیت های خویش بفرمایید.

پاسخ : سید حسین مومنی متولد تهران و بزرگ شده شهر مقدس قم هستم. از طرف پدری آذری زبان و اهل زنجان و از طرف مادری اهل تهران می باشم. ۳۰ سال تدریس و در کنارش تبلیغ می کنم.

گویه:درآستانه نیمه شعبان هستیم و ما شیعیان خود را منتظر حضرت ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف می دانیم. خصوصیات منتظر واقعی را بفرمائید.

پاسخ: برای پاسخ به یک روایت اکتفا می کنم. خاطرم هست استادم حضرت آیت الله وحید خراسانی معمولا در آستانه نیمه شعبان این روایت را از کتاب تفسیرعیاشی بیان می کردند قرار بود بنی اسرائیل ۴۰۰ سال زیر ظلم و ستم و جور فرعون و فرعونیان باشند. وقتی ۲۳۰ سال گذشت ۴۰ شبانه روز ضجه زدند و گریه کردند‌ و پس از این رحمت الهی نازل شد و خطاب به موسی و هارون شد که ۱۷۰ سال مابقی را بخشیدم. بروید و این ها را از چنگال فرعون و فرعونیان نجات دهید. استاد فرمودند به خدا قسم اگر کاری را که بنی اسرائیل کردند شیعیان ما انجام بدهند خدا فرج را می رساند. یک نگاهی به خودمان، جلو در خانه مان، به شهرمان و سینه هامان بیندازیم آیا یک تابلو نصب نکردیم که "ورود امام زمان ممنوع". امام زمان هفته ای یکبار می رفت بازار و به مرحوم خرازی، همان سید عبدالکریم کفاش سر می زد  آیا بازار الان هم این طور هست؟ دغدغه ای که بین طلاب آن زمان بود و عطش حضرت را داشتند ایا الآن هم برای من طلبه همین طور است؟ آن دغدغه ای که کاسبان داشتند الان هم آن دغدغه هست؟ یا عامه، زمانی که گرفتاری برای کسی پیش می آمد می گفتند براساس گفته امام رضا علیه السلام، امام در تمام اطلاعات و گرفتاری ها پناهگاه ما است. الان ما اول کار می رویم در خانه حضرت یا آخر کار؟

موسس حوزه علمیه قم زمانی شهریه طلاب نمی رسد به جمکران رفته و متوسل می شوند و نمی روند نزد بازاریان و بگویند شهریه طلبه ها نرسیده. به نظر می رسد عطش انتظار درعموم مردم باید بیشتر باشد، باید اضطرار بیشتر باشد. من در این ایام پیشنهاد دادم چیزی بردر و دیوار خانه مان نصب کنیم تا صبح به صبح که چشم باز می کنیم یاد حضرت بیفتیم.

گویه: با توجه به بیان شما این موضوع را مطرح می کنیم که به هر حال ما جامعه فرهنگی متنوع و به عبارتی دیگر مسئولان مربوطه هم خیلی متنوع و مختلف هستند. شاید همین هم باعث شده مشکلاتی در مباحث فرهنگی به وجود آید. به نظر شما چه راهی را باید انتخاب کنیم که بهتر، منسجم تر و بلیغ تر کار فرهنگی و تبلیغی کنیم؟

پاسخ: به نظر می رسد در اولین قدم باید رودربایستی را کنار گذاشت. باید با صراحت، شفافیت و بدون ترس مطالب را بیان کرد. لذا در بحث فرهنگی من معتقد به این امر هستم صاحبان رای و اندیشه بدون این که از افرادی که در مالکیت بحث فرهنگی هستند ابایی داشته باشند یا موقعیت خود را از دست بدهند صریح و شفاف و روشن مطالب خود را بیان کنند. تا زمانی که کار دست بزرگوارانی است که فکر فرهنگی ندارند اصلا طرح این سوال اشتباه است. زمانی که می بینید فردی مسئولیت یک پایگاه بزرگ فرهنگی را در قم یا شهر دیگر دارد و اصلا دغدغه فرهنگی ندارد یا افرادی که به کار گرفته می شوند اصلا این دغدغه را ندارند، ابتدا باید برویم روی این موضوع تمرکز کنیم. البته حریت می خواهد که آقایان بیایند و نظر بدهند به جای این که افرادی را حذف کنند و به جای این که زاویه و گارد بگیرند. اما بگذارید نام ببرم. آیا ما مراکز فرهنگی قوی تر از امامزادگان در قم داریم؟ مگر حضرت آقا نگفتند بقاع متبرکه باید پایگاه فرهنگی باشند. مسئولان گزارش کار می دهند آمار می دهند اما برویم و در واقعیت هم ببینیم آیا این گونه است؟ این دو بقاع متبرکه در قم پتانسیل عظیم دارند آیا به عنوان یک پایگاه عظیم فرهنگی در تقویت و تربیت افراد برای نظام هست؟ سخنان اخیر حضرت آقا در جمع همافران را ملاحظه فرمودید؟ آقایی که چند روز قبل می فرماید ما در نزدیکی قله هستیم چرا می فرماید اگر خواص به وظایف خود عمل نکنند اتفاق تاریخی می افتد که همه ضرر می کنند. سپس آقا زمان امام علی علیه السلام و حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام را تبیین می کند. آقا چندین سال قبل ویژگی خواص را بیان فرموده بودند الان چرا مجدد در آستانه انتخابات این را بیان می کنند؟ به نظر من چون خواص فقط ادعا کردند و به وظایف خود درست عمل نکردند و ادعای خواص بودن را دارند. ما مصادیق متعدد از این دست در قم داریم. با توحه به پتانسیل عظیمی که در قم داریم؛ تز انقلاب از قم بوده پس باید قم در حد تراز مطرح شود در هر عرصه ای همچون شهری، اجتماعی، فرهنگی، خدمات باید تراز باشد. لذا بحث های فرهنگی که شما مطرح می کنید من فکر می کنم فرع بر این است که بیاییم و بگوییم بنده که مسئولیت فرهنگی فلان مکان فرهنگی را دارم آیا واقعا به تکلیف خود عمل می کنم؟ اصلا حق الناس چیست؟ یک دینی هست که شما باید آن را بپردازید ثانیه به ثانیه که نمی پردازید حق الناس است. حال من یک مسئولیت فرهنگی - اجتماعی را قبول می کنم آیا حق الناس فقط مادی است؟ ملک است ، لباس است ؟ خیر این گونه نیست. به مسئولیت عمل نمی نکنیم یا توانش رانداشته باشیم، واقعا حق الناس نیست؟ برای مثال، من الان می خواهم بروم درمجلسی درباره خانواده صحبت کنم. من می توانم در موضوع خانواده صحبت کنم اما تخصص این امر را ندارم. چه کسی تخصص دارد؟ باید کسی برود صحبت کنند که تخصص دارد. اما اگر آن کارشناس نتوانستند و کار در زمین ماند و جلسه بود من می توانم بگویم در حد بضاعتم انجام دهم. درخصوص خاطره گویی شهدا هم همین طور است تخصصش را آقایان جوشقانیان و ماندگاری دارند. چون تخصصی درباره سیره شهدا کار کرده اند. من واقعا متحیرم کسانی که مسئولیت متعدد فرهنگی دارند چطور در قیامت می خواهند به حق الناس فرهنگی جواب بدهند؟ این حق الناس است جوانی که نمی تواند برود مسئول شهرش را ببیند درکف زمین داد می زند. خب حال چرا چنین اتفاقی افتاده؟ به خاطر تعدد مسئولیت ها است. من واقعا متحیرم افرادی که کارهایی که دستشان است بسیار مهم است چرا به این کارها به دیده یک کار جنبی و حاشیه ای نگاه می کنند؟ بروید از چند مسئول فرهنگی در قم قیمت نان سنگک را بپرسید قطعا پاسخ را نمی دادند چون خودشان نانوایی نمی روند. چند روز قبل جلسه انتخاباتی داشتیم یک مسئول عددی کاملا بی ربط از مسئله ای گفت که ما واقعا خنده مان گرفت و بهتمان زد. می دانید چرا چنین عددی را ارائه کرد؟ چون بر اساس گزارشاتی که می رسد صحبت کرد و آن گزارشات خلاف واقع بود و خودش از کف اطلاعی نداشت.

من زمان آغاز کرونا سخنران قبل از خطبه ها بودم  حرفی زدم که بعد از آن یکی از بزرگان فرهنگی در قم گفت آقای مومنی با این نحو حرف زدن منتظر پیامدهایش باش. خب اگر حرف من غیرمنطقی و خلاف واقع بود جواب بدهید. از طرفی می گویید مطالبه گر باش و من مطالبه مردم را می گویم این طور افراد را حذف می کنند. حال چطور شما با این اوصاف دنبال کار فرهنگی هستید وقتی عنان کار فرهنگی دست این آقایان است؟ من از طرف مردم متدین قم مورد مطالبه قرار می گیرم و می گویند تریبون داری چرا زمانی داد می زدی الان نمی زنی؟ الان هم اگر جایی لازم باشد به وظایف خود عمل می کنم نه جایی که منجر به ناامیدی و یاس شود. من معتقدم اصل بر ریل گذاری درست است ولی کسانی که می خواهند وارد لوکوموتیو شوند باید مراقب باشند. من حرفم قبل از شروع خطبه ها این بود شما می توانید بگویید این حرف درست است یا خیر و با این که طرحش در این مکان درست نیست،  "مسئولین قم مراقب باشید ویروس کرونا با ضدعفونی، دارو و ماسک قابل مدیریت است اما بدتر از ویروس کرونا وارد قم شد و آن ویروس برهنگی و نیمه برهنگی است". شما ببینید شروع کرونا و قبل از کرونا را‌. آیا بعد از کرونا وضعیت آشفته تر شد یا نه؟ سه مقصراصلی چه کسانی هستند؟ آیا از کف است؟ خیر. طبق بیانات آیت الله میرباقری ما سه منکر در جامعه داریم:

یک) اقامه کنندگان منکر

 دو) اشاعه کنندگان منکر

 سه) عاملین منکر.

ما آمدیم کف خیابان با این ها کار داریم. این که می گویند فلان دانشگاه قم چنین است و چنان. به خدا مشکل این نیست. مشکل کجاست؟ مشکل از مسئول فرهنگی است.

من یک طرح دادم. ما سه نماینده و سه امام جمعه در قم داریم. مگر زمان کرونا قرارگاه تشکیل ندادیم، الان نیز برای این مسئله قرارگاه تشکیل بدهیم و قم رادبه ۶ قرارگاه تقسیم کنیم. با بازوهایی که داریم مثل بسیج، سپاه، معتمدین شهر از این ها استفاده کنیم. در هر منطقه تعدادی ممکن است خلاف هنجار و فرهنگ قم رفتار کنند آن ها را شناسایی کنیم. قرض کنید مثلا بنده به نیابت از آیت الله فلان که مسئولیت فرهنگی در قم را به عهده دارند برویم در خانه شان. با یک پرچم از حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها یا مسجد مقدس جمکران یا شاخه گلی بگوییم شما مهمان خانه حضرت هستید ولی از شما تقاضا داریم این جا قم است فرهنگ را رعایت کنید. به اعتقاد جازم و به قطع می گویم که این کار جواب می دهد حداقل شاید از ۱۰۰ مورد ۲۰، ۳۰ تا جواب ندهد. این کار را انجام دهیم اگر جواب نداد دفعه دوم با تشر بیشتر برویم و بگوئیم برای دومین بار است که تذکر می دهیم. حقیقتا این کار سختی است؟ مگر ما این کار را زمان کرونا انجام ندادیم خب الان هم انجام دهیم. مگر همه جا را ضدعفونی نکردیم مگر ماسک کم نبود؟ ما در حوزه فرهنگی باید از خود این ها استفاده کنیم.

گویه: یک سوال پیش می آید و آن این که در به کارگیری کار فرهنگی تخصص و کارآمد بودن ملاک برنامه شان نیست شاید یکسری روابط و آشنایی ها مطرح باشد حال این که تخصص گرایی نیست و برای مثال در حوزه حجاب با بسیاری از مسئولان فرهنگی صحبت کردیم یا سخنرانی می کنند دو دسته اند عده ای می گویند بخشی قطعا جنبه توطئه ای دارد و رسانه های بیرون نقش دارند و خط می دهند که قم را اسیب برسانند و عده ای دیگر نیز مهاجر پذیری قم را علت می دانند درهر دو صورت راهکار وجود دارد چرا در پی راهکارش نیستند؟

پاسخ: جواب این سوال از مطالب قبل  مشخص شد چون اصلا فکر فرهنگی ندارند که در پی راهکار باشند. من بیشتر ناراحتی ام از این است که نیروی فرهنگی ارزشی داریم ولی از آن استفاده نمی شود نیرویی که اهل قم است و قم و فرهنگ قم را می شناسد نه به این معنا که حتما زادگاهش قم باشد. منظور این است که می فهمد وسط این شهر یک گنبد می درخشد  و درک از قم و مردم قم دارد. من معتقدم مسئولی که ابتدا به زیارت حرم نمی رود و بعد از آن به محل کار برود نمی تواند در کارش موفق باشد. چون من به این خانم و زائران و مجاوران این خانم خدمت می کنم.

این که بگوئیم وضعیت حجاب در قم کار دشمن و به خاطر مهاجر پذیری است همه این ها جز العله هستند. گفتم سه منکر داریم من مسئله حجاب را منکر سوم می دانم یعنی در اولویت سوم می دانم.

یک مثال می زنم. سر چهارراه شهدای قم دو دختر کشف حجاب کرده بودند و هرکس جلوی آن ها می رفت دو دختر بر سرشان داد می زدند. آن ها به دورشهر رسیدند و من ماشین را پارک کردم و رفتم جلو و علت ناراحتی را جویا شدم. گفتم من هم سن مدرتان هستم و نیامده ام دعوا کنم‌ فقط می خواهم بدانم چرا ناراحت هستید؟ به حضرت زهرا قسم زمانی که پاسخ دادند بغض گلویم را گرفت‌. آنها گفتند ما دو خواهر هستیم که از صبح هر جا برای کار رفته ایم می گویند کارنداریم. گفتم واقعا کار می خواهید؟ همان جا به یکی از دوستانم زنگ زدم گفتم چقدر به دو نفرحقوق می دهی؟ از دو دختر پرسیدم با کمال تعجب گفتند پدرمان زمین گیر است و ما دو خواهر می خواهیم پاک زندگی کنیم با ماهی چهار، پنج میلیون تومان کارمان راه می افتد. دوستم گفت من ماهی هشت میلیون تومان می دهم و آن ها را معرفی کردم. باور کنید روسری شان را پوشیدند و رفتند.

چه چیزی باعث رفتار این دو شده بود؟ اقامه کنندگان منکر. من می شناسم مسئولی را در مجموعه ای فرهنگی در قم که دخترش یک سال به سرکار نیامده استخدام رسمی شده. چرا؟ چون دختر آن مسئول است؟

من ممکن است معلم خوبی باشم اما مدیر خوبی هم هستم؟

ایا کسانی که مسئولیت فرهنگی را بدون تخصص به عهده گرفته اند می توانند متخصص فرهنگی تربیت کنند؟

آینده خطیر با نبود نیروی متخصص فرهنگی

پس مطمئن باشید ما سال های آینده مشکلات جدی تری داریم چون نیرو نداریم نیروهایی که داریم همه رفته اند... ‌. واقعا ما نیروی ارزشی، امید وارو توانمند می خواهیم.

الان مسئله انتخابات مطرح است. واقعا جوانی که در قم تربیت شده و خدمت می کند چرا نمی رویم سراغ این جوان.

آقایی می گفت ۳۰ سال فلان جا کاندیدا شده ام و..‌. . گفتم شما الان باید بروید خواهش کنید آن ها بیایند.

مگر علما نرفتند بروجرد و از ایت الله بروجردی خواهش کردند قم بیایند و همچنین آیت الله حائری یزدی.

من اینجور مواقع می گویم دیگران نه. و تا زمانی که این فکر حاکم باشد متاسفانه وضعیت همین است.

گویه: در موضوع ضرورت شرکت در انتخابات، رفتار نمایندگان و این که چه عاملی موجب شرکت در انتخابات می شودتوضیح بفرمائید.

پاسخ: مردم کارشان را تا الان انجام دادند در این ۴۰ و چند سال‌. مشکل ما مردم نبودند مسئولان بودند. من از شما سوال می کنم ایا می شود شما وکیل بنده ۲۴ ساعت باشید و بخواهید بروید برای اقایی کار کنید ایا نباید از من اجازه بگیرید و اگر این کار را نکنید خلاف شرع انجام دادید. بنده نماینده طلاب بودم باید به عنوان نماینده طلاب می امدند با ما صحبت و کسب تکلیف می کردند.

ما نگران مردم نیستیم نروند پای صندوق رای . آقای رحیم پور اذغدی حرف خوبی می زنند می گویند در این ۴۰ و چند سال مسئولان می خواستند نظام را سرنگون کنند مردم نگذاشتند. مردم با تمام سختی ها، مشکلات پای نظام بودند. ممکن است یک کمی مشارکت کم و زیاد شود اما همانی هم که پای صندوق نمی اید وقتی ببیند بحث نظام و خطری تهدید می کند مطمئن باشید می آید. من الان کاری با نمایندگان مجلس ندارم چون حرف هایی که می زنند نمی توانم ارتباط بگیرم چه نمایندگان قبلی چه فعلی ها. اما از این جهت که بین مردم هستم به مردم عرض می کنم آمریکا و اسرائیل دشمنان قسم خورده ما هستند اما انقدر نسبت به عراق، ترکیه، افغانستان و پاکستان بد نیستند که نسبت به ما بد هستند. مگر کشور اسلامی در دنیا کم داریم‌ علت چیست که انقدر با ما مشکل دارند؟ ایا به خاطر رنگ ، خاک، رهبری مجتهد، رنگ پوست است؟ خیر

بیرق اهل بیت علیهم السلام در ایران بلند است

یقینا هیچ جای عالم بیرق اهل بیت به اندازه ایران بلند نیست. علت این است.مشکل آن ها این است. جای دیگر هم چنین است اما عملا خنثی هستند تاثیرگذاری که غول اسراییل را در خودش می شکند مثل سید حسن نصرالله یک تربیت شده قم است.  چرا؟ من می گویم چون جهتش جهت ائمه و امیرالمومنین است.

کجای دنیا سراغ دارید به جای آه و ناله بگوید "حسین"

کجای عالم سراغ دارید کسی که سه فرزند دارد و یکی از آن نابینا است موقعی که گلوله می خورد و ۲۰ دقیقه فرصت دارد به جای وصیت فقط یک جمله می گوید یا زهرا یا زهرا. و بعد شهید می شود.

لذا همان طور که آقا هم فرمودند حتی اگر با من مشکل دارید پای صندوق رای بیایید. دشمن ما دشمن اهل بیت و امیرالمومنین است حال حضور و عدم حضور پای صندوق های رای چه کسی را خوشحال و چه کسی را غصب ناک می کند. مردم به وظیفه شان عمل نی کنند و اصلح را انتخاب می کنند و ان شاءالله حضور خواهند یافت با تمام مشکلاتی که هست.

گویه: پیرو سخنان شما در خصوص نیروهای کارآمد و متخصص، قم انقلاب را آغاز کرد و ۱۵ خرداد را به وجود آورد و بهتر ین لشگر را در جنگ داشت و نیروی فعال و زبانزد دارد و با این حال متاسفانه از ابتدای انقلاب تاکنون در قم مدیر وارداتی داریم و این ضرر زیا دی به قم وارد کرده چه توصیه ای به مدیران ارشد استان دارید؟

پاسخ: مقصر همان افرادی هستند که خودشان توانمندی لازم را ندارند اما مسئولین می کویند مشکل ما این ها هستند.ما افرادی توانمند و ارزشمند داریم. کسی که خودش فکر فرهنگی ندارد طبیعتا نیروی فرهنگی هم نمی تواند شناسایی کند. مسئولی که به قم می آید و به راننده اش می گوید کوچه های قم را به من معرفی کن شاید جای قبلی موفق باشد اما هرجایی هنجار و فرهنگ خودش را دارد. این که شما جلوی دسته جات عزاداری را بگیری این فرهنگ قم نیست شما باید روز قبل با مسئولان مربوطه این مسئله را در میان بگذارید و نظر و طرح داده شود. قرار نیست عزاداری تعطیل شود.

در یک مناسبتی، شب قدر، که فردای آن روز روز قدس بود به من گفتند راجع به روز قدس صحبت کن و پخش زنده از شبکه سیما داریم. ۵۰ دقیقه وقت داشتم. من گفتم شب قدر است و مخاطبان خاکستری داریم شاید در سال فقط یک شب قدر پای منبر هستند. به خاطر این گفته ی من، آن ها پخش زنده نگرفتند و رفتند مصلای تهران. من بعد از سخنرانی در مسجد مقدس جمکران که مملو از جمعیت بود و قرآن به سر گرفتن و ۴۰ مرتبه اللهم عجل لولیک الفرج گرفتن ، دو دقیقه آخر را به موضوع قدس اختصاص دادم و گفتم زن و مرد فردا روز قدس است و دشمن زوم کرده‌. شما که "بک یا الله" گفتید نسبت به مملکتتان که مملکت امام زمان است عرق دارید که حضور یابید و این شب زنده داری مانع از حضور در روز قدس نباشد. بپرسید واقعا چه میزان افراد فردای آن روز به روز قدس آمده بودند. کسی که پای منبر من نبوده و کار فرهنگی بلد نیست نمی داند که من کارم را بلد هستم حتی شده در ۲ دقیقه به وظیفه خود عمل می کنم.

دقت بیشتر در کار فرهنگی در امور اقتصادی نیز نتیجه می دهد

گویه: درخصوص مسائل اقتصادی سخنی دارید؟

پاسخ: وضعیت تحریم که تاثیرش را گذاشته و سومدیریت های داخلی باعث شده طی چند سال گذشته اختلاف طبقاتی زیادی ایجاد شود. آقای تکیه ای یک مطلبی را می خواندند این که روزی در قم باید طلا می دادی تا قند بگیری. آیا الان وضعیت از این بدتر هست؟ خیر

بحث اقتصاد یک قسمتش به تحریم برمی گردد که برکسی پوشیده نیست. زمان جنگ هم که می دانیم چه وضعیتی داشتیم. ولی من می گویم اگر در کار فرهنگی دقت بیشتری کنیم در مسائل اقتصادی هم به نتیجه می رسیم.  روزی خطبه عقد دختری را در حرم خواندم که هردو خانواده دختر و پسر بسیار متمول بودند. زمانی که دختر به خانه شوهر رفت هم زمان ۱۰ دختر دیگر نیز به خانه شوهر با جهیزیه کامل رفتند. به این صورت که دختر هنگام خرید جهیزیه به حرف پدرش گوش می داد‌. پدرش می گفت مثلا با یخچال ۲۰ میلیونی هم کارت راه می افتد بقیه پول رابه خرید جهیزیه برای دختری دیگر بده و در خرید هر چیز این گونه رفتار کردند و وسیله ارزان تری برداشتند و توانستند برای ۱۰ دختر دیگر نیز جهیزیه کامل تهیه کنند. الان رسانه تجمل گرایی را تبلیغ می کند به گونه ای که  فرد ضعیف جامعه هم درگیر تجمل شده و حتی مسئولان نیز رسما در این فضا ورود کرده اند که این خود مشکل دیگری را به وجود آورده است و وضعیت اقتصاد خوب نیست.

چهارشنبه 9 اسفند 1402 شمسی / 18 شعبان 1445 / 28 فوریه 2024 میلادی / سال نوزدهم/ شماره 2355

 https://www.gooyeh-qom.com/14927/2024/02/28/%da%86%d8%b1%d8%a7-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%ae%d8%a7%d8%a8%d8%a7%d8%aa-%d8%b4%d8%b1%da%a9%d8%aa-%da%a9%d9%86%db%8c%d9%85%d8%9f/

آیا اتفاقاتی که با طوفان الاقصی افتاده دست آورد کمی است؟

 آیا اتفاقاتی که با طوفان الاقصی افتاده دست آورد کمی است؟

سید محمد حسین دریاباری

 بیش از ۴ ماه است که جنگ در خاورمیانه با شدت و حدت فراوان ادامه دارد. نزدیک به ۳۰ هزار زن و کودک و خرد و کلان درغزه ی فلسطین شهید شده اند و قریب به ۶۰ هزار نفر نیز مجروح شده‌اند و بیش از ۲ میلیون نفر هم آواره گشته اند. این جنایات ونسل کشی به دست آمریکا ،اروپا ورژیم صهیونیستی انجام شده است. برای اولین باراست که پای رژیم صهیونیستی در دادگاه‌های بین‌المللی کشیده شده محکوم و جنایتکار جنگی شناخته شده است . رویگردانی بسیاری از مردم و مقامات سیاسی از این رژیم هم به وقوع پیوسته است.همه و همه از آثار عملیات طوفان الاقصی است.

 وجدان‌های بیدار انسان‌های آگاه در سراسر دنیا  می پرسند که این همه تسلیحات که از سوی مقامات  جهان عرب خریداری می‌شود و در روی زمین و زیر زمین پنهان می‌شود به چه کار می‌آید؟ و اصولاً تسلیحات که برای دفاع موثر نیست گردآوری آن برای چیست؟ شاید ده ها پرسش وجود داشته باشد که پاسخ آن ها به راحتی بازگو نمی‌شود. چند گروه میا رز در فلسطین ، لبنان ، عراق و کشوری که به لحاظ امکانات برخوردار نیست مانند یمن ، ارتش تا بن دندان مسلح اسرائیل را به چالش کشیدند. اما حکام  بی همیت وبی غیرت جهان عرب از جای خود تکان نخورده وهیچ اقدامی نکرد. ولی بر عکس پول ، نفت ، آذوقه و انرژی‌های گوناگون را در اختیار دشمنی گذاشت که پیش چشمانشان فرزندان معصوم و بی‌گناه فلسطین را قتل عام می‌کند. آیا ارتش‌های کشورهای عربی  تعصب ،غیرت و عرق عربی ندارند؟ اما درباره حکومت و حاکمان آن ها باید سکوت کرد. زیرا منتخب مردم نیستند بلکه دست نشانده قدرت‌های استعماری غرب محسوب می‌شوند. همه این‌ها به جای خود .این ارتش‌ها و حاکمان حتی قدرت آن را هم ندارند که به قدرت‌های بزرگ بگویند که ا ز پایگاه‌هایی که در کشورمان ایجاد کردید اجازه ارسال اسلحه و مهمات به دشمن صهیونیستی را ندارید. اکنون بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که ممکن است توافقی حاصل شود و جنگ فروکش کند. پرسش اساسی این است که اگر به این راحتی توافقی حاصل شود و مقاومت به اهداف خویش نرسد و اسرائیل خود را پیروز میدان بخواند آیا تضمینی وجود دارد که اسرائیل جنگ دیگری را آغاز نکند؟ مثلاً حمله به لبنان و یا سوریه و عراق در دستور کارش نباشد؟ آیا یمن پس از جنگ و توافق مورد هجوم این اهریمنان قرار نخواهند گرفت؟ تازه باید پا را فراتر گذاشت و این پرسش‌ها را  مطرح کرد. آیا خشم فوران زده جهان عرب و آزاد اندیشان جهان در برابر این همه نسل کشی به خاموشی می‌گراید؟ آیا کشورهای غربی بار دیگر می‌توانند موضوع عادی‌سازی و روابط جهان عرب با اسرائیل را در دستور کار خویش قرار دهند ؟آیا نوار غزه و کرانه باختری با سبک موجود اداره می‌شود یا سیاست دیگری برای اداره آن تدارک دیده می‌شود؟

پرسش مهم دیگر این است که اگر توافقی حاصل شود که گروه‌های فلسطینی اسرای خودرا که اکنون  مهم‌ترین برگ برنده آن‌ها است آزاد شوند و اسرائیل این توافق را  نقض کند همان گونه که تاکنون همه ی قطعنامه‌ها و توافق‌های بین المللی دیگررا نقض کرده چاره کار چه خواهد بود؟ ابزار فشار نیروهای مقاومت چه خواهد بود؟

الان یک واقعیت برای فلسطینیان در غزه و کرانه باختری به وضوح روشن شده است و آن این که حکام عرب نه شجاعت لازم برای دفاع از آن‌ها را دارند و در صورتی که شجاعت داشته باشند اقدام به چنین کاری نخواهند کرد. زیرا آن ها سرسپرده غرب محسوب می‌شوند نه نمایندگان مردم کشور خویش. بنابراین توقع از آنها شاید شایسته نباشد .اگر حاکمان عرب با ارتش‌های مسلح تصمیمی چون یمن می‌گرفتند اکنون دیگر چیزی به نام اسرائیل در خاورمیانه نبود غربی‌ها هم ترجیح می‌دادند یا کوتاه بیایند یا منطقه‌ای بدون اسرائیل را تحمل کنند. اما این حاکمان عرب نه ذره ای  غیرت در وجود آن ها یافت می شود و نه به اندازه جو شجاعت دارند . کشورهای مختلف با صدور قطعنامه‌های گوناگون خواستار توقف جنگ و عملیات انسان دوستانه می‌شوند اما به راحتی و بدون دردسر وتو می‌شود و صدای احدی هم در نمی‌آید و هیچ کشورعربی هم پیشنهاد اقدام نظامی نمی دهد. برای این که این شاکله برای دنیا ساخته شده و چنان بر قدرت چمبره انداخته‌اند که حاضر نیستند ذره‌ای از مشکلات دیگران را در وجود خود راه داده و درک کنند. در منطق این متجاوزان کسی که از هویت ، آب ، خاک وخانه اش دفاع می‌کند تروریست می‌شود و کسی که برای سرزمینی را غصبی کرده وبرای تداوم اشغال می جنگد دفاع مشروع نامیده می‌شود. عملیات طوفان الاقصی منافع بسیاری برای فلسطینیان و جهان عرب داشته است. یکی از آن ها این است که نشان داد طبلی پر سر صدا در منطقه وجود دارد که صدایش آن را شکست ناپذیر کرده بود اما طوفان الاقصی این هیولای پر سر صدا و وحشتناک را بی صدا کرده و از خاصیت انداخته است. دوم این که نشان داد ارده می‌تواند بر هر چیزی تعلق بگیرد آن را به پایان برساند و هر چیز ناشدنی را شدنی سازد و بالاخره این که مقاومت از چند جهت نشان داد که این منطقه نمی‌تواند استکبار پر و بال شکسته را دیگر تحمل کند و اینان باید برای همیشه منطقه را ترک کنند و حاکمیت آن را به مردم بسپارند. اگر سال‌ها در اسرائیل به عنوان یک کشور جعلی و خود ساخته قدرتی برای خود دست و پا کرده بودند حال باید آن را ترک کرده و سراغ جای دیگری را بگیرند. آیا این اتفاق که با طوفان الاقصی افتاده چیزی کمی است؟

چاپ شده در روزنامه گویه  سه شنبه 8 اسفند 1402 شمسی / 17 شعبان 1445 / 27 فوریه 2024 میلادی / سال نوزدهم/ شماره 2354

 https://www.gooyeh-qom.com/14897/2024/02/27/%d8%a7%d8%aa%d9%81%d8%a7%d9%82%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d8%b7%d9%88%d9%81%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%a7%d9%82%d8%b5%db%8c-%   

عدالت وامید آفرینی با مالیات عادلانه

عدالت وامید آفرینی با مالیات عادلانه

سید محمد حسین دریاباری

روز شنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۲ بود که حسین نیروبخش مدیر کل امور مالیاتی استان قم در جمع خبرنگاران به نحوه فعالیت اداره امور مالیاتی و نحوه دریافت آن مطالبی را ایراد کرد.وی که به نظرمی رسد مدیری با تجربه باشد می گوید: انقلاب اسلامی در طول این 45 سال ثمرات زیادی برای کشور در حوزه‌های مختلف داشته است که رشد درآمدهای مالیاتی ، بخشی  از این دستاوردهاست.

ایام‌الله دهه فجر فرصت مناسبی است تا مدیران دستگاه‌ها به تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی بپردازند تا مردم از کارآمدی نظام مطلع شده و در برابر هجمه‌های منفی و تبلیغات دشمنان در امان باشند.

امروز در حوزه مالیات اتفاقات مثبتی در کشور رقم خورده است و درآمدهای کسب شده صرف توسعه زیرساخت شهرها و روستاها می‌شود،

کسب‌وکارهای اینترنتی همچون سایر کسب‌وکارها در فضای حقیقی مورد بررسی قرار گرفته و مشمول مالیات می‌شوند. اما درخصوص بلاگر‌ها در فضای مجازی فعلا موردی در استان قم نداشتیم اما دولت در قانون بودجه 1403 درخصوص آن تصمیماتی گرفته و فعالان فضای مجازی نیز مشمول مالیات می‌شوند.  سپس خبرنگاران اقدام به پرسش‌هایی در حوزه مالیات نمودند. ایشان هم برابر ضرورت‌ها و امکانات و محاسباتی که داشت به این پرسش‌ها پاسخ داد. تردیدی وجود ندارد که دریافت مالیات بر پایه قانون تبیین می‌شود. مجلس شورای اسلامی به عنوان قوه قانونگذار قوانینی در این خصوص وضع  و معین می‌کند که چه کسانی باید مالیات بپردازند وچه طبقاتی از پرداخت مالیات معاف هستند.؟ با بررسی تاریخچه حکومت داری و اداره اجتماع  می توان دریافت مالیات از دیر هنگام رایج بوده است. بنابراین در این خصوص نیازی به ادله و اقامه استدلال نیست. هرچه زمان به جلو می‌رود نحوه دریافت مالیات مدرن‌تر و کارآمدتر می‌شود .به موازات این پیشرفت و تکامل تکنولوژی فرار مالیاتی نیز مدرن‌تر و به روزتر می‌شود تقریبا همه مردم به این نکته آشنا هستند. مالیات پرداختی الزامی و بلاعوض است که از سوی صاحبان مشاغل ، املاک ، تولید کنندگان و حتی مصرف کنندگان به دولت پرداخت می‌شود تا هزینه‌های عمومی دولت از این طریق تامین شود. دولت‌ها می‌توانند از امور متعددی در کشور مالیات دریافت کنند که ما بدان نمی‌پردازیم و دیگر این که مالیات می‌تواند مستقیم باشد یا غیر مستقیم. ما در این حوزه هم بحث چندانی نداریم زیرا این مباحث مربوط به کارشناسان در حوزه امور مالیاتی است. آنچه که ما درباره آن بحث می‌کنیم آن است که چگونه مالیات دریافت کنیم تا مهم‌ترین هدف که قسط و عدالت است در جامعه مراعات شود؟ نکته دیگر این که چگونه فرهنگ سازی کنیم که نیازی به فرار مالیاتی نداشته باشیم و مردم با میل و رغبت و با اطلاعات دقیق اقدام به پرداخت آن کنند.؟ در این امور هرچه سخن گفته شود نتیجه ی بسیار مناسب به همراه دارد به عبارتی دیگر ما باید برای این دو موضوع فرهنگ سازی کنیم که همه احساس کنند پرداخت مالیات وظیفه عمومی است و فرار در آن راه ندارد. یکی  ازپرسش ها  از مدیر کل امور مالیاتی این بود که چه میزان فرهنگ سازی شده تا نیاز به ابزار فشار در حوزه مالیات نداشته باشیم؟ مدیر کل امور مالیاتی با اشاره به کارکرد مطبوعات ورسانه ها تأکید کرد که رسانه‌ها و مطبوعات می‌توانند بازوی توانمندی در این حوزه باشند.ایشان هم براین باوراست که موضوع فرهنگ سازی باید جدی گرفته شود و آن را امری مهم ارزیابی کرد. پرداخت نکردن مالیات در صورتی که شرایط پرداخت را داشته باشند و بخواهند از این امر شانه خالی کنند ظلم به جامعه خواهد بود. در این خصوص هم امور مالیاتی و دستگا‌های مربوطه مسئولند تا ظلم و ستمی به جامعه وارد نشود و استثنایی صورت نگیرد. کسانی که قدرتمند هستند و توانایی‌های بالایی دارند از گردونه پرداخت مالیات  معاف نشوند. قوانین در این امر باید به اندازه ای جدی وبازدارنده  باشد تا از پرداخت مالیات سر باز زنند. درصورتی که قوانین بازدارندگی لازم را نداشته باشد ظلم مالیاتی تحقق پیدا می‌کند. عدالت مالیاتی هم زمانی تحقق می‌یابد که همگان بر اساس یک اصول و قواعد عمل کنند و استثنا ها برپایه معیارها باشد تا این که به اکثریت مردم ظلم روا نشود از نگاه برخی فلسفه مالیات ایجاد عدالت اجتماعی است. این نوع برداشت از مالیات ، از افراد با درآمد بیشتر اخذ می‌شود تا برای افراد با درآمد کمتر هزینه شود تا جامعه به عدالت نزدیک‌تر شود. فلسفه مالیات از نگاه اسلام نیز این است. کارشناسان  بر این باورند که  اگر این مفاهیم فرهنگ‌سازی شود احدی ازپرداخت مالیات سرباز نمی‌زند و شاید به کارگیری امکانات بسیار فراوان هم ضرورتی نباشد و در نتیجه ابزار فشار به دلیل فرهنگ‌سازی روز به روز کاهشی خواهد بود. شاید یکی از بهترین راه‌ها برای کشورهایی که متکی به نفت هستند این باشد که از اقتصاد نفتی به تدریج بیرون آمده و از طریق توسعه تولید و درآمد از طریق مالیات اقتصادی سالم و مولد را تجربه کنند و اتکا به نفت به عنوان امری مضر تلقی شده و با تولید ثروت، نفت را برای آیندگان ذخیره کنند. زیرا نفت و گاز و سایر انرژی‌های فسیلی روزی به اتمام می‌رسد و کشورهایی که تنها از این طریق اداره امور را پیش رو داشتند چیزی جز بن‌بست نخواهند داشت. کارگزاران دولت ، تصمیم گیران و تصمیم سازان در این عرصه هم باید به مردم اطمینان خاطر دهند که این مالیات صرف سازندگی جامعه می‌شود . مردم اگر احساس کنند که پرداخت مالیات بهبودی در معیشت آن ها ایجاد می کند بدون شک پیشگام در این حوزه برای پرداخت خواهند بود و اگر خدای نا کرده احساسی غیر از این به وجود آید باید در سیستم اخذ مالیات بازنگری شود. وقتی که مردم می‌بینند در

بخش‌های عمومی مانند بهداشت راه ها و سایر امکانات رفاهی بهبود حاصل می‌شود و دسترسی به امکانات لحظه به لحظه بهتر می‌شود بدون شک آن را نتیجه فعالیت دولت ارزیابی می‌کنند که از طریق مالیات و درآمد عمومی حاصل شده است .همین امر مردم را ترغیب می‌کند فعالانه به کمک دولت بشتابند و در پرداخت مالیات با روی گشاده استقبال کنند. زیرا دریافتند که هرچه دولت انجام می‌دهد برای آن ها است.

نکته‌ای که نباید از ذهن‌ها دور شود این است که رسانه‌های بیرون و معاند همواره به دنبال سیاه نمایی هستند تلاش می‌کنند کوه را کاه جلوه دهند و کاه را کوه جلوه دهند کارهای انجام شده را ناچیز  بشمازند و اشتباه کوچک را بزرگ جلوه دهند. در این صورت رسالت مسئولان این است که تلاش کنند کارهای مثبتشان به خوبی بیان شود و کارهای منفی صورت نپذیرد در این صورت امیدها فراوان و همواره رو به افزایش خواهد بود. بنابراین اگر مالیات صرف بازسازی و  احداث تاسیسات زیربنایی گردد بدون شک مردم راضی بوده و از آن استقبال می‌کنند و در حوزه اخذ مالیات اگر صاحبان ماشین‌های لوکس و خانه‌های لوکس از مالیات فرار نکنند و مالیات بپردازند بدون شک شرایط متفاوت خواهد بود. اگر حاکمیت با قاطعیت با دارندگان خانه‌های متعدد و ماشین‌ها گران قیمت واختلاسگران برخورد عادلانه کرده وردمال و مالیات مناسب دریافت کند و مردم هم نتیجه ی آن را در خیابان‌ها و کوچه‌ها و بازارها مشاهده کنند شرایط به گونه ای دیگر خواهد بود. اکنون شما شهر قم را ظرف ۱۰ سال اخیر ملاحظه می‌کنید تفاوت آن نسبت به گذشته  زمین تا آسمان است. بدون شک با درآمدهای مختلف این شهر به شهری قابل قبول تبدیل شده است و باید از مدیرانی که چنین حرکت‌هایی را به ثمر رساندند تقدیر و تشکر کرد تا بقیه  مدیران ازاین شیوه ی موفق االگوگیرند.

چاپ شده درروزنامه گویه درتاریخ سه شنبه 24 بهمن 1402 شمسی / 3 شعبان 1445 / 13 فوریه 2024 میلادی / سال نوزدهم/ شماره 2346 

درگفتگوی اختصاصی روزنامه گویه با دکتر محمدحسن حسین زاده اعلام شد:

درگفتگوی اختصاصی روزنامه گویه با دکتر محمدحسن حسین زاده اعلام شد:

هدف اصلی و قطعی ما تقویت عملکرد و ارتقاء بهره وری همه دستگاه های اجرایی در خدمت رسانی بهتر به مردم است

گفت وگو: حسن آرام _سید محمد حسین دریاباری

اشاره:

بازرسی از لحاظ لغوی به معنای بررسی، تدقیق و رسیدگی است که فرآیندی منظم، هدف دار و دارای برنامه می باشد. در این راستا اداره کل مدیریت عملکرد، بازرسی، امور حقوقی و ارتباطات مردمی  استانداری قم با هدف ایجاد هماهنگی و تبادل اطلاعات با واحدهای بازرسی و پاسخگویی به شکایات واحدهای استانی دستگاه های اجرایی مستقر به منظور نظارت بر حسن انجام وظایف محوله و ایجاد هماهنگی در خصوص پاسخگویی به شکایات مردمی، عملکرد واحدهای استانداری، فرمانداری ها و بخشداری ها و دستگاه های اجرایی مختلف استان قم را مورد ارزیابی قرار می دهد.

به منظور آشنایی بیشتر افکار عمومی با فعالیت ها، وظایف و اهداف اداره کل مدیریت  عملکرد، بازرسی، امور حقوقی و ارتباطات مردمی، «روزنامه گویه» با  دکترمحمد حسن حسین زاده سرپرست دفتر مدیریت  عملکرد، بازرسی، امور حقوقی و ارتباطات مردمی استانداری قم مصاحبه ای اختصاصی انجام داده که مشروح این گفت و گو را در ادامه می خوانید.

دکتر محمد حسن حسین زاده دانش آموخته ی رشته های مختلفی است که مقطع دکترا را در دو رشته دکتری علوم راهبردی و همچنین دکتری حقوق بین الملل و مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد را به ترتیب در رشته های علوم سیاسی و حقوق و نیز یکی از رشته های زبانی زبان و ادبیات عرب و مدیریت دادگستری (در دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری) کسب کرده است و 25سال سابقه خدمت و انجام وظیفه در حوزه های اجرایی کشور ذیل هر سه قوه (مقننه، مجریه و قضائیه) را در کارنامه کاری خود دارد.

دکتر حسین زاده دارای دکترای علوم راهبردی (امنیت ملی) و دکترای حقوق بین الملل است و در کارنامه خود مسئولیت‌هایی چون مدیر کل صیانت از حقوق ملت قوه قضاییه، مدیر کل دیوان محاسبات استان مرکزی، رئیس شورای هماهنگی دستگاه‌های نظارتی استان مرکزی ،مدیر کل امور مجلس جمعیت هلال احمر کشور، مدیر کل امور استان های کمیته دایمی پدافند غیرعامل کشور در نهاد ریاست جمهوری، مدیرکل تنظیم گری ضوابط و مقررات راه آهن جمهوری اسلامی ایران ،رییس حراست مرکزی جمعیت هلال احمر استان تهران رئیس مرکز نخبگان و دانش پژوهان شاهد و ایثارگر کشور، عضو شورای عالی سیاستگذاری نخبگان با عضویت معاونین رئیس جمهور، تدریس در دانشگاه های فرهنگیان، تهران، علوم پزشکی و ... و نیز عضو گروه مدیریت راهبردی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبری را دارد.

وی در مصاحبه با« روزنامه گویه» گفت: طی 15 الی 20 سال اخیر در هر سه قوه (مقننه ، مجریه و قضایی در پنج وزارت خانه و مجموعاً 16 دستگاه توفیق خدمت رسانی داشته ام.

دکترمحمد حسن حسین زاده در همین زمینه از برخی سمت ها و مسئولیت های علمی و اجرایی خود به عنوان مدیرکل دیوان محاسبات استان مرکزی و همزمان ریاست شورای هماهنگی دستگاه های نظارتی آن استان خبرداد و افزود: از اواسط سالجاری نیز توفیق خدمت در استان قم نصیب من شده است .وی با اشاره به مسئولیت های خود در اداره کل مدیریت عملکرد، بازرسی، امور حقوقی و ارتباطات مردمی استانداری قم، ریاست مرکز نخبگان، عضویت در شورای عالی سیاست گذاری نخبگان و تشکل های کشور مسئولیت پارلمانی یکی از دستگاه های ملی در مجلس شورای اسلامی و مشاور نائب رییس اول مجلس، فعالیت در حوزه مشاورین نهاد ریاست جمهوری در معاونت اجرایی (در دوره برنامه پنجم توسعه در حوزه پدافند غیر عامل کشور)، فعالیت، معاونت امور استانداری ها و کمیسیون های تخصصی و فعالیت و همکاری در معاونت بین الملل ریاست جمهوری در دوره اجلاس  عدم تعهد در جمهوری اسلامی ایران (تهران) نام برد.

دکتر محمد حسن حسین زاده آنگاه با ابراز این مطلب و خشنودی از اینکه توفیق خدمت و کمک به دستگاه های اجرایی استان قم نصیب من شده؛ خاطرنشان کرد: طی ماه های اخیر که توفیق سکونت و خدمت در استان پرظرفیت و مقدس قم نصیب من شده؛ در رابطه با ارتقاء بهره وری و تقویت عملکرد همه دستگاه های اجرایی این استان برنامه ریزی هایی انجام داده ایم. وی اضافه کرد: هدف گذاری این است که خدمتگزاری دستگاه های اجرایی در قم به گونه ای باشد که رتبه این استان را در میان دیگر استان های کشور، به چند پله بالاتر ارتقاء دهد. و در مواردی هم که برخی دستگاه ها رتبه یک را از آن خود نموده اند، کیفیت به گونه ای ارتقاء یابد که باز هم فاصله رتبه های یک و دو بیشتر شده و عیار خدمت رسانی به مردم بیشتر شود و از این لحاظ (رشد جایگاه دستگاههای اجرایی قم) در سراسر کشور رتبه نخست را کسب نماییم.

دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ به سوال دیگری که از وضعیت کلی دستگاه های اجرایی استان قم و پرسنل و سطح تحصیلات و ... جویا شد یم؛ اظهار کرد: در استان قم 107 دستگاه اجرایی مستقر هستند که در این دستگاهها 34 هزار و چند صد نفر پرسنل شاغل مشغول به کار می باشند و از این تعداد 15 هزار نفر را معلمان و فرهنگیان شریف تشکیل می دهند و مابقی در 107 دستگاه دیگر پراکنده هستند. وی در خصوص وضعیت تحصیلی و مدارک شاغلین نیز گفت: شاغلین دارای مدارک تحصیلی متنوعی هستند که حدود 5 هزار نفر دارای مدرک دکترا و کارشناسی ارشد و  مابقی کارشناسی موضوعی می باشند. وی متذکر شد کمک ما به دستگاه ها در راستای ارتقاء بهره وری و تقویت عملکرد، متناسب با نوع کارکردها از نظر ماهیتی متفاوت است. در ادامه از نتایج ارزیابی و بازرسی ها و اینکه داده های گذشته تا چه حد در برنامه ریزی ها و اقدامات آینده لحاظ می شود، مدیریت عملکرد در تصویر و ترسیم سیمای کلی عملکرد یک دستگاه و کمک به ارتقاء و تقویت آن و همچنین بازرسی های نوبتی و سرزده ؛ امور حقوقی و ارتباطات مردمی؛ اعمال می شود؟ پرسش به عمل آمد.

وی افزود: بازرسی های نوبتی از قبل اعلام و شاخصه های مختلف آن مشخص می شود؛ اما بازرسی های سرزده همانگونه که از عنوان آن پیداست؛ بدون اعلام قبلی و در زمان های مختلف به صورت سرزده صورت می گیرد که در این راستا چنانچه نقایص و ایراداتی مشاهده شود، برحسب مورد، برخوردهایی نظیر تذکر، تنبیه، اصلاح و تقویت اعمال شده و یا در صورت نیاز به مراجع قانونی ارجاع می گردد. دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ به سوال بعدی ما که خواستار توضیح بیشتر در خصوص ارتباطات مردمی شدیم، گفت :ارتباطات مردم و دولت در قالب دیدارهای چهره به چهره استاندار صورت می گیرد که میانگین زمانی هر جلسه مردم شریف قم با خدمتگزاران خود 5 الی 10 ساعت به طول می انجامد و معمولاً روزهای یکشنبه و سه شنبه قبل از اذان صبح شروع و تابعد از اذان ظهر ادامه می یابد. در ادامه نوع برخورد ، ضعف ها و آسیب های اداری مورد پرسش قرار گرفت که دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ اظهار کرد: اهتمام و تلاش ما این است که دستگاه های اجرایی قم در هر رتبه از خدمات رسانی ضمن برطرف کردن آسیب ها  و ضعف های احتمالی نقاط قوت خود را تقویت کنند که در دو قالب شکلی و محتوایی به این مبحث ورود می کنیم. وی افزود: کمک به دستگاه ها برای رفع اشکال و خدمات رسانی به نحو احسن، هدف اصلی محسوب می شود و چنانچه در مواردی اشکالاتی مشاهده شود؛ با تدابیر ترکیبی و تلفیقی به اصلاح امور اقدام می کنیم و چنانچه این تدابیر کارساز واقع نشود برحسب نوع ایراد و اشکال, و در صورت لزوم جابجایی مدیریتی صورت خواهد گرفت. دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ به سوال دیگر ما مبنی بر اینکه ارزیابی ها از عملکرد دستگاه های اجرایی استان قم تاکنون به چه نتایجی منجر شده است گفت: ارزیابی ها در 107 دستگاه اجرایی قم در حال انجام است که تا پایان سال ادامه می یابد و تلاش اصلی ما درارزیابی ها این است که فقط گرفتن نبض کار برای گرفتن نمره نباشد بلکه در حین ارزیابی و سنجش که اتفاق می افتد؛ ارتقاء عملکرد و مدیریت لحاظ شود در واقع کمک به خدمات رسانی بهتر و بیشتر دستگاه ها به مردم شریف مد نظر ما قرار دارد. در این راستا تا پایان سال همه دستگاه ها؛ مدیر به مدیر، مسئله به مسئله و موضوع به موضوع، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته و به اقتضای شرایط مدیریتی استان در دو بخش ابلاغی ملی و بخش بومی شاخصه های ارزیابی و سنجش اعلام می شود. دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ به سوال دیگر ما که از موضوعات و خواسته های مطرح شده دیدار کنندگان با استاندار قم جویا شدیم اظهارداشت: تاکنون طیف متنوعی از درخواست ها در دیدارهای مردمی با استاندار قم مطرح شده که طی چهار ماه اخیر بیش از دو هزار دیدار مستقیم صورت گرفته و درخواست ها حدود 250 نوع را شامل می شود که غلبه موضوعی با مسائل معیشتی و اقتصادی و بعد سرمایه گذاری, اشتغال و تولید و... بوده که در خواست ها در بازه زمانی یک ماهه تجزیه و تحلیل و در ماه جاری تکمیل و استاندار در آخرین نشست شورای معاونین تأکید بر پیگیری داشته و سعی و تلاش بر این است که حتی یک مورد از درخواست ها و مرابجعات به ما،(چنانچه امکان کمک و پیگیری ادارای و قانونی باشد) بدون پاسخ نماند و از حداکثر ظرفیتهای بالفعل و بالقوه موجود در این راستا استفاده می کنیم.

سرپرست دفتر مدیریت  عملکرد، بازرسی، امور حقوقی و ارتباطات مردمی آنگاه با تأکید بر اینکه با تجزیه و تحلیل فعالیت های چهارماهه اخیر باید حداکثر نتیجه را در دستورها و هدایت های اداری داشته باشیم، گفت: تصمیم استاندار قم که در جلسه با معاونین عنوان داشته این است که دیدارهای دو روز در هفته با هدف گرفتن نتایج بهتر؛ در کلیه دستگاه ها استمرار داشته باشد، مدیران استانداری با این جهت گیری استانداری موافق هستند و این اتفاق اخیراً رقم خورده است. برخی تغییرات مدیریتی و تأکید استاندار قم بر لزوم استفاده از نیروهای فعال و کارآمد در سخنرانی ها و مصاحبه ها ، موضوع پرسش بعدی ما بود که دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ گفت: طبیعت و ذات هر تحولی؛ رشد  و تعالی است و با این جهت گیری دنبال می کنیم که سیاستگذاری ها و تصمیم گیری ها به طور کلی همین سمت و سو را دارد و در این راستا بارها اعلام و تأکید داشته ایم که خط قرمز ما خدمات رسانی صحیح به مردم شریف قم است و انتظار قطعی ما کارکرد دستگاه های اجرایی در حیطه شرح وظایف قانونی شان در همین مسیر است. بدون شک چنانچه ضعف و ایرادی باشد، ابتدا مرجع نظارتی در صدد اصلاح و تقویت عملکرد بر می آید و چنانچه نیاز به تغییرات باشد تصمیم مقتضی اتخاذخواهد شد. دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ به  این سوال ما مبنی بر اینکه نقطه نظرات و بازخوردهای دیدار چهره به چهره مردمی با استاندار قم را چگونه ارزیابی می کنید؟ گفت: برداشت های متفاوتی از این دیدارها می شود اکثرا 100 درصد موافق بوده و این دیدارها را بسیار کارگشا می دانند اما ممکن است بعضی ها نظر دیگری برای تکمیل داشته باشند اما آنچه که مسلم است اینکه هیچکس نظر به تعطیلی این دیدارها ندارد و در همین دیدار اخیر ما و مردم استان قم با مقام معظم رهبری نیز حضرت آقا بر دیدار و ارتباط  مردمی مسؤولان با مردم شریف موکداً تصریح داشتند و اشاره حکیمانه ای نیز به ارتقاء کیفیت آن فرمودند؛ برای تکمیل در ادامه از دکتر محمد حسن حسین زاده سوال شد که آیا  ازدیاد دیدارها ناکارآمدی دستگاه ها را در اذهان متبادرنمی کند ؟ وی پاسخ داد ازدیاد دیدارها به معنی ناکارآمد ی دستگاه ها نیست و من براساس تجارب خود در دستگاه های اجرایی مختلف این را با اطمینان اعلام می کنم. اما واقعیت این است که مبحث بهره وری در دستگاه های اجرایی بسیاری ازکشورهای جهان و از جمله ایران؛ هنوز از جایگاه مطلوبی برخوردار نشده است! بنابراین ظرف دو یا سه سال اخیر عملکرد های برخی بخشهای مرتبط با سازمان ملی بهره وری که ذیل سازمان اداری استخدامی کشوری است؛ عدد و رقم هایی محاسبه نموده که براساس آن بهره وری برخی از دستگاه های اجرایی کشور عدد قابل قبولی را نشان نمی دهد. وی افزود: با تقویت بهره وری، چنانچه دستگاه های اجرایی وظایف خودرا بهتر و به نحو احسن انجام دهند سهم دیدارها کمتر خواهد شد. سرمایه گذاری در بخش های مختلف و تدابیر و راه کارهایی که جهت جذب سرمایه و سرمایه گذاری اندیشیده شده موضوع پرسش بعدی «روزنامه گویه» بود که دکتر محمد حسن حسین زاده درجواب اظهار داشت: تا قبل از عزیمت به قم و شروع خدمت در این استان مقدس؛ در وزارت اقتصاد فعالیت داشته ام که در حوزه مشاوران وزیر و معاونت ها این مبحث مطرح و پیگیری شد که براساس آن هدایت سرمایه، تأمین مالی طرح های کلان و اشتغال آفرینی بخش تولید بیش از گذشته و بهتر از قبل محقق می شود. در این رابطه معاونت سیاست گذاری اقتصادی، مرکز پایش کسب و کار (دکترسید امیر سیاح) درگاه ملی مجوزها و مقررات زدایی، عملکرد خوبی داشته و در حوزه سرمایه گذاری برای تولید و افزایش تولید کشور تلاش های خوبی صورت گرفته و اتفاق های خوبی رقم خورده که البته هدایت بیشتر در این حوزه ضروری است. ضمن اینکه درحوزه سرمایه گذاری متناسب با ظرفیت ها هنوز فاصله داریم که تلاش ها در ارتقاء عملکرد سرمایه گذاری در مجموعه اقتصادی در حال انجام است. وی افزود : افرادی دراستانداری حضور دارند که در حوزه سرمایه گذاری داخلی و خارجی ارتباطات خوبی ایجاد کرده اند در همین حال یکی از اشکالات یا ایرادات قبلی این است که هدایت و راهبری صحیحی در سرمایه گذاری صورت نگرفته که در این رابطه تذکرات لازم داده شده و با جدیت به نفع وضع کلی سرمایه گذاری در قم همچنان ادامه خواهیم داد. واگذاری زمین به برخی افراد در شهرک صنعتی که با تولید ارتباطی ندارند و عدم واگذاری زمین به تولید کنندگان واقعی جهت احداث و یا توسعه واحدهای تولیدی صنعتی ،  موضوع پرسش دیگر بود که دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ گفت: کارگشایی های ملی و استانی دراین حوزه با نگاه به توجیهات فنی و اقتصادی مرتبط است. به عنوان مثال در زیرساخت آب حد و حدودی تعیین شده و این توجیهات فنی و اقتصادی و فعالیت اقتصادی به مسائل آمایش بر می گردد و جهت گیری ها در هر رویکرد اعمال شده این است که در تمام زمینه ها که قابلیت انعطاف داشته باشد و قطعاً ما نظارت ورصد می کنیم و به هر میزان که امکان انعطاف به نفع انجام کار مردم، سرمایه گذاری و تولید وجود داشته باشد، پیگیری خواهیم داشت.

دکتر محمد حسن حسین زاده آنگاه ابلاغیه نهاد ریاست جمهوری به وزارت کشور و متعاقب آن ابلاغیه وزارت کشور به استانداری ها را مبنی بر تشکیل شوراهای هم اندیشی به منظور هم افزایی در استان ها مورد اشاره قرار داد که براساس آن اداره کل تحت مدیریت ایشان (اداره کل مدیریت، عملکرد، بازرسی، امور حقوقی و ارتباطات مردمی استانداری قم) و نمایندگان همه دستگاه های اجرایی استان ماهانه یکبار تشکیل جلسه می دهد.

تاکنون حدود 10 استانداری در این زمینه اقدام کرده و مابقی نیز درتدارک انجام آن می باشند. وی افزود : تمام دستگاه ها در شورای هم اندیشی نماینده رسمی دارند و صاحبنظران در کارگروه های موضوعی تخصصی تقسیم بندی می شوند. سپس از عملکرد بانک های خصوصی که نارضایتی مردم را به دنبال داشته؛ سوال شد که دکترحسین زاده گفت: به عنوان مسئولی که در سه قوه تجربه مدیریتی و فعالیت و خدمت داشته ام؛ معتقدم راهبری صحیح  امور به سود جریانات اداری یا مالی کمک خواهد کرد و در چنین مواردی باید مبادرت به تنظیم گری و تنسیق شود. تدابیر ناکارآمد و ناقص در مسائل گوناگون ؛ با مدیریت صحیح و بدون ملاحظه اصلاح خواهد شد و در این زمینه چون منافع مردمی مطرح است ما با کسی حتی ذره ای تعارف نداریم .

دکتر محمد حسن حسین زاده در پاسخ به سوال دیگر ما که از دستاوردها و نتایج عملکرد بازرسی در حوزه ارتقاء مدیریت جویا شده بودیم گفت: درتمام حوزه های مدیریتی استان ارزیابی های کاملی صورت گرفته و در مرحله تکمیل قرار دارد تا برحسب مورد تصمیم مقتضی اتخاذ شود البته تصمیم گیری های اولیه و برخوردها با سازو کارهای اصلاحی و تقویتی است که در برخی موارد چنانچه نیازباشد بدون تعارف و رودربایستی برخورد قانونی اعمال خواهد شد. وی در همین زمینه اضافه کرد دستگاه های اجرایی استان قم در مراحل استان بلحاظ شاخص ها یک رتبه و بعضا ً در مقایسه با استان های کشور رتبه های اول و دوم و سوم را دارند. و در مجموع میانگین از متوسط به بالا است که این رتبه ها به تناسب ظرفیت ها و امکانات باید ارتقاء یابد که با دستگاه ها تقسیم کار صورت گرفته و البته در عین حال جابجایی هایی هم انجام شده است. دکترمحمد حسن حسین زاده در پاسخ به سوال بعدی مبنی براینکه چه توصیه ای جهت حضور و مشارکت حداکثری مردم درانتخابات مجلس آینده دارد؟ گفت رهبر معظم انقلاب ، در چند مرحله از جمله در همین دیدار اخیری که به اتفاق مردم شریف  و مسئولان و خدمتگراران استان قم خدمت ایشان رسیدیم، به مبحث انتخابات اشاره داشته اند و ارگان تأثیرگذار در تحقق مشارکت حداکثری مردم را تبیین فرموده اند که مشمتمل بر چهار اصل اساسی مشارکت، رقابت ، سلامت و امنیت است و از ابتدای سال همه استانداری های کشور در این زمینه تقسیم کار داشته اند.

دکتر محمد حسن حسین زاده همچنین با تأکید بر اینکه دولت از همه ظرفیت ها برای تحقق مشارکت حداکثری مردم استفاده خواهد کرد افزود : «رهبر معظم انقلاب در خطبه های نماز جمعه 14 بهمن ماه سال 1390 فرمودند: یک مجلس صالح و سالم و قوی می تواند برعملکرد همه دستگاه های کشور تأثیرگذار باشد، بر عملکرد دولت، بر عملکرد قوه قضائیه، حتی بر عملکرد نیروها و مجلس صالح و سالم و قوی را چه کسی می تواند تشکل دهد بجز مردم». دشمن این را نمی خواهد. وی ابراز امیدواری کرد : انشا الله مجلس صالح تر، سالم تر و قوی تر از همیشه متشکل از نخبگان با قلب های پاک و اندیشه های عمیق با مشارکت گسترده مردم شریف و انقلابی کشور و استان با انتخاب نمایندگان اصلح تشکیل و خدمات بهتر و سازنده تری به ملت ارایه دهد.

یکشنبه 24 دی 1402 شمسی / 2 رجب 1445 / 14 ژانویه 2024 میالدی / سال نوزدهم/ شماره 2326 

مهندس خاکی مدیرعامل سازمان بهسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر درگفتگو با گویه مطرح کرد:

 مهندس خاکی مدیرعامل سازمان بهسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر درگفتگو با گویه مطرح کرد:

 دغدغه های پیچیده و پررنگ ‌درباره بافت های فرسوده قم

تغییرات اساسی در اطراف حرم مطهر ظرف دو- سه سال آینده

گفت وگو از سید محمد حسین دریاباری

احیای بافت فرسوده عزم و اراده قوی همه دستگاه های مربوطه را می طلبد و به تنهایی توان هیچ نهادی نیست. اگر در رسیدگی به این بافت ها زمان را از دست دهیم دچار پیچیدگی هایی می شویم که دیگر نمی توان برای احیا کاری کرد.

روزنامه گویه به انعکاس خبرهای حوزه شهری به خصوص هسته ی مرکزی شهر و آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها اهتمام ویژه ای دارد و قرار است در هرشماره یک موضوع از مسائل شهری را با مدیریت آن حوزه تشریح  وتبیین کند تا گره ای از کار مدیریت شهری باز شود. در این شماره به سراغ سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها رفتیم و به گفت و گو با مدیر سازمان، مهندس علی رضا خاکی نشستیم که در ادامه آن را می خوانید.

گویه: حوزه فعالیت شما و زمینه های گوناگون آن و همچنین این که چه اتفاقاتی با زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها که قرار است صورت گیرد می افتد را تشریح بفرمایید ؟

ج - سازمان بهسازی، نوسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها از سال ۷۲ با هدف ساماندهی، شناسایی و رفع مشکلات فضاهای پیرامون حرم های مطهر کشور در مقیاس ملی، حداقل در دو شهر مشهد و قم تشکیل شد. از آن جایی که بسیاری از نیازها و اقدامات در محدوده ی حرم ها در مقیاس ملی می باشد و برای هماهنگی و برنامه ریزی جهت رفع مشکلات نیازمند توان تمام دستگاه های مدیریت شهری می باشد، این سازمان در سال 1372 و در شهر قم تشکیل شد که در ابتدا شروع به کار از ظرفیت مدیران ملی ( معاونیین وزارت های کشور و مسکن وشهرسازی وقت) و  بعد از چند سال شورای سازمان، به مدیران مرتبط استانی تغییر یافت  که در حال حاضر ریاست شورای سازمان با استاندار محترم  و دبیری شهرداری می باشد  که همان اهداف را پیگیری می نمایند.

سازمان بهسازی از بدو تاسیس، دو دوره ۱۰ ساله مشغول به دو پروژه ی بزرگ زیر ساختی در حوزه ی ساماندهی پیرامون حرم شد. اولین پروژه ، احداث مجتمع تجاری الغدیر به عنوان پشتوانه و منابع مالی برای اقدام پیرامون اطراف حرم باشد و بعد از آن احداث میدان بزرگ امام خمینی به عنوان بزرگترین  پروژه ی زیرساختی پیرامون حرم بود.

همان طور که می دانید تا قبل از بهره برداری از پارکینگ میدان بزرگ امام خمینی بزرگ ترین مشکل در پیرامون حرم بحث پارکینگ بود که با بهره برداری از ۲ هزار پارکینگ در آن محدوده تا به امروز تقریبا ساماندهی نسبی صورت گرفته و معضل گذشته را نداریم.

به این لحاظ ۱۰ سال دوم هم به نوعی سازمان مشغول احداث میدان بزرگ امام خمینی گردید که با ۱۴۰ هزار متر مربع ابنیه سازی در 5 طبقه زیر زمین که شامل  سه طبقه پارکینگ با ظرفیت 2000 خودرو ، دو طبقه خدمات زائر و تجاری  و روی سطح آن که به عنوان یک فضای تعاملات و برگزاری مناسبات  شهری که پیش بینی بزرگترین موتور خانه مرکزی شهر ، 16 دستگاه آسانسور، 24  دستگاه پله برقی و کلیه تجهیزات ایمنی وآتش نشانی تکمیل گردیده است و کماکان متناسب نیازهای روز در حال تکمیل و به روز رسانی می باشد. در پیرامون حرم مطهر، بزرگ ترین پروژه ی مدیریت شهری و ساختمان سازی، پروژه ی میدان امام خمینی بود که این حجم بنا کار بزرگی بود .

در دور جدید هیئت مدیره سازمان و حضور دکتر سقاییان نژاد،  رویکرد  برنامه ریزی، هماهنگی و اقدامات زیربنایی و بازآفرینی شهری  برای ساماندهی پیرامون حرم و بافت های فرسوده مرتبط به عهده ی این سازمان قرار گرفت. به این لحاظ و به منظور احداث پروژه های زیربنایی پیرامون حرم (مطابق تاکید  توافق هیئت مدیره شورای سازمان)  نیازمند ،برنامه ریزی، مطالعات و شناخت پروژه های موثر بر این امر می بود که با توجه به گذشته سازمان تهیه شناخت و مطالعه در دستور کا سازمان قرار گرفت .

نکته بسیار مهم در این برنامه ریزی این است که حرم مطهر در دل بافت فرسوده قرار گرفته و به این لحاظ بسیاری از مشکلات پیرامون حرم مطهر ناشی از مشکلات بافت بوده و هر گونه اقدام در پیرامون آن ، در ابتدا و یا همزمان نیازمند بازآفرینی شهری بافت های پیرامونی می باشد و شاید به این لحاظ بازآفرینی شهری بافت های فرسوده میانی در شهر قم نسبت به سایر شهرها دارای ضرورت دوچندان می باشد.

می دانید که بازآفرینی بافت‌های فرسوده یکی از  دغدغه‌های اصلی دهه‌های اخیر مدیریت شهری است و هرچه زمان می گذرد این دغدغه پیچیده ‌تر و پررنگ ‌تر می‌شود.از آن جایی که ما در تعریف شهر می‌گوییم شهر یک موجود زنده است مانند این است که قسمتی از بدن ما درست کار نکند مطمئناً در بقیه اجزای بدن نیز تاثیر می گذارد و به آن آسیب خواهد زد برای همین دیگر  بافت‌های فرسوده صرفا یک مسله  کالبدی نبوده ( طبق تعریف شورای عالی شهر سازی کشور ) و ما در حال حاضر بیشتر با مسائل اجتماعی در این بافت ها مواجه هستیم.

بافت‌های فرسوده ۲۰ سالی است که در گفت و گو و بحث و در ادبیات شهرسازی وجود دارد تفاوتی که دارد این است قبلاً از بعد کالبدی شامل، ریزدانگی، نفوذ ناپذیری، عدم استحکام بنا،... تعریف می شد اما ما در بازنگری‌های جدید بحث‌هایی مثل فقر، مسائل اجتماعی مثل تشکیل کانون‌های نامتعارف در فضاهای شهری، محور گفتگو می باشد. معمولاً هسته ی اولیه شهرها بافت‌هایی‌اند که طی دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شکل گرفته‌اند. در آن زمان الگوی شهرسازی با نیاز های امروز متفاوت تر بوده است. سپس شهرها توسعه یافتند و بافت فرسوده به علت جذابیت بافت های نوساز  ،خالی از سکنه شدند ، به علت دسترسی و نفوذپذیری خوب بافت های جدید و تامین سرانه های مناسب شهری  باعث گردید مردم از بافت فرسوده مهاجرت کنند. در نتیجه مسائل اجتماعی در بافت فرسوده پیچیده تر شد

 در شهرقم و به  علت وجود حرم در دل بافت فرسوده و علاقه حضور ساکنیین اصلی به این محلات و عدم مهاجرت ساکنیین خوشبختانه مانند سایر شهرها دچار آسیب های اجتماعی نبوده ایم و بیشتر دچار مسائل فرسودگی کالبدی بودیم و مسائل اجتماعی گریبان گیرمان نشده بود و به این لحاظ شاید بتوان گفت علت ورود کمتر مدیریت شهری به بازآفرینی بافت های فرسوده همین امر باشد .

در اکثر شهرهای دیگر مشکلات بافت های فرسوده دچار مباحثی مانند، مهاجرین غیر بومی ،  ناهنجاری اجتماعی، توزیع موادمخدر و... شده اند اما در قم این معمولا کمتر بوده و علتش آن است که معمولاً بافت‌های فرسوده پیرامون حرم مطهر هستند و ساکنان سعی کردند در این فضاها بمانند و اگر مهاجری هم در بافت ها بوده مهاجر، فرهنگی، طلاب و... بوده اند.

ولی عدم اهمیت به بازآفرینی شهری در برنامه ریزی های شهری قم در  دهه های گذشته زنگ خطری است با افزایش مشکلات و عدم تمایل ساکنیین به سکونت در این محلات ، شهر ما نیز دچار مشکلات سایر شهرها می گردد و در این صورت با توجه به شرایط اجتماعی و مذهبی و سیاسی حرم مطهر بازتاب این مشکلات نیز دو چندان خواهد بود.

بحران در بافت فرسوده قم پررنگ تر از شهرهای دیگر جلوه خواهد نمود

عدم تعریف متولی مشخص در باز آفرینی بافت های فرسوده از بزرگترین مشکلات این گستره های شهری می باشد. حل مسایل بافت فرسوده به عنوان قسمتی از شهر نیازمند حضور همه نهادها ی شهری می باشد. شهرداری، وزارت راه و شهرسازی ، استانداری، دستگاه های خدمات رسان هیچ کدام به تنهایی توان این کار را ندارند‌ واین امر تنها در گرو هماهنگی مدیریت شهری وتهیه برنامه های جامع و اقدام مشترک می باشد .

دراحیا بافت های فرسوده مهم ترین اصل شناخت مسئله و علت و عامل فرسوده گی می باشد.

دوباره بازمی گردیم به این مفهوم که شهر یک موجود زنده است پس اگر قسمتی از آن نامناسب کار کند ، قدم اول شناسایی علت درد و بیماری است و سپس درمان.

یکی از مهم ترین موضوع در رفع مشکلات و ساماندهی بافت های فرسوده شناسایی علت فرسودگی است و شناسایی علت فرسودگی، شهر به شهر و بافت به بافت و محله به محله می تواند با یکدیگر متفاوت باشد .

شاید در محله ای با ایجاد خدمات، انگیزه نوسازی ایجاد شود اما در محله ای دیگر با کارآفرینی و اشتغال زایی این انگیزه ایجاد شود. پس همه جا شهرداری ها  و دستگاه ها نمی توانند به تنهایی وارد شوند و همه جا هم دستگاه های اجتماعی مانند بهزیستی نمی تواند و نیاز به هماهنگی بین همه ی دستگاه ها وتهیه برنامه های جامع و اقدام مشترک  می باشد. پس مسئله ی اول در بافت فرسوده شناخت علت فرسودگی است.

ایجاد بسترهای محرک توسعه عامل مهم دیگر در بافت فرسوده

دومین کار در بافت های فرسوده ایجاد بسترهای محرک توسعه می باشد. ما حدود ۱۵۷۰ بافت فرسوده در قم داریم‌. آیا می توانیم در همه ی بافت ها مستقیما وارد پروژ های مداخله مستقیم  شویم ، بخریم، بکوبیم، بسازیم، این کارها چه میزان سرمایه در گردش و زمان نیاز دارد. اگردر بافت فرسوده وارد تملک شده و ساکنان آن مهاجرت کنند و از محل بروند و کسان دیگر به این بافت بیایند دیگر این محل، محل قبل نیست. محل از بین می رود و ما این تجربه را در نقاطی از کشور داشته و دیده ایم. نمونه ی آن ، پروژه هایی  در تهران و سایرشهرها  است زیرا محله با ساکنان خودش آن محله است وبا افراد جدید دیگر محله قبل نمی شود و ممکن است مشکلات ادامه یابد.

برای نمونه اگر در محلی کمبود خدمات به فرسودگی دامن می زند می توان با احداث پارک قسمتی از کمبود ها را مرتفع و انگیزه ی نوسازی و احیا را ایجاد نمود ، سپس آن را با فعالیت نهادهای اجتماعی تسری داد. ممکن است در محلی نیاز به توانمند سازی و ایجاد بازارچه باشد و در این باره تجربه های بسیاری وجود دارد.

فرصت و تهدید عقب ماندگی در رسیدگی به بافت فرسوده قم

از این نظر که ما در احیای بافت های فرسوده عقب تر از کلانشهرهای دیگر هستیم فرصت و تهدید است. این فرصت است که تجربه کارهای دیگر شهرها را ببینیم و اشتباهات را مجددا انجام ندهیم و تهدید است که کمتر کار کردیم.

باز هم تاکید می کنم به واسطه ی سرزندگی بافت های فرسوده ی قم نسبت به کلانشهرهای دیگر، برخی مشکلات را ما نداریم اما به تدریج ناهنجاری هایی درحال شکل گیری هستند که باید اقدام کرد.

دفتر  تسهیل گری مهم ترین الگو در باز آفرینی بافت فرسوده

بهترین الگو در بافت های فرسوده، دفتر تسهیل گری است. حضور طراح، برنامه ریز و اقدام کننده با هماهنگی با مردم باید شکل بگیرد. گروه های اجتماعی، افراد ذی نفع و ذی نفوذ شناسایی شده و پس از شناسایی مسئله ی بافت فرسوده آن محل و ارائه طرح های محرک توسعه برای کاهش اسیب، شروع به کار شود. طرح های مداخله ی مستقیم هیچ جا جواب نمی دهد. باید محرک های توسعه را ایجاد کرد.

گویه: قم دفتر  تسهیل گری دارد؟

ج -: دفتر تسهیل گری انواع مختلف دارد. این واژه ، واژه ی کلی است که چندین الگو دارد. از الگوهای کاملا کالبدی تا کاملا اجتماعی. یک تجربه استانداری در خصوص دفترتسهیل گری در محله ی شهر قائم دارد که مناسب بوده . این تجربه بیشتر با رویکرد اجتماعی و از طریق معاونت فرهنگی استانداری و ذیل برنامه ساماندهی ۲۲۰ محله در کشور صورت گرفت. یک تجربه هم در محل باغ پنبه ایجاد شد که ادامه دار نبود.

امسال اولین دفتر تسهیل گری توسط شهرداری  را در محله ی دروازه ری ایجاد کرده ایم و انشاالله در سال ۱۴۰۳، بتوانیم سه یا چهار دفتر دیگر ایجاد کنیم به امید این که با ادامه این فرآیند در هر محله ی اصلی بافت فرسوده یک دفتر تاسیس کنیم.

از سال ۹۵ و تغییر الگوی برنامه ریزی سازمان به غیر از ساماندهی اطراف حرم مطهر، شناسایی مسایل بافت های فرسوده نیز در دستور کار قرار گرفته و بر موضوع شناسایی  مشکلات بافت های فرسوده تاکید گردید. یکسری مشکلات عام اند همه جا مبتلا به هستند. بافت های فرسوده به دلیل شدت توسعه و الگوی شهرسازی زمان خودش کمبود خدمات دارند. کمترین سرانه ی فضای سبز محلی را در بافت های فرسوده داریم ، به میزان حدود  ۲۰ سانتی متر مربع. در قم  ۱۵۸۹ هکتار بافت فرسوده  و ۳۱۵ هکتار بافت  تاریخی داریم که حدود ۱۲، ۱۳ درصد مساحت شهر قم را شامل می شود‌. حدود ۳۸۰ هزار نفر در این بافت ها هستند که ۳۰ درصد از جمعیت یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفری را دارد. توجه به این اعداد ونسبت ها  ضرورت پرداختن به این بافت ها را الزامی می نماید، داریم. در بافت فرسوده تراکم جمعیت و کمبود خدمات وجود دارد. سرانه ی فضای سبز، ۲۰ سانتی متر و اموزشی ۹۰ سانتی متر می باشد درحالی که سرانه ی مطلوب ۲، ۳ متر است. وقتی فرد می بیند در محل اش مدرسه ی آموزشی خوب، فضای سبز و فضای حرکتی و فیزیکی وجود ندارد انگیزه ی نوسازی را از دست داده  و خانه ی خود را به قیمتی می فروشد و در محله ی برخوردار به چند برابر قیمت مسکن می خرد ،اما نوسازی نمی کند به دلیل نداشتن انگیزه به دلایلی که گفته شد.هرچه زمان بگذرد و اقدامی صورت نپذیرد این اختلاف بیشتر ، به طبع جابجایی جمعیت بیشتر و حل مشکلات سخت تر خواهد بود.

گویه : تاسیس شهر پردیسان در خلوت تر شدن حوزه بافت فرسوده کمکی کرده است؟

ج  : در سرشماری سال های  ۸۵ و ۹۵ تغییر معناداری در محدوده ی بافت نداشته ایم و درحال حاضر چون سرشماری رسمی نداشتیم نمی توان آماری  ارایه نمود  ولی حداقل در قم با بازدید میدانی محلی می توانیم بگوییم بعید است تغییر داشته باشیم. تمایل به زندگی در هسته ی مرکزی شهر باعث شده جابه جایی در بافت فرسوده صورت نگیرد.

جابه جایی در این بافت ها وجود دارد ولی اکثرا ساکنان اصلی و بومی می روند و جای خود را به مهاجران می دهند و چون معمولا مهاجر از خارج از شهر می آید حس تعلق به محیط را ندارد و مسائل در محیط فرسودگی را شدیدتر می کند.

در مطلعات تعدادی از محلات بافت  که طرح بازآفرینی تهیه کردیم بیش از ۷۰، ۸۰ درصد جمعیت بومی اند احتمال دارد در پنج سال دیگر این میزان ۶۰ درصد شود. چرا؟ چون زندگی سخت می شود مثلا رابطه نزدیکی با حرم مطهربه عنوان یک انگیزه  با مشکلات و کمبود خدمات به عنوان مشکلات اصلی جدی دارد و ممکن است از یک زمان به بعد برای شخص یا خانواده پاسخگو نباشد و فرد به محل دیگری کوچ کند. برای همین ضرورت احیای بافت فرسوده در قم به واسطه وجود حرم نسبت به شهرهای دیگر دوچندان است.

لذا در  موضوع ساماندهی فضاهای شهری در حوزه بلافصل حرم مطهر و در راستای حل مشکلات می بایست ابتدا با شناسایی دقیق و واقعی مشکلات ( مسئله شناسی) نسبت به برنامه ها اقدام و  محرک توسعه اقدام می کردیم. ما درشناسایی ویژگی های بافت های پیرامون حرم،مواردی را شناسایی کردیم. مانند ؛ حرم مطهر را به عنوان اصلی ترین فضای مذهبی ، بیوت مراجع ، آثار و بناهای تاریخی ، مقابر متعدد امام زادگان ، بازار و بناهای تجاری ، قدمت 7 هزار ساله شهر و ..... ، ولیکن کدام ویژگی را به عنوان محرک توسعه و چگونه می بایست استفاده می کردیم که  ظرفیت وجود سالانه ۲۰ میلیون زائر در قم ( به واسطه وجود همین ویژگی های ذکر شده ) ، قابلیت ایجاد محرک را دارا می باشد .

به بیان دیگر در حال حاضر شاهد هستیم که  تمام شهرها و حتی کشورها به دنبال برندینگ می باشند ، یعنی اول معرفی داشته های خود تا به این وسیله با جذب توریست نسبت به درآمد زایی و اقتصاد شهر کمک کنند . در حالی که قم به واسطه این ویژگی ها  از گذشته برند بوده است ،  زایر و گردشگر داشته ایم اما ازظرفیت این ویژگی  در ساماندهی و اقتصاد شهری استفاده نکرده ایم.

ما پروژه ای به نام محور فرهنگی تاریخی معرفی کردیم و دیدیم این شهر عناصر تاریخی دارد، قدمت ۷ هزار ساله دارد .

سه ترین باارزش دیگر قم کدامند؟

 جهت شناخت بیشتر سه تا ترین در قم که اگر هر شهری یکی از آن را داشت  جهت ایجاد برند خود در ورودی شهرش آن را معرفی می کرد: یک - بزرگ ترین دهنه طاق ضربی کشور را داریم، تیمچه بازار . دو- قدیمی ترین منار آجری کشور را داریم،  مناره میدان کهنه. سه - قدیمی ترین سد قوسی جهان در قم است.  سد کبار.

در بحث زیارت الگوی زیارتی شهر قم شاید نزدیک ترین الگوی زیارتی به زیارت  کربلا و نجف باشد. یعنی سفر صرفا با اعمال مرتبط با زیارت در حالی که در شهرهایی مانند مشهد در کنارزیارت شرایط  سیاحت هم موجود می باشد ولی زائرین قم فقط به قصد زیارت وارد شهر می شوند  همان طور که ما به کربلا و نجف فقط به قصد زیارت می رویم . این رویکر در کنار موقعیت شهر قم درمرکز کشور و در چهار راه مواصلاتی و نزدیکی به تمام نقاط گردشگری کشور باعث گردیده حضور زائرین در قم کمتر از یک روز و به بیانی بدون اقامت باشد در حالی که جدای از ویژگی های تاریخی و ظرفیت های گردشگری ، قم، درای ظرفیت های فرهنگی مذهبی زیادی می باشد که به درستی معرفی نگردیده است .به عنوان مثال در زیارت دوره در کربلا و نجف یکی از فضاهایی که زیارت می شود خانه امام علی می باشد درحالی که اکثر زائرین در قم بیت النور را نمی شناسد و اگر هم بشناسند دسترسی به آن جا را نمی دانند .

جدای از حرم مطهر و مسجد جمکران ، فضاهای پر شمار مذهبی و فرهنگی مانند مساجد قدیمی، بیوت مراجع، بیت النور ، امامزادگان مدفون در قم ، مدارس علمیه و ... از ظرفیت هایی است که به زائرین معرفی نگردیده که در صورت معرفی مناسب حتما برای زائرین جذاب هستند.

در این مطالعه سه گونه فضای دارای ارزش برای باز معرفی شناسایی گردید :

 اول فضاهای مذهبی و فرهنگی ، در کنار حرم مطهر و مسجد مقدس جمکران فضاهای زیارتی و فرهنگی پر تعدادی در شهر قم وجود دارد مانند : بیت النور ، بیوت مراجع مانند بیت آیت الله بروجردی ها ویا بیت آیت الله حائری یزدی ، امامزادگان متعدد مانند چهل اختران(که از آن به عنوان حرم چهارم کشور یاد می شود )  ، شاه حمزه  ، سلطان محمد شریف و ... ، مساجد و تکایای فعال ، مدارس علمیه ، و...

دوم فضاهای تاریخی و گردشگری، از قبیل خانه های تاریخی  ، گذرها و بازارهای شهر ، سراها و کاروانسرها ، تیمچه ،آب انبارها و... در داخل شهر و فضاهایی مانند کوه نمک ، دریاچه نمک ، کاروانسرای دیر گچین ، ارتفاعات وییلاقات جنوب قم و ... در خارج شهر قم ، که نه تنها زائرین بلکه حتی شهروندان هم از آن بی اطلاع می باشند

سوم فضاهای شهری مرتبط با تاریخ معاصرو انقلاب  ؛ در مطالعات و بررسی های میدانی مشاهده گردید به علت وقوع انقلاب از شهر قم فضاهایی در شهر موجود است که برای مردم تقاضای بازدید و شناخت وجود دارد به عنوان مثال مطابق آمار  گردشگری  بعد از حرم و جمکران، بیشترین بازدید از  بیت امام می باشد که این امر بیشتر از بعد تاریخی و کالبدی فضا ، نیاز به شناخت این مهم می باشد.

پس از این دسته بندی و جانمایی آن در نقشه های پیرامون حرم . برخی عناصر هر سه رویکرد را داشتند ؛  یعنی هم مذهبی وفرهنگی ، هم تاریخی و هم مرتبط با تاریخ معاصر ، مثل مسجد سلماسی که هم یکی از مساجد مهم قم می باشد و هم داری ازرزش تاریخی و متعلق به دوره قاجار و هم محل سخنرانی امام در دوره ی انقلاب بوده است

 ما همه این ها را به دو روش علمی تحلیل وزنی ) ahp( و هم تحلیل روی نقشه پیاده کردیم درهر دو روش به یک نتیجه رسیدیم این که منجر به تعریف محور تاریخی- فرهنگی جهت هم معرفی ظرفیت های شهری قم و هم استفاده از ظرفیت حضور زائر به عنوان محرک توسعه و باز آفرینی استفاده کنیم.

لذا احداث و ساماندهی محور فرهنگی تاریخی به عنوان یکی از وظاایف در دستور کار سازمان قرارگرفت با این هدف که بتوانیم از ظرفیت زائر در بافت فرسوده به عنوان محرک توسعه استفاده کنیم.

 این محور از حرم مطهر شروع شده و به مجموعه چهل اختران منتهی می گردد ، در این طرح  از 14 محله و تعداد زیادی از بناهای ارزشمندی که عنوان گردید امکان بازدید مقدور می گردد.  در این طرح که به طول تقریبی 6 کیلومتر می باشد ، بالغ بر 240هزار مترمربع کفسازی ، 140 هزار متر مربع جداره سازی گردیده است ، همچنین بهبود خدمات آتش نشانی ، اصلاح شبکه های آب ، بر ق وگاز ، اصلاح شیب  ساماندهی آبهای سطحی ، کاشت درخت ، تامین ایمنی عابر پیاده و ... نبز در طراحی و اجرا با هماهنگی کلیه دستگا های مدیریت شهری اقدام گردیده است.

با این اقدام حتی کسی که صرفا با دغدغه معنوی  و زیارت به قم آمده غیر از حرم و جمکران نا ۱۰، ۱۵ مکان معنوی زیارتی در قم وجوددارد که می تواند از آن استفاده کند.

توجه به کیفیت محیط زندگی در کنار اقدامات کالبد از مهمترین اصول  در طراحی این محدوده بوده است. اگر کار کردیم و خسته شدیم خستگی ما دررفت با یک چیزی که شنیدم،وآن این بود که پدری گفت دست شما درد نکند با کارهایی که می کنید چون از آن زمان که محل سر و سامانی گرفته برای دختران من خواستگار می آید.

 مجددا تاکید می کنم چرایی این که این  محلات به این  وضعیت رسیده اند  باید اسیب شناسی شود . خب محل فضای سبز ندارد، دسترسی ندارد، کیفیت ندارد پس فرد از محل می رود.

این کارها باید تسری یابد . ما با هدف همان ساماندهی اطراف حرم وارد شدیم و همه ی این ها در حوزه بافت فرسوده بود.

ان شاءالله با رویکردی که یکی، دوسال اخیر بود  قرار هست بازآفرینی صورت گیرد متولی اصلی این موضوع ستاد بازآفرینی است و برای تمام دستگاه ها برنامه اقدام مشترک تشکیل شده که چند سال از آن غفلت شده بود. امیدواریم دوباره فعال شود.

درخصوص بافت های فرسوده اقداماتی سلسله وار باید صورت گیرد یک - این که برنامه جامع اقدام مشترک تهیه شود، دو- باید دفاتر تسهیل گری شکل گیرند و مسئله یابی شود.

شهرهای کوچک موفق تر از شهرهای بزرگ در احیای بافت فرسوده

گویه : نکته آخر در این باره این که چرا فکر می کنید در مقوله احیای بافت های فرسوده شهرهای کوچک موفق تر بودند تا شهرهای بزرگ علت آن چیست ؟

ج - پاسخ این است که به شدت شهرهای کوچک موفق تر بودند به دو دلیل اول این که مدیریت بومی تر بوده و چون مدیریت بومی بوده شناسایی مسئله سریع تر انجام می شود و دوم مقیاس مشکلات هم محدود تر بوده است.

مثلا در محله هایی که بچه های خود محل بودند موفق تر بودیم. مسئله یابی نکته کلیدی است‌. باز هم می گویم شهر یک موجود زنده است اگر عضوی از موجود زنده اسیب ببیند نباید فورا به آن مسکن داد اول باید مسئله یابی کرد گاهی باید عضو را دور انداخت، گاهی پیوند زد، گاهی فقط باید تمیز کرد، همه ی این ها متفاوت است. وقتی درد را شناختی درمان می کنی. سپس مسکن می دهی.

در خصوص اقداما ت در پیرامون حرم مطهر در قدم اول  پروژه های اطراف حرم که از گذشته آغاز گردیده یا برنامه ریزی گردیده را شناسایی کردیم و حدود ۱۰ پروژه شاخص شناسایی شدند. که یا پروژه ها آغاز شده بودند یا می خواستند وارد شوند که با توجه به موقعیت و وسعت هر پروژه هزار میلیارد تومان هزینه و منابع نیاز دارد.

بسیاری از پروژه ها نیز با مداخله مستقیم بود. به این  لحاظ و به منظور شناسایی منابع (که یکی از ویژگی های سازمان می باشد)، متوجه شدیم  از سال ۸۲، ۸۴ یک قطعه زمین به میران ۴۸ هکتار در پردیسان برای اقدام پیرامون حرم و بافت های فرسوده برنامه ریزی شده وتا سال 1395 اقدامی جهت استفاده از این فرصت صورت  نگرفته بود.

خوشبختانه با هماهنگی خوبی که بین استانداری ، شهرداری و اداره کل  راه و شهرسازی استان به وجود آمد و هنوز ادامه دارد ، و  شناسایی که روی ۱۰ پروژه انجام شده از محل اراضی ۴۸ هکتار برای آن سهم بندی شد و برخی مطالعات آن صورت گرفته و برخی درحال تکمیل است ، که بیشترین پیشرفت را فاز۵ عمار یاسر داشته است.

الان منبع داریم هرچند با تغییر مدیریت ها در تهران سرعت کار کند و تند می شد ولی در سفر اخیر ریاست جمهوری به قم مقرر شد کاملا به قم تفویض شود و سرعت کند و تند شدن پروژه ها در اختیار قم قرار گرفت و مصوبه خوبی برای قم شد.

از این  پروژه دهگانه تعدادی در حال انجام، تعدادی درحال تملک و تعدادی هم مطالعات آن انجام شده که در اولین فرصت وارد عملیات عمرانی می گردد. تسهیل زیارت ، ساماندهی فضاهای پیرامون حرم مطهر و کیفیت بخشی محیطی برای زائرین و مجاورین و تکمیل پروژه ی نیمه تمام از مهمترین اهداف شتاسایی و اقدام در این محدوده بوده است.

تغییرات اساسی در اطراف حرم مطهر ظرف سه سال آینده

ظرف دو، سه سال اینده فکر می کنم اگر با همین انرژی و سرعت پیش رویم تغییرات اساسی پیرامون حرم مطهر داشته باشیم.

کما این که درهمین راستا  برنامه شهرداری نیز برنامه های ساماندهی مانند ساماندهی میدان مطهری ، پیاده راه ارم ، ساماندهی بلوار زائر و... درحال انجام می باشد.

یکی از گروه های اجتماعی که می توانند به ما در بافت های فرسوده کمک کنند اصحاب رسانه هستند. چون ما از درون به موضوع می نگریم و آن ها در مسئله یابی، شناسایی و معضلات و مشکلات محل ها به دلیل این که از بیرون به مسئله نگاه می کنند می توانند به ما کمک کنند و در سایر شهرها توجه و تحلیل مسائل بافت های فرسوده بیشتر از رسانه های قم مشاهده می شود.

این تفکر که همه جای بافت ، با تعریض ، افزایش طبقه ، اعطا تشویق وام بافت احیا خواهد گردید در عمل مشاهده می شود که پاسخگو نبوده و درست نیست ، خیلی از اوقات اقدام کوچک کیفی باعث تغییر الگو و اقدامات کمی می شود‌ اگر محرک توسعه درست ایجاد شود خود به خود ادامه وسپس شروع می کنند. خیلی جاها به تغییر الگو نیاز نیست و اسیب می زند و از بین می برد و باید الگوی حرکتی را تغییر دهیم. باید مسئله یابی کرد. در اوایل سال ۹۰، برای احیای بافت های فرسوده ۵۰ میلیون وام ۱۸ درصد داده می شد  زمانی که ساخت ۱۰۰ متر بنا، ۱۰۰ میلیون کمتر نیاز داشت، یعنی 50 درصد ساخت یک واحد ولی تغییر مشهود در بافت مشاهده نمی شود.

هرچه جلوتر می رویم مشکلات بافت های فرسوده پیچیده تر می شود و این پیچیدگی کالبدی، دارای پیچیدگی اجتماعی نیز می شود. اگر مسائل اجتماعی را شناسایی و حل نکنیم به آن کالبد دیگر نمی رسیم .زمانی که بافتی دچار فقر و نیازمند اشتغال شود و یا دچار ناهنجاری های گسترده اجتماعی مانند اعتیاد وبزه  شده دیگر کف سازی و جداره سازی در آن معنایی ندارد.

پس انشالله به کمک تمام گروه ها و نهادهای مردمی دغدغه مند ، دستگاه های اجرایی ، نهادهای فرهنگی و مدیریت شهری بتوانیم با حساسیت بیشتر جهت رفع مشکلات از بافت های مسئله دار شهرمان اقدام نماییم.

چاپ شده در روزنامه گویه شماره های 2321/2322 درتاریخ های 17 دی و18 دی 1402

نگاهی به انتخابات خانه مطبوعات در استان قم وحواشی آن

نگاهی به انتخابات خانه مطبوعات در استان قم وحواشی آن

سید محمد حسین دریاباری

۲۸ آذر ماه سال جاری اصحاب خبر و رسانه ی استان قم در انتخابات خانه ی مطبوعات فعالانه شرکت جسته و مشارکت کم نظیری را رقم زده‌اند. این مشارکت و احساس مسئولیت نشان می‌دهد که اصحاب رسانه و خبرنگاران به دنبال ساختن خانه ای مناسب جهت برون رفت از وضعیت موجود رسانه‌ها و حرکت به سوی همگرایی در جهت ساختن ساختارهای رسانه ی قوی و پاسخگوبه نبازهای جامعه هستند. شاید ابتدا باور نمی‌شد که انتخابات خانه ی مطبوعات به شکلی که الان مطرح است ، صورت پذیرد. زیرا سه سال پیش برای همین خانه در قم انتخاباتی رقم خورده و شکل گرفت که شاید در نوع خود بدترین انتخابات به زعم بسیاری از اصحاب رسانه بوده است. مدیریت آن انتخابات توسط مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت و معاون مطبوعاتی اواجرا شد. آن ها به رغم موفقیت‌های بسیار در عرصه‌های دیگر، در این عرصه ضعیف و ناکارآمد بودند. اینان انتخاباتی رقم زدند که نارضایتی در میان اصحاب رسانه موج می‌زد. اما درانتخابات اخیراوضاع متفاوت بود.درپیش وپس این انتخابات اگر چه بد اخلاقی‌هایی هم از سوی برخی از هیأت مدیره خانه مطبوعات و برخی اصحاب رسانه صورت پذیرفت. اما در مجموع بسیار قابل قبول و همراه با شور، شعور و اشتیاق خاتمه یافت. مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون رسانه و تبلیغاتش مدیریت این انتخابات را به دست گرفته و با اشکال مختلف با تهران در ارتباط بوده اند تا این انتخابات با کمترین حواشی پایان یابد. به نظر می‌رسد این حرکت منسجم جایی برای دخالت کسانی که نقشی در عرصه رسانه و مطبوعات ندارند نگذاشته است و اگر هم دخالتی بوده بسیار محدود و نامحسوس بوده است. اصحاب رسانه و مطبوعات و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با این انتخابات پرشور نشان دادند که کارهای بزرگتری را هم میتوانند رقم بزنند و این تنها در صورتی قابل تحقق است که همگرایی ،  همدلی و صداقت در سرلوحه ی کارها قرار گیرد و بنا را بر آن گذارند که به سوی ساختن بروند. در این میان همین فضا ، شرایط را برای ارائه ی لیست‌های متعدد که برخی کاملاصنفی بوده از نگاه‌های گوناگون فراهم ساخت . انتخابات چند لیستی توانست شور و هیجان زاید الوصفی را در میان خبرنگاران و اصحاب رسانه که به دنبال تغییرات اساسی بودند ایجاد کند. همین شور و هیجان ، همه ی کسانی که می‌توانستند در انتخابات رای دهند را بسیج کرده تا در انتخابات شرکت کنند و شرکتی بسیار قابل توجه که حدود ۱۸۱ نفر از تعداد ۲۱۳ نفر به افراد مورد دلخواه خود رای دادند ومشارکت 85درصدی رادرکشورپدید آوردند. همین امر سبب شد تا بعضی از مسئولان استانی ازجمله شهردارقم  به همین مناسبت پیامی صادرکند. دکتر سقائیان نژاد درپیامش می‌نویسد : «آگاهی، تفکر و تعقل از بنیان‌های اساسی دین اسلام است که حرکت شئون زندگی بر مدار آن‌ها بر انسان تکلیف شده است؛ عملکرد رسانه به‌عنوان رُکنی آگاهی‌بخش در دنیای امروز نیز بر همین مبنا قابل‌تعریف است و از این حیث اصحاب رسانه رسالتی فراگیر و اثرگذار را در اجتماع بر عهده دارند.

برای ایفای هر چه بهتر این نقش، دغدغه‌های آنان باید معطوف به رسالت اصلی، اجتماعی و حرفه‌ای باشد که در این مسیر وجود صنفی قدرتمند همچون خانه مطبوعات ضروری و راه‌گشاست.

اصحاب خبر و رسانه استان قم در ۲۸ آذرماه ۱۴۰۲ با مشارکتی مثال‌زدنی در انتخابات هیئت‌مدیره نشان دادند خانه مطبوعات استان را یک نهاد صنفی می‌دانند و در مسیر اعتلا و قدرتمندی آن ایستاده‌اند.

ضمن عرض تبریک به اعضای دوره جدید هیئت‌مدیره خانه مطبوعات استان قم، آرزوی توفیق الهی برای ایشان داشته و امیدوارم با جهد و تلاش این عزیزان شاهد اعتلای بیش‌ازپیش این نهاد صنفی و ارتقای جایگاه اصحاب خبر و رسانه استان باشیم. »

البته با همه ی این خوبی‌ها و بالندگی‌ها، دچار مشکلات و حواشی در پیش وپس ازانتخابات هم بوده‌ایم. این حرکت هم باید توسط اصحاب رسانه و خانه مطبوعات به حل و فصل انجامد. تا درآینده با آن مواجه نشویم. یعنی شرایط برای رشد فکری و ارتقاء کیفی رسانه فراهم گردد تا دوستان در عرصه‌های مختلف خالق شگفتی ها باشند. بدون شک دراین صورت زایش حواشی بد نام کننده  محدود و یا در حد صفر خواهد بود. به هر تقدیر در چنین عرصه‌هایی که مبارزه ی انتخاباتی شکل می‌گیرد همه پیروز نمی‌شوند همه هم نمی‌بازند خلاصه یک طیفی پیروز میدان میشود. وقتی در میدان رقابت که حدود ۸۰ درصد عادلانه بوده نتایج را باید پذیرفت و به طرف مقابل تبریک گفت و احساس شادی کرد و در امر خدمتگزاری به اصحاب رسانه اعلام آمادگی نمود. نه آن که در شبکه‌های اجتماعی با توهین و افترا به یکدیگر، همدیگر را تضعیف کنند. این نحوه تضعیف‌ها به سود اصحاب رسانه نیست. زیرا مدیران اعمال ، رفتار ، کردار و نوشتار شما را ملاحظه می‌کنند و فردا وقعی برای رسانه و هرچه که در آن می‌نویسید نمی گذارند.  شاید یکی از مهم‌ترین وظایف خانه مطبوعات این باشد که هم رسانه و هم اصحاب رسانه را به نحو شایسته به لحاظ کیفی ارتقا دهد. اگر اصحاب رسانه و خبرنگاران با تجربه ، اهل تحلیل ، دارای فکر ، اندیشه و صاحب سبک داشته باشیم و یا بپرورانیم کمتر شاهد این اتفاقات خواهیم بود. نباید رسانه را محل کسب و کار قرار داد بلکه باید میدانی برای تضارب افکار و اطلاع رسانی تبدیل کرد. در این صورت اقبال مردم نسبت به  رسانه‌ها رو به فزونی می‌رود. نباید فراموش کرد که ،این شور و هیجان به خاطر ایجاد تغییر بود. تغییری که بتواند گذشته را تکرار نکند. تفاوتی بین خبرنگاران و اصحاب رسانه قائل نشوند و بر اهداف مشترک که خدمت به مردم و نظام و اطلاع رسانی دقیق میباشد تکیه کنند و شرایط را برای این امر فراهم سازند. اگر همکاران ما در خانه ی جدید با این نگاه و این رویکرد پا به میدان گذارند بدون شک خانه ی تاریخی در قم خواهیم داشت و البته ما نیز در حد توان به کمک آنها خواهیم آمد. شماری از اصحاب رسانه و خبرنگاران در بیانیه ای پس از انتخابات با صراحت لهجه به کسانی که در این مبارزه انتخاباتی رای آوردند تبریک گفته و اعلام همکاری نموده و بر این عهد خود پایبند نیز هستند و در تلاش هستند تنش‌ها و حواشی را که هر از چندگاه به وجود می‌آید یخ بر آن بپاشند و زمینه را برای گفتگو، تعامل ، تعادل ، همفکری و همگرایی ایجاد کنند. این بیانیه می نویسد: « از کلیه اصحاب

رسانه استان قم  که در حماسه 28 آذر با شرکت فعال، پر شور و نشاط خود در انتخابات خانه مطبوعات برگ زرینی در تاریخ رسانه های قم به یادگار گذاشتند و باعث شور انتخاباتی شدند تشکر و قدردانی می کنیم.

به طور خاص قدردانیم که در ایام فاطمیه با حفظ حرمت ایام سوگواری بانوی بزرگ جهان اسلام، نشان دادند که خود پاسدار ارزش ها و حرمت ها هستند و ثابت کردند که دوستان رسانه ای ظرفیت بالای اعتماد را دارند و هر قدم اعتماد و اعتقاد به توانمندی و تعهد ایشان، ده ها قدم از همدلی و همراهی و وفاداری به نظام مقدس جمهوری اسلامی را به دنبال دارد.

مطمئناً آرای شما عزیزان ” مسئولیت خطیری را متوجه اعضای منتخب می کند که باید دربرابر این وظیفه مهم و حساس به خوبی انجام وظیفه نمایند. در این مقطع زمانی باید به رقابت های انتخاباتی پایان داد و ضمن تمکین به قانون، تمام سعی و تلاش خود را به سرانجام رساندن وعده های داده شده به همکاران بزرگوار معطوف کرد.

فراموش نخواهیم کرد که این شما بودید که با درک شرایط حساس و به خصوص با تحمل و گذشت از مشکلات، یکی از حساس ترین و پرشورترین انتخابات را با حفظ آرامش و خویشتن داری برگزار گردید.

ضمن آرزوی توفیق برای منتخبین خانه مطبوعات از درگاه ایزد متعال، از منتخبان تقاضا داریم، رفتار درچارچوب قانون و اخلاق، گفتار بر مدار صداقت و تصمیم بر مبنای عقلانیت را سرلوحه تمام تصمیمات و اقدامات خود قرار دهند تا با همدلی و همزبانی دوستان با اجرای قوانین و مقررات مطالبه اصحاب رسانه را مورد توجه قرار دهند.»ُ

 در خاتمه نگارنده ی این سطور به مصلحت می‌داند مطلبی را یادآور شود و آن این که میثاق نامه و مقررات و نیز قوانین خانه مطبوعات می‌تواند بهترین امر برای اداره این خانه و همگرایی بین دوستان  باشد.

هر نوع دخالت و مشورت خواهی از کسانی که تجربه ای درحوزه  رسانه‌ای و مطبوعاتی ندارند بی شک به زیان اصحاب رسانه و خانه مطبوعات منجر خواهد شد. همان گونه که هیچ سازمان و مدیری فراتر از قانون به اصحاب رسانه اجازه نمی‌دهد تا در کارهایشان دخالت شود. این امر در حوزه مطبوعات هم باید تحقق یابد. زیرا اصحاب رسانه به خطوط قرمز نظام جمهوری اسلامی ، قانون اساسی و کلیه قوانین موضوعه که توسط قوه مقننه وضع می‌شود اعتقاد داشته و خود را موظف می‌داند در چارچوب آن عمل کنند. بنابراین نگاه دیگر مدیران ومسئولان ، به اصحاب رسانه نیز باید این گونه باشد.

چاپ شده درروزنامه گویه شماره 2310مورخ1/ دی 1402

موانع قانونی اجازه فعالیت در حوزه بافت های فرسوده را نمی دهد

مدیر عامل شرکت عمران معصومیه در گفتگوبا گویه

موانع قانونی اجازه فعالیت در حوزه بافت های فرسوده را نمی دهد

گفت وگو از سید محمد حسین دریاباری

موانع قانونی و اداری به ما اجازه نمی دهد در حوزه ماموریت اصلی مان که احیای بافت های فرسوده  است کاری را پیش ببریم.

روزنامه گویه: شرکت عمران معصومیه در قم پیگیر حل مسائل و گره گشایی از مشکلات شهری است. معمولاً شهرها و به ویژه کلان شهرها مشکلات عدیده‌ای داشته و با آن روبرو هستند . از جمله مشکلی که بسیار به  چشم می‌آید و کلان شهرها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند بافت‌ها شرکت عمران  معصومیهی فرسوده آن شهرها می باشد. این شرکت در حوزه بافت فرسوده و بسیاری از مسائل شهری سر و کار داشته و به حل آنها مبادرت ورزیده و یا در صدد انجام آن است . از همین رو از روزنامه گویه با مدیرعامل این شرکت جناب آقای علی اکبر رحیمی نشسته و در حوزه‌های مختلف با وی به گفتگو پرداخته ایم متن این گفتگو به قرار زیر است :

گویه: لطفا شرکت و موسسه خود را معرفی و شرحی از وظایف این موسسه و فعالیت هایتان  برای خوانندگان ما بفرمائید.

ج: بسیار متشکر و ممنونم از زحمت شما و باعث افتخار است در خدمت شما هستیم. فلسفه  وجودی تاسیس شرکت عمران معصومیه گره گشایی از موضوعاتی بوده که در حوزه مدیریت شهری بعضا در قسمت های مختلف با آن مواجه بوده اند. این شرکت در سال ۱۳۸۵ به صورت رسمی تاسیس شده و تقریبا ترکیب اعضای اصلی سهامداران آن، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران از شرکت های زیرمجموعه وزارت مسکن و شهرسازی آن زمان (راه و شهرسازی فعلی)، شهرداری قم، سازمان زیباسازی و بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر، شرکت عمران و مسکن سازان ایران (از شرکت های تحت امر وزارت راه و شهرسازی) می باشد. شاکله این شرکت با این ترکیب است و همان زمان نیز آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها بخشی از سهام شرکت را دارا بوده است.

با توجه به فلسفه وجودی این شرکت که بتواند بعضا کمک حال مجموعه مدیریت شهری باشد و از این بابت اقدامات خوبی نیز در زمان های خودش صورت گرفته است. شاید می توان گفت احیای بافت های فرسوده شهری یکی از وظایفی بوده که به این شرکت محول شده که البته این امر در دولت های مختلف شاید در اولویتشان نبوده یا مشکلات دیگری گریبان گیر دولت ها بوده که دچار فراز و نشیب شده است. کمااین که الان دچار افت در این قضیه هستیم. بافت های فرسوده شهری کمتر به آن توجه می شود بافت های فرسوده واقعا یکی از  دغدغه های شهرهای بزرگ است .شهرهایی که قدمتشان به ده ها سال پیش برمی گردد طبیعتا یکی از بافت های مسکونی اش  فرسوده شده و این می تواند آسیب و تهدید جدی برای هر شهری باشد.

شاید اگر از حوزه مدیریت بحران بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم وجود بافت های فرسوده شهری می تواند تهدید باالقوه ای برای هر شهری باشد.

بنده در حوزه مدیریت بحران نیز کار کرده ام و دیده ام تا زمانی که اتفاقی نیفتد همه حواس ها به جای دیگری است به محض این که اتفاقی می افتد در تکاپو می افتند که چه کاری کنند. دولت ها دراین زمان اعتبار خوبی نیز دارند و حتی میلیاردی خرج می کنند تا مشکل برطرف شود. و دغدغه ای برای مردم نباشد.

در طول چند سال گذشته سهامداران شرکت تغییراتی کردند. شاید زمانی ۳۰ درصد سهام را شهرداری داشت الان ۹۵ درصد سهام را شهرداری و سازمان های وابسته و تابعه دارند.

حال شهرداری ۵۰ درصد را داراست و سازمان سیما و منظر ، میادین، توسعه و عمران، بهسازی اطراف حرم و سازمان فرهنگی ورزشی عمده سهامداران این شرکت اند.

از سال ۹۹ که ماموریت فعالیت در این شرکت را با دستور شهردار پیدا کردم در آن زمان به من سه ماموریت در این شرکت دادند که آن ها را حل و فصل کنم.

شرکت چندسالی نیز دچار چالش هایی شده بود به جهت این که قانون در تبصر بودجه کشور، قانون منع تصدی بیش از یک نفر را داشتیم و ما از کارکنان شهرداری در این شرکت داشتیم که منع قانون نداشتیم و من نیز مستثنی نبودم و شهرداری به من سه ماموریت داده بود یکی این که تغییرات ثبت شرکت ها را مشخص کنم. دوم این که پروژه تله استیج که چالش هایی داشت را پیگیر باشم و سوم این که شرکت های زیرمجموعه این شرکت مادر تخصصی نیز ایجاد شود.

من نیز در ابتدای کارم خواستم پروژه تله استیج را فعال کنم که رقم خورد و تکمیل شد و استاندارد ان را گرفتم. در افتتاحیه آن که استاندار وقت(دکتر سرمست) و رئیس شورای شهر وقت، آقای شهردار حضور داشتند گفتم یک دانش بومی در این شهر ایجاد کردم که اگر آقای استاندار خواستید جایی تله استیج تا تله کابین افتتاح کنید می توانید روی من و مجموعه شرکت مان حساب کنید.چون در طول این یک سال چالش هایی که شرکت از قبل مواجه بود و من شناسایی کرده بودم برطرف شد.

در حوزه تغییرات ثبت شرکت ها رایزنی هایی کردم و با خود آقای شهردار صحبت شد و گفتیم ما الان نمی توانیم این تغییرات را اعمال کنیم چه کار کنیم؟ پیشنهاد استفاده از افراد بازنشسته را دادند که شاید این مسئله رفع شود که من رفتم و از شهرداری منفک شدم و مرخصی بدون حقوق گرفتم و با استفاده از همکاران بازنشسته شهری، ترکیبی را تنظیم کردیم و در نهایت از برج یک سال ۱۴۰۱ تغییراتی را اعمال کردیم و دومین ماموریت بنده انجام شد.

مورد سوم ماموریت که هلدینگی ایجاد کنید و شرکت های زیرمجموعه آن را تاسیس کنید و تقریبا از ۷، ۸ سال پیش این شرکت یک سری کارهای شهرداری را انجام می داد از جمله ممیزی املاک سطح شهر(سه و چهار منطقه) را با کمک دو شرکت دیگر انجام داده بود، این از کارهای اساسی این شرکت بود و در احیای بافت های فرسوده شهری بخشی از سکونت گاه های فرسوده شهری، کارهای کارگزاری آن را انجام داده بود

ما از اوایل امسال مجددا بعد از سر و سامان گرفتن شرکت، دوباره پیگیر بافت های فرسوده شدیم. به رغم این که قانون گذار باید قانون را تسریع کند اما خیلی جاها قانون کسب و کار، چالش هایی را برای کسانی که متقاضی این مجوزها هستند ، ایجاد کرده بود.  

ما چندین ماه است که پیگیر هستیم اما طول کشیده درحالی که قانون گفته اگر کسی متقاضی مجوز کسب و کار بود کمتر از یک ماه باید انجام شود که اگر نشد دستگاه مربوطه باید ان کار را انجام دهد. که برای مجموعه ما این اتفاق نیفتاد و آن ها نیز دلایل خاص خود را دارند.

به هر حال قوانین دست و پا گیر است و به جای رفع موانع، ایجاد موانع می کند ولی خیلی پاسخگوی ما نبودند

گویه: آیا درحال حاضر نیز حرم حضرت معصومه سلام الله علیها سهام دار شرکت می باشد؟

ج: بله الان نیز پنج درصد آن را داراست و نمایندگان رسمی سهامداران همچون آستان در جلسات ما و مجمع حضور دارند.

گویه: میزان بافت فرسوده در قم و سکونتگاه های غیر رسمی را بفرمایید.

ج: بنده در شهرداری کار کردم و اطلاعاتی دارم اما از اداره مسکن و شهرسازی باید این امار را گرفت مرجع تخصصی این کارآن ها هستند و ما مجری کار هستیم و چهار، پنج سال است که شرکت از این موضوع منفک شده.

درخصوص اساسنامه شرکت و موضوع ماده چهار ، اوایل بسیار گسترده دامنه فعالیت شرکت را دیده بودند اکنون اصلاح اساسنامه مابه شدت مورد نیاز است و الان سازمان شهرداری ها بخشنامه داده که هرکس تغییراتی در اساسنامه بخواهد باید به سازمان شهرداری ها مراجعه کند ما در این باره دچار گیرهای اداری هستیم و در این صورت فلسفه وجودی ما معنا پیدا نمی کند . هدف از تاسیس شرکت تجارت و سهامی خاص این است که از گیر و دار اداری به دور باشیم و با قوانین دست و پاگیر نمی توانیم کمک حال شهرداری و مدیریت شهری باشیم. ماموریت مان در حوزه بافت های فرسوده را نمی توانیم پیش ببریم.

همه صحبت های بنده این است که در این بخش گیر کردیم و ماموریت سوم خود را نمی توانم پیش ببرم و با همه این اوصاف ۲۰ قرارداد با شهرداری و البته با حمایت شهردار دارم ما بازوی شهرداری شدیم مثلا شهرداری بخواهد کاری کند زمان ندارد حلال امور شهرداری هستیم. چون سهامدار این شرکت شهرداری هست خیلی کارها سریع انجام می شود.

به جهت پروژه هایی که به دست گرفتیم سود خوبی عایدمان شده که هنوز بین سهامداران تقسیم نشده و همه ۵۰۰، ۶۰۰ نفری که کارکنان شهرداری هستند از این جا ارتزاق می کنند.

دستگاه های نظارتی در این جا بازرسی مرتب دارند و در چهار، پنج سال هیچ مورد خاص برای ما ایجاد نشده است‌.

گویه: با این اوصاف درخصوص بافت های فرسوده کاری نمی کنید؟

ج: خیر چون هنوز مجوز ماده چهار را نگرفته ایم. ما الان چهار، پنج سال است که کاری در حوزه بافت فرسوده انجام نمی دهیم فقط ما هم نیستیم خیلی از شهرها شرایط ما را دارند. متاسفانه هنوز لاینحل است.

گویه: اگر در بافت های فرسوده سرمایه گذاری شود مفیدتر است یا این که در اطراف شهر بگردند و شهرها را توسعه دهند؟

ج: به نکته بسیار ظریفی اشاره کردید واقعیت این است که ما مسیر را اشتباه می رویم به جای این که هزینه بسیار به توسعه دهیم بیاییم در حوزه بافت های فرسوده کار کنیم. چون متناسب با توسعه باید زیرساخت ها نیز به آنجا برود و هزینه های بسیار سنگین به دولت ها تحمیل می شود.کار در حوزه بافت های فرسوده چند کار بسیار مهم انجام دادیم. اینکه مردم دوست ندارند به حاشیه ها بروند شما پردیسان را ببینید چقدر زیرساخت های شهری و تاسیسات و... به آنجا رفت. درصورتی که همه این ها در مرکز شهر بود حال شاید نیاز به تقویتی داشت اما بهتر بود. متاسفانه ما مسیر را اشتباه رفتیم. نه فقط در قم بقیه شهرها نیز اینگونه هستند. در زلزله بم یادم هست میلیون ها هزینه می کردیم تا سروسامانی بدهیم. حال بخواهیم کار زیرساختی در حوزه بحران یا مدیریت شهری انجام دهیم می گویند اعتبار نیست این اعتبار در وقت خودش هست متاسفانه اولویت نیست. دیدگاه ما در حوزه بافت های فرسوده دچار کارهای سنتی هستیم.

شهرهای مدرن اینگونه کار نمی کنند. که ما اینقدر در حوزه بافت های فرسوده مشکل داریم حال شاید ما بزه هم داشته باشیم یا در سکونتگاه های غیر رسمی مان به جهت اینکه این کارها را مدیریت نکردیم و اگر تغییر نگرش ها صورت بگیرد و دولت ها اولویت شان را به بافت های فرسوده اختصاص دهند خیلی موفق تر خواهیم بود.

چاپ شده درروزنامه گویه شماره 2307 مورخ 27 آذر 1402